آیا شستن گوشت باکتری‌ها را از بین می‌برد؟

یکی از سوالات رایج در آشپزی این است که آیا شستن گوشت خام، به‌ویژه گوشت مرغ و گاو، می‌تواند باکتری‌ها را از بین ببرد و آن را ایمن‌تر برای مصرف کند. پاسخ کوتاه این است: خیر، شستن گوشت نه‌تنها باکتری‌ها را از بین نمی‌برد، بلکه ممکن است خطر آلودگی را افزایش دهد.

چرا شستن گوشت موثر نیست؟

باکتری‌هایی مانند سالمونلا و کامپیلوباکتر که معمولاً روی گوشت خام وجود دارند، به سطح گوشت می‌چسبند. آب تنها نمی‌تواند این باکتری‌ها را از بین ببرد، چرا که برای نابودی آن‌ها نیاز به دمای بالا (پخت کامل) وجود دارد.

علاوه بر این، هنگام شستن گوشت، قطرات آب ممکن است به اطراف پاشیده شوند و باکتری‌ها را به سینک ظرف‌شویی، میز آشپزخانه یا سایر غذاها منتقل کنند. این پدیده به نام “آلودگی متقاطع” شناخته می‌شود و می‌تواند خطر مسمومیت غذایی را افزایش دهد.

توصیه‌های ایمن برای استفاده از گوشت خام:

    1.    گوشت را نشویید. فقط آن را از بسته‌بندی خارج کرده و مستقیماً برای پخت آماده کنید.

    2.    دستان خود را پس از تماس با گوشت خام با آب گرم و صابون بشویید.

    3.    تمام وسایل و سطوحی که با گوشت خام تماس داشته‌اند را ضدعفونی کنید.

    4.    گوشت را تا دمای مناسب بپزید؛ برای مرغ ۷۴ درجه سانتی‌گراد و برای گوشت گاو حدود ۶۳ تا ۷۱ درجه (بسته به نوع پخت).

توضیح بیشتر:

• شستن گوشت، باکتری‌ها را از بین نمی‌برد:

  باکتری‌ها به راحتی می‌توانند از سطح گوشت به سینک، دست‌ها و سطوح دیگر منتقل شوند. 

• شستن گوشت می‌تواند خطرناک باشد:

  این کار می‌تواند باکتری‌ها را به سایر نقاط آشپزخانه پخش کند و خطر آلودگی متقابل را افزایش دهد. 

• پختن کامل، راه حل اصلی:

  برای از بین بردن باکتری‌های مضر، گوشت باید در دمای مناسب پخته شود. 

• بهداشت مناسب، کلید ایمنی:

  رعایت بهداشت در آشپزخانه و استفاده از دماسنج غذا برای اطمینان از پخت کامل گوشت، بهترین راه برای جلوگیری از مسمومیت غذایی است.

نتیجه‌گیری

با اینکه شستن گوشت ممکن است از نظر ظاهری تمیزکاری تلقی شود، اما از نظر بهداشتی خطرناک است. بهترین راه برای از بین بردن باکتری‌های مضر، پختن کامل گوشت با دمای مناسب است، نه شستن آن.

برای پختن گوشت با حداقل از دست رفتن مواد مغذی، چند روش موثر وجود دارد که می‌تواند به حفظ ویتامین‌ها، مواد معدنی و پروتئین‌ها کمک کند:
 

1. پخت ملایم و کوتاه‌مدت:
روش‌هایی مانند بخارپز کردن، آرام‌پز کردن یا پختن در دمای کم می‌توانند مواد مغذی گوشت را بهتر حفظ کنند. پختن گوشت در دماهای بالا ممکن است ویتامین‌های حساس به حرارت مثل ویتامین B و برخی مواد معدنی را از بین ببرد.

2. پخت با حداقل آب:
استفاده از آب زیاد در پختن گوشت می‌تواند موجب از دست رفتن ویتامین‌ها و مواد مغذی محلول در آب شود. در روش‌هایی مثل آب‌پز کردن، بهتر است گوشت را با مقدار کمی آب بپزید یا از آب حاصل از پخت برای تهیه سوپ یا سس استفاده کنید تا مواد مغذی حفظ شوند.

3. گریل کردن یا کباب کردن ملایم:  
گریل کردن یا کباب کردن گوشت روی حرارت متوسط یا کم، بدون استفاده از روغن زیاد، کمک می‌کند تا چربی اضافی حذف شود و مواد مغذی نیز حفظ شوند. دقت کنید که گوشت را زیاد نسوزانید، زیرا سوختن می‌تواند ترکیبات مضر تولید کند.

4. آرام‌پز کردن (slow cooking):
این روش کمک می‌کند تا مواد مغذی بهتر حفظ شوند، چون دمای پخت پایین است و زمان طولانی‌تری برای پختن گوشت در نظر گرفته می‌شود. 
 

5. پخت در فر با دمای کم:
پختن گوشت در فر با دمای پایین (حدود ۱۵۰-۱۸۰ درجه سانتی‌گراد) باعث حفظ پروتئین‌ها و ویتامین‌های حساس به حرارت می‌شود.

6. استفاده از روش sous-vide:
این روش شامل پختن گوشت در یک کیسه وکیوم‌شده در دمای پایین به مدت طولانی است که به حفظ کامل مواد مغذی کمک می‌کند.

با توجه به این نکات، بهتر است گوشت را در دماهای پایین‌تر و با مدت زمان کمتر بپزید تا مواد مغذی بیشتری حفظ شود.