غذاهای پروتئینی و کم‌کالری از دسته مواردی است که نه تنها ورزشکاران بلکه افراد با رژیم‌های غذایی سالم نیز مرتب به دنبال آن هستند. شاید در دوران دبیرستان راجع‌به این سه ماده‌ی مغذی یعنی، کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و پروتئین‌ها، خوانده باشید.

شما برای داشتن زندگی‌ سالم، حتما باید از این سه نوع ماده‌ی مغذی استفاده کنید، اما مقدار آن‌ها در رژیم غذایی شما، وابسته به شیوه‌ی زندگی و هدفتان است.در اینجا 11 غذای با پروتئین بالا و کم کالری برای ورزشکاران آورده شده است: 

    1.    سینه مرغ: سینه مرغ پخته یا کبابی یکی از بهترین منابع پروتئین کم چرب و کم کالری است.

     اهمیت سینه‌ی مرغ برای بدن‌سازان، غیر‌قابل انکار است. این ماده‌ی غذایی شامل ۲۷ گرم پروتئین و تنها ۳ گرم چربی در هر 84 گرم است. خوردن مداوم سینه‌ی مرغ به دلیل خشک بودن آن، می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، اما شما می‌توانید خلاقیت به خرج داده و به جای استیک فیله‌ی مرغ، با دودی کردن آن طعم متفاوتی دریافت کرده و این گوشت غنی از پروتئین را در سفره‌ی غذای پروتئینی خود حفظ کنید.
 

    2.   ماهی سالمون: سالمون علاوه بر پروتئین بالا، حاوی اسیدهای چرب امگا-3 است که به بهبود عملکرد ورزشی کمک می‌کند.

    3.   گوشت بوقلمون:گوشت بوقلمون غذایی با پروتئین بالا است که هر 84 گرم از این گوشت لذیذ، 20 گرم پروتئین دارد.

        البته این ماده‌ی غذایی، شامل تمام آمینواسید‌های مورد نیاز بدن شماست. گوشت بوقلمون با داشتن اکثر ویتامین‌های نوع ب، در کنار غنی بودن از فسفر، برای مغز شما نیز بسیار کارساز است. این نکته را نیز اضافه کنیم که فسفر یکی از مواد مورد نیاز بدن برای سلامت استخوان است.


   4.    میگو:برای آن‌ دسته از کسانی که غذاهای دریایی، پایه‌ی ثابت سفره‌های آن‌ها است، برای داشتن پروتئین بالا و کالری کم، میگو را پیشنهاد می‌کنیم.

          میزان پروتئین گوشت میگو مثل گوشت بوقلمون است و می‌توان از آن به صورت‌های متفاوتی در انواع رژیم غذایی استفاده کرد. ایرانی‌ترین نوع استفاده از میگو، در قلیه‌ی میگو است، که شما با جایگزین کردن گوشت میگو به جای گوشت ماهی، از دریافت چربی و کالری بیشتر، جلوگیری می‌کنید.
 

    5.    توفو: این محصول سویا نه تنها پروتئین بالایی دارد، بلکه برای گیاه‌خواران نیز مناسب است.

    6.    تخم‌مرغ: تخم‌مرغ حاوی پروتئین با کیفیت بالا و کم کالری است و می‌توان آن را به صورت آب‌پز یا نیمرو مصرف کرد.

         حضور سفیده‌ی تخم‌مرغ در اول لیست غذاهای پروتئینی، احتمالا برای شما قابل حدس بود. به طور کلی، تخم‌مرغ دارای پروتئین بالایی‌ است و در کنار این پروتئین، غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن شما نیز هست.
 

    7.    لبنیات کم چرب (مانند ماست یونانی): ماست یونانی غنی از پروتئین است و به صورت طبیعی کم کالری است.

         ماست یونانی را جایگزین ماست عادی کنید و از ۱۷ گرم پروتئین در هر 168 گرم، آن لذت ببرید. این نوع ماست در کنار غنی بودن از پروتئین، شامل کلسیم و پتاسیم است که در بهبود استخوان و عضله، نقش بسزایی دارند. شما می‌توانید از ماست یونانی به عنوان جایگزین مایونز برای سس سالاد‌ استفاده کرده و یا با استفاده از آن، اسموتی‌های           مقوی در کنار میوه‌ها و مغزیجات تهیه کنید و از پروتئین آن بهره‌ ببرید.
 

    8.    عدس: عدس یکی از منابع گیاهی پروتئین است که کم کالری و غنی از فیبر می‌باشد.

           برای گیاه‌خواران و وگن‌ها،عدس را پیشنهاد می‌کنیم. عدس در هر پیمانه‌ی پخته‌ی خود، ۱۸ گرم پروتئین و ۰.۸ گرم چربی دارد، که می‌تواند جایگزین گیاهی خوبی برای انواع غذای پروتئینی دیگر باشد. 

          عدس هم مانند دیگر موادی که معرفی کردیم، در کنار غنی بودن از پروتئین، شامل ریزمغذی‌های دیگری مثل آهن و فیبر است که مصرف آن می‌تواند به شما در کنار رساندن پروتئین مورد نیاز، از بروز کم‌خونی جلوگیری کند.    
 

    9.    تن ماهی: این ماهی فرآوری شده در قوطی‌های کنسرو، شاید در نگاه اول مفید به نظر نرسد، اما این را بدانید که ماهی تن در هر پرس 86 گرمی خود، ۲۰ گرم پروتئین و ۳ گرم چربی دارد.

          با ترکیب ماهی تن با مقداری سینه‌ی مرغ سرخ‌ شده یا ماهی سالمون، می‌توانید سالادی غنی از پروتئین و مغذی را تهیه کنید. یا به طور سنتی با مقداری برنج کته‎‌ی کم‌چرب، آن را سرو کنید.
 

    10.    کینوآ: کینوآ حاوی پروتئین کامل و فاقد گلوتن است و می‌تواند یک غذای کم کالری و غنی از پروتئین باشد.

    11.    پروتئین وی (پودر پروتئین): برای ورزشکارانی که به پروتئین بیشتری نیاز دارند، استفاده از پودر پروتئین وی یک گزینه عالی است که می‌توان آن را به اسموتی‌ها و شیک‌ها اضافه کرد.

       این غذاها به ورزشکاران کمک می‌کنند تا نیازهای پروتئینی خود را تأمین کنند بدون اینکه به کالری اضافی اضافه کنند.

گوشت مرغ و تخم‌مرغ هر دو منابع بسیار خوبی از پروتئین هستند، اما میزان و کیفیت پروتئین موجود در آنها تفاوت‌هایی دارند:

۱. مقدار پروتئین:

    •    گوشت مرغ:


گوشت مرغ (سینه مرغ پخته بدون پوست) حدود ۳۱ گرم پروتئین در هر ۱۰۰ گرم دارد. این مقدار پروتئین بسیار بالاست و مناسب افرادی است که نیاز بیشتری به پروتئین دارند، مانند ورزشکاران یا افرادی که به دنبال افزایش توده عضلانی هستند.

    •    تخم‌مرغ:


یک تخم‌مرغ متوسط (حدود ۵۰ گرم) تقریباً ۶ گرم پروتئین دارد. این یعنی ۱۰۰ گرم تخم‌مرغ حدود ۱۲ تا ۱۳ گرم پروتئین فراهم می‌کند که کمتر از گوشت مرغ است.

۲. کیفیت پروتئین (ارزش بیولوژیکی):


    •    گوشت مرغ:


پروتئین گوشت مرغ از نظر ترکیب اسیدهای آمینه بسیار باکیفیت است و تمام اسیدهای آمینه ضروری بدن را تامین می‌کند.

    •    تخم‌مرغ:


تخم‌مرغ به‌عنوان منبع پروتئینی با بالاترین کیفیت شناخته می‌شود. ارزش بیولوژیکی پروتئین تخم‌مرغ ۱۰۰ است، به این معنی که بدن می‌تواند تمام پروتئین آن را به خوبی جذب و استفاده کند.

۳. سایر ویژگی‌ها:


    •    گوشت مرغ چربی کمتری نسبت به تخم‌مرغ (به‌ویژه زرده تخم‌مرغ) دارد، البته اگر بدون پوست مصرف شود.

    •    تخم‌مرغ علاوه بر پروتئین، حاوی مقادیر بالای مواد مغذی دیگر مانند کولین و ویتامین‌های محلول در چربی است که در گوشت مرغ کمتر دیده می‌شود.

نتیجه:
 

اگر هدف شما تامین پروتئین بیشتر است، گوشت مرغ انتخاب بهتری است. اما اگر به دنبال کیفیت بالاتر پروتئین هستید یا رژیم متعادل‌تری می‌خواهید، تخم‌مرغ گزینه ایده‌آلی است. ترکیب این دو ماده غذایی می‌تواند بهترین نتیجه را برای تامین پروتئین موردنیاز بدن داشته باشد.

زبان گوساله یکی از منابع پروتئینی محبوب در بسیاری از غذاها است که به ویژه در آشپزی‌های سنتی و گاهی در رستوران‌ها مصرف می‌شود. در مقایسه با دیگر منابع پروتئینی مثل مرغ، گوشت گوسفند، ماهی، تخم‌مرغ، و حبوبات، ویژگی‌هایی مانند ارزش غذایی، طعم، و قیمت می‌تواند تفاوت‌هایی داشته باشد.

در ادامه مقایسه‌ای از زبان گوساله با دیگر منابع پروتئینی رایج آورده شده است:

1. مقدار پروتئین

    •    زبان گوساله: 100 گرم زبان گوساله حدود 17-20 گرم پروتئین دارد که مقدار خوبی است، اما معمولاً از گوشت‌های دیگر کمتر است.

    •    مرغ: مرغ یکی از بهترین منابع پروتئینی است که حدود 30 گرم پروتئین در 100 گرم از آن وجود دارد.

    •    گوشت گوسفند: این گوشت هم پروتئین زیادی دارد، مشابه مرغ، حدود 25-30 گرم پروتئین در 100 گرم.

    •    ماهی: ماهی‌هایی مانند سالمون و تن 20-25 گرم پروتئین در 100 گرم دارند، اما ماهی‌های کم‌چرب ممکن است مقدار پروتئین کمتری داشته باشند.

    •    تخم‌مرغ: تخم‌مرغ یک منبع عالی پروتئین است و حدود 6-7 گرم پروتئین در هر عدد تخم‌مرغ وجود دارد.

    •    حبوبات: حبوبات (مانند لوبیا، عدس، نخود) معمولاً 8-10 گرم پروتئین در 100 گرم دارند، که به دلیل منبع گیاهی بودن، می‌تواند کمتر از منابع حیوانی باشد.

2. چربی و کالری

    •    زبان گوساله: زبان گوساله چربی نسبتاً بالایی دارد (حدود 15-20 گرم چربی در 100 گرم) که منبع انرژی خوبی است، اما برای کسانی که رژیم کم‌چربی دارند ممکن است مناسب نباشد.

    •    مرغ: گوشت مرغ کم‌چربی‌تر است، مخصوصاً اگر پوست آن جدا شود (حدود 3-7 گرم چربی در 100 گرم).

    •    گوشت گوسفند: گوشت گوسفند معمولاً چربی بالاتری نسبت به مرغ دارد (حدود 20-30 گرم در 100 گرم).

    •    ماهی: ماهی‌های چرب مانند سالمون چربی بیشتری دارند (حدود 10-20 گرم)، اما چربی‌های سالم مانند امگا 3 دارند که برای سلامتی مفید است.

    •    تخم‌مرغ: تخم‌مرغ دارای حدود 5-7 گرم چربی در هر عدد است که بیشتر در زرده آن قرار دارد.

    •    حبوبات: حبوبات کم‌چربی هستند و معمولاً حدود 1-3 گرم چربی در 100 گرم دارند.

3. طعم و بافت

    •    زبان گوساله: زبان گوساله به دلیل بافت نرم و چرب خود، طعمی خاص و لذیذ دارد که برای بسیاری از مردم جذاب است. می‌تواند در غذاهای مختلف به عنوان خوراکی خوشمزه مصرف شود.

    •    مرغ: گوشت مرغ طعمی نسبتاً ملایم دارد و به راحتی با انواع ادویه‌ها و چاشنی‌ها ترکیب می‌شود.

    •    گوشت گوسفند: گوشت گوسفند طعمی قوی‌تر و گاهی چرب‌تر از گوشت گاو یا مرغ دارد که ممکن است برای برخی افراد خوشایند نباشد.

    •    ماهی: ماهی طعمی ملایم‌تر و گاهی اوقات تلخ‌تر از سایر منابع پروتئینی دارد. ماهی‌های چرب معمولاً طعم قوی‌تری دارند.

    •    تخم‌مرغ: طعم تخم‌مرغ ساده است، اما در ترکیب با مواد دیگر به خوبی می‌تواند به عنوان منبع پروتئین عمل کند.

    •    حبوبات: طعم حبوبات بیشتر به صورت دانه‌ای و خشک است و معمولاً نیاز به پخت و ترکیب با دیگر مواد دارند.

4. قیمت

    •    زبان گوساله: معمولاً کمی گران‌تر از گوشت‌های دیگر است به دلیل فرایند خاص آماده‌سازی و پردازش آن.

    •    مرغ: مرغ به عنوان یک منبع پروتئینی ارزان‌تر شناخته می‌شود.

    •    گوشت گوسفند: گوشت گوسفند معمولاً گران‌تر از مرغ است.

    •    ماهی: ماهی‌های چرب (مانند سالمون) می‌توانند قیمت بالاتری نسبت به گوشت‌های قرمز داشته باشند.

    •    تخم‌مرغ: تخم‌مرغ نسبت به دیگر منابع پروتئینی قیمت مناسبی دارد.

    •    حبوبات: حبوبات عموماً ارزان‌ترین منابع پروتئینی هستند.

5. مزایا و معایب

    •    زبان گوساله: مزایای آن شامل طعم لذیذ و پروتئین بالا است، ولی ممکن است به دلیل چربی بالا برای افرادی که رژیم کم‌چربی دارند مناسب نباشد.

    •    مرغ: مزایای آن شامل پروتئین بالا و کم‌چربی بودن است، ولی ممکن است طعم آن برای بعضی افراد یکنواخت باشد.

    •    گوشت گوسفند: مزایای آن شامل طعم قوی و پروتئین بالا است، اما ممکن است چربی آن زیاد باشد.

    •    ماهی: ماهی به ویژه ماهی‌های چرب دارای چربی‌های سالم مانند امگا 3 هستند که مزایای زیادی برای قلب دارند.

    •    تخم‌مرغ: تخم‌مرغ یک منبع ارزان و خوشمزه پروتئینی است که به راحتی در غذاهای مختلف استفاده می‌شود.

    •    حبوبات: حبوبات برای افرادی که رژیم گیاهی دارند یا در پی مصرف منابع پروتئینی ارزان‌تر هستند، مناسب است.

نتیجه‌گیری:
 

هر منبع پروتئینی مزایای خاص خود را دارد. زبان گوساله برای افرادی که به دنبال طعم خاص و پروتئین حیوانی با بافت نرم هستند، گزینه مناسبی است، در حالی که دیگر منابع مانند مرغ، ماهی، و تخم‌مرغ ممکن است به دلیل پروتئین بالاتر و چربی کمتر انتخاب‌های بهتری برای کسانی باشد که به سلامت قلب

و حفظ وزن اهمیت می‌دهند. حبوبات هم گزینه‌ای عالی برای رژیم‌های گیاهی یا کسانی است که به دنبال کاهش هزینه‌ها هستند.

برای تهیه یک صبحانه سرشار از پروتئین با استفاده از محصولات مستر قصاب ، می‌توانید از تخم‌مرغ، پنیر، گوشت‌های کم‌چرب مثل گوشت بوقلمون یا گوشت مرغ و یا حبوبات استفاده کنید. در ادامه، یک دستور ساده و مقوی برای صبحانه پروتئینی ارائه می‌شود که با محصولات پروتئینی مستر قصاب قابل تهیه است:

مواد لازم:

    •    2 عدد تخم‌مرغ
    •    50 گرم گوشت بوقلمون یا مرغ پخته‌شده (یا ژامبون کم‌چرب)
    •    50 گرم پنیر سفید یا پنیر کم‌چرب
    •    1 عدد نان تست کامل یا نان جو
    •    چند برگ اسفناج تازه یا سبزیجات
    •    1 قاشق غذاخوری روغن زیتون یا کره
    •    نمک و فلفل به میزان لازم

طرز تهیه:

    1.    پخت تخم‌مرغ‌ها: در یک ماهیتابه روغن زیتون یا کره را گرم کنید. تخم‌مرغ‌ها را بشکنید و در ماهیتابه بپزید (می‌توانید به‌صورت نیمرو، املت یا آب‌پز تهیه کنید). نمک و فلفل بزنید.
    2.    گرم کردن گوشت: اگر از گوشت بوقلمون یا مرغ پخته‌شده استفاده می‌کنید، آن را به قطعات کوچک برش دهید و در ماهیتابه با کمی روغن گرم کنید. اگر از ژامبون استفاده می‌کنید، آن را کمی در ماهیتابه تفت دهید.
    3.    آماده کردن نان: نان تست یا نان جو را کمی گرم یا برشته کنید. می‌توانید از توستر استفاده کنید یا آن را روی ماهیتابه گرم کنید.
    4.    ترکیب کردن مواد: تخم‌مرغ‌ها، گوشت بوقلمون یا ژامبون، و پنیر را روی نان قرار دهید. چند برگ اسفناج یا سبزیجات تازه روی آن بچینید.
    5.    سرو صبحانه: می‌توانید این صبحانه پروتئینی را با یک لیوان شیر یا ماست کم‌چرب همراه کنید تا پروتئین بیشتری دریافت کنید.

نکات:

    •    می‌توانید از سبزیجات دیگری مانند گوجه‌فرنگی، فلفل دلمه‌ای یا آووکادو استفاده کنید.
    •    اگر به دنبال پروتئین بیشتر هستید، یک تخم‌مرغ اضافی یا تکه‌ای پنیر به غذا اضافه کنید.

این صبحانه ترکیبی از پروتئین‌های با کیفیت از تخم‌مرغ، گوشت و پنیر است که به شما انرژی زیادی برای شروع روز می‌دهد.

هرم تغذیه یک مدل ساده برای نشان دادن گروه‌های غذایی و میزان مصرف هر یک است. در هر سطح از هرم، مواد غذایی به تناسب نیاز بدن طبقه‌بندی شده‌اند. در کنار این، میزان پروتئین مورد نیاز بدن به عوامل مختلفی از جمله سن، جنسیت، و سطح فعالیت بدنی بستگی دارد.

سطوح هرم تغذیه و منابع پروتئین:

    1.    پایه هرم (غلات و سبزیجات):
    •    غلات و سبزیجات منبع خوبی از کربوهیدرات‌ها، فیبر، و ویتامین‌ها هستند، اما پروتئین زیادی ندارند. با این حال، غلات کامل مثل کینوا و برخی از سبزیجات (مانند بروکلی) مقداری پروتئین دارند.
    •    پروتئین: 2-6 گرم در هر وعده
    2.    میوه‌ها:
    •    میوه‌ها بیشتر برای تأمین ویتامین‌ها و مواد معدنی استفاده می‌شوند و معمولاً پروتئین کمی دارند.
    •    پروتئین: کمتر از 1 گرم در هر وعده
    3.    منابع پروتئین گیاهی (حبوبات، مغزها و دانه‌ها):
    •    حبوبات (مثل نخود، عدس و لوبیا) و مغزها و دانه‌ها منابع غنی از پروتئین گیاهی هستند و به عنوان مکمل مناسبی برای منابع حیوانی محسوب می‌شوند.
    •    پروتئین: 6-10 گرم در هر وعده
    4.    منابع پروتئین حیوانی (گوشت، ماهی، تخم‌مرغ، لبنیات):
    •    این دسته شامل گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ و لبنیات است که منابع اصلی پروتئین‌های کامل هستند.
    •    پروتئین: 20-25 گرم در هر وعده
    5.    چربی‌ها و قندها:
    •    این بخش از هرم شامل روغن‌ها، کره و شیرینی‌ها است که باید به مقدار کم مصرف شوند. این گروه پروتئین زیادی ارائه نمی‌دهد.

میزان پروتئین مورد نیاز بدن:

    •    بزرگسالان فعال (18-65 سال):
    •    مردان: 56-70 گرم در روز
    •    زنان: 46-60 گرم در روز
    •    کودکان و نوجوانان:
    •    1-3 سال: 13 گرم در روز
    •    4-8 سال: 19 گرم در روز
    •    9-13 سال: 34 گرم در روز
    •    افراد مسن (65 سال به بالا):
    •    توصیه به مصرف 1.2 گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن برای حفظ عضلات

نکته‌ها:

    •    مصرف بیش از حد پروتئین از منابع حیوانی ممکن است با افزایش چربی و کلسترول همراه باشد، بنابراین ترکیب با منابع گیاهی پیشنهاد می‌شود.
    •    برای افراد با فعالیت بدنی بیشتر یا ورزشکاران، نیاز به پروتئین ممکن است بالاتر باشد.

ترکیب صحیح این منابع با توجه به هرم تغذیه، می‌تواند به حفظ سلامت و تنوع در رژیم غذایی کمک کند.

ورزشکاران به پروتئین کافی نیاز دارند تا عضلات خود را بازسازی و تقویت کنند. منابع طبیعی پروتئین برای ورزشکاران شامل موارد زیر است:
1. *گوشت‌های بدون چربی: گوشت گاو، مرغ، بوقلمون و ماهی (مثل سالمون و تون) حاوی پروتئین‌های کامل هستند که تمام آمینو اسیدهای ضروری را فراهم می‌کنند.

2. تخم مرغ: یکی از بهترین منابع پروتئین با کیفیت بالا است و سفیده تخم مرغ مخصوصاً پروتئین خالص است.

3. لبنیات: شیر، ماست، پنیر و کفیر منابع خوبی از پروتئین هستند. لبنیات کم چرب یا بدون چربی گزینه‌های سالم‌تری برای ورزشکاران محسوب می‌شوند.

4. حبوبات: عدس، نخود، لوبیا و ماش منابع گیاهی پروتئین هستند. ترکیب اینها با غلات کامل مانند برنج، پروتئین کاملی ارائه می‌دهد.

5. دانه‌ها و مغزها: بادام، گردو، دانه‌های چیا، تخمه کدو و آفتابگردان حاوی پروتئین هستند و اسیدهای چرب مفیدی هم دارند.

6. سویا و محصولات آن: مانند توفو، تمپه و شیر سویا منابع پروتئینی مناسبی برای ورزشکاران گیاهخوار هستند.

7. کینوا*: یک غله کامل است که پروتئین و تمام آمینو اسیدهای ضروری را فراهم می‌کند و برای ورزشکاران گیاهخوار مفید است.
ورزشکاران باید منابع پروتئین خود را متنوع نگه دارند تا اطمینان حاصل کنند که همه‌ی آمینو اسیدهای مورد نیاز بدنشان تامین می‌شود.

مصرف پروتئین و نقش آن در پیشگیری از (کم‌خونی) به دلیل تأثیر مستقیم پروتئین‌ها در جذب آهن و تولید هموگلوبین اهمیت دارد. پروتئین‌ها به‌ویژه آن دسته از منابع پروتئینی که حاوی آهن هستند، به بهبود جذب آهن کمک می‌کنند.

 نقش آهن در بدن:
آهن یکی از مواد معدنی ضروری برای بدن است که به تولید هموگلوبین در گلبول‌های قرمز خون کمک می‌کند. هموگلوبین، مسئول حمل اکسیژن به بافت‌ها و سلول‌های بدن است. کمبود آهن می‌تواند منجر به کم‌خونی ناشی از فقر آهن شود که باعث ضعف، خستگی، سردرد و سایر علائم می‌شود.

 تأثیر پروتئین بر جذب آهن:
- (پروتئین‌های حیوانی) مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهی و تخم‌مرغ حاوی نوعی آهن به نام آهن هم (heme iron) هستند که بدن آن را به‌خوبی جذب می‌کند.
- (پروتئین‌های گیاهی) مانند حبوبات، سویا، عدس و اسفناج نیز حاوی آهن غیرهم (non-heme iron) هستند، اما این نوع آهن کمتر جذب بدن می‌شود. با این حال، مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین C همراه با این منابع پروتئینی می‌تواند جذب آهن غیرهم را بهبود بخشد.

 

  
 پروتئین و تولید هموگلوبین:
پروتئین‌های موجود در بدن به‌ویژه پروتئین‌های حاوی اسیدهای آمینه ضروری، برای تولید هموگلوبین و سایر ترکیبات حاوی آهن در خون ضروری هستند. مصرف کافی پروتئین می‌تواند به تولید منظم گلبول‌های قرمز و هموگلوبین کمک کند.

 منابع مهم آهن و پروتئین:
- (منابع حیوانی): گوشت قرمز، جگر، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ.
- (منابع گیاهی): حبوبات (مانند عدس، لوبیا، نخود)، دانه‌ها (مانند کنجد)، اسفناج و سویا.

بنابراین، مصرف مناسب پروتئین، چه از منابع حیوانی و چه گیاهی، می‌تواند به پیشگیری از کم‌خونی کمک کند و سطح آهن و هموگلوبین بدن را حفظ کند.

پروتئین‌های حیوانی نقش بسیار مهمی در رشد عضلات و سلامت جسمانی ایفا می‌کنند. این نوع پروتئین‌ها به دلیل کیفیت بالا و دارا بودن تمام اسیدهای آمینه ضروری، منبعی ایده‌آل برای تقویت و ترمیم بافت‌های عضلانی هستند. در ادامه تأثیر پروتئین‌های حیوانی بر رشد عضلات و سلامت جسمانی را بررسی می‌کنیم:
 

 ۱. کمک به رشد و ترمیم عضلات:
پروتئین‌های حیوانی مانند گوشت، ماهی، تخم‌مرغ و لبنیات، حاوی تمام ۹ اسید آمینه ضروری هستند که بدن قادر به تولید آن‌ها نیست و باید از طریق تغذیه تأمین شود. این اسیدهای آمینه برای ساخت و ترمیم عضلات پس از ورزش‌های قدرتی و استقامتی بسیار مهم‌اند.
 

- لوسین:یکی از مهم‌ترین اسیدهای آمینه در پروتئین‌های حیوانی است که به صورت مستقیم بر سنتز پروتئین‌های عضلانی اثر می‌گذارد و نقش کلیدی در فرآیند رشد عضلات دارد.

۲. تقویت عملکرد ورزشی و بازسازی عضلات پس از تمرین:
پروتئین‌های حیوانی به دلیل محتوای بالای اسیدهای آمینه، به بازسازی سریع‌تر عضلات پس از تمرینات سخت کمک می‌کنند. مصرف پروتئین بلافاصله پس از ورزش می‌تواند به کاهش تجزیه عضلات و افزایش سنتز پروتئین کمک کند که این فرآیند برای رشد و بهبود عضلات ضروری است.
 

۳. حفظ توده عضلانی در دوران پیری:
با افزایش سن، بدن تمایل به از دست دادن توده عضلانی دارد که می‌تواند منجر به کاهش قدرت و تحرک شود. مصرف منظم پروتئین‌های حیوانی می‌تواند به حفظ توده عضلانی کمک کرده و خطر سارکوپنی (تحلیل رفتن عضلات ناشی از سن) را کاهش دهد.
 

۴. افزایش قدرت و انرژی:
پروتئین‌های حیوانی همچنین حاوی مواد مغذی مانند آهن، روی و ویتامین B12 هستند که برای افزایش انرژی و بهبود عملکرد جسمانی ضروری‌اند. این مواد به حمل اکسیژن در بدن، تولید انرژی و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کنند.

 

۵. کاهش چربی و حفظ تناسب اندام:
مصرف پروتئین‌های حیوانی می‌تواند به احساس سیری بیشتر و طولانی‌مدت کمک کند. این خاصیت باعث کاهش اشتها و در نتیجه کاهش وزن می‌شود. همچنین به حفظ توده عضلانی در حین کاهش وزن کمک می‌کند، که برای حفظ متابولیسم و جلوگیری از افت انرژی مهم است.

۶. بهبود سلامت استخوان‌ها:
پروتئین‌های حیوانی نه تنها برای عضلات بلکه برای استخوان‌ها نیز مهم هستند. مصرف کافی پروتئین به حفظ تراکم استخوان و جلوگیری از پوکی استخوان، به‌ویژه در سنین بالاتر، کمک می‌کند.
 

۷. تقویت سیستم ایمنی:
پروتئین‌ها در ساخت آنتی‌بادی‌ها و سایر مولکول‌های دفاعی بدن نقش دارند. پروتئین‌های حیوانی به دلیل داشتن ترکیباتی مانند گلوبولین‌ها می‌توانند در تقویت سیستم ایمنی مؤثر باشند.

۸. بهبود سلامت عمومی بدن:
پروتئین‌های حیوانی شامل مواد معدنی و ویتامین‌های ضروری مانند ویتامین B12، آهن، فسفر و زینک هستند که در بهبود سلامت قلب، مغز، و سیستم‌های مختلف بدن مؤثرند.
 

۹. تفاوت پروتئین‌های حیوانی و گیاهی:
پروتئین‌های حیوانی در مقایسه با پروتئین‌های گیاهی، از لحاظ کیفیت اسیدهای آمینه برتر هستند زیرا پروتئین‌های گیاهی معمولاً فاقد یک یا چند اسید آمینه ضروری هستند یا آن‌ها را به مقدار کمی دارند. بنابراین، پروتئین‌های حیوانی برای عضله‌سازی و بهبود سلامت جسمانی مفیدتر و کارآمدتر هستند.

 جمع‌بندی:
پروتئین‌های حیوانی با تأمین اسیدهای آمینه ضروری، افزایش سنتز پروتئین، بهبود بازسازی عضلات، و تقویت سیستم ایمنی و استخوان‌ها، نقش مهمی در سلامت و عملکرد جسمانی دارند. برای افرادی که به دنبال افزایش حجم عضلات یا حفظ سلامت عمومی هستند، مصرف منظم و متعادل این پروتئین‌ها توصیه می‌شود.

محصولات پروتئینی حیوانی شامل گروهی از مواد غذایی هستند که بخش مهمی از رژیم غذایی انسان را تشکیل می‌دهند. این محصولات منابع اصلی پروتئین، چربی، و ویتامین‌های ضروری مانند B12، آهن و روی هستند. محصولات پروتئینی حیوانی عمدتاً شامل گوشت قرمز، گوشت سفید، ماهی و تخم‌مرغ می‌شوند که در ادامه هر کدام به طور کلی معرفی می‌شوند:

1. گوشت قرمز:    گوشت قرمز شامل گوشت حیواناتی مانند گاو، گوسفند، و بز است. این نوع گوشت منبع خوبی از پروتئین، آهن، ویتامین B12 و روی است. گوشت قرمز به دلیل محتوای بالای آهن به ویژه برای افرادی که کم‌خونی دارند توصیه می‌شود. با این حال، مصرف زیاد گوشت قرمز به دلیل چربی‌های اشباع آن می‌تواند با مشکلات قلبی و افزایش کلسترول مرتبط باشد.
2. گوشت سفید:    گوشت سفید شامل گوشت ماکیان مانند مرغ، بوقلمون، و اردک است. این نوع گوشت در مقایسه با گوشت قرمز چربی کمتری دارد و به عنوان منبع پروتئینی کم‌چرب‌تر و سالم‌تر شناخته می‌شود. گوشت سفید برای افرادی که به دنبال کاهش مصرف چربی هستند، انتخاب مناسبی است. پروتئین‌های این دسته به راحتی هضم شده و کالری کمتری نسبت به گوشت قرمز دارند.

3. ماهی و غذاهای دریایی:    ماهی‌ها و غذاهای دریایی مانند میگو و خرچنگ منبع عالی پروتئین و اسیدهای چرب امگا-۳ هستند که به بهبود سلامت قلب و مغز کمک می‌کنند. ماهی‌های چرب مانند سالمون، ماهی تن و ساردین‌ها دارای مقادیر بالای امگا-۳ هستند. ماهی‌ها همچنین منابع خوبی از ویتامین D و ید به شمار می‌روند. مصرف منظم ماهی می‌تواند به کاهش ریسک بیماری‌های قلبی و بهبود عملکرد مغزی کمک کند.

4. تخم‌مرغ:    تخم‌مرغ یکی از کامل‌ترین منابع پروتئین است که تمام آمینو اسیدهای ضروری را در خود دارد. علاوه بر پروتئین، تخم‌مرغ منبع خوبی از ویتامین‌های A، D، E و B12، و همچنین مواد معدنی مانند فسفر و سلنیوم است. زرده تخم‌مرغ حاوی چربی و کلسترول است، اما تحقیقات جدید نشان داده که مصرف متعادل تخم‌مرغ تاثیر منفی زیادی بر کلسترول خون ندارد.

منبع بسیار خوبی از پروتئین، ویتامین ها و املاح می باشد و می تواند به عنوان یک وعده غذایی نیز استفاده شود. سفیده تخم مرغ از پروتئین (آلبومن) و آب تشکیل شده است و چربی زیادی در زرده آن اشباع شده است. از تخم مرغ به عنوان پایدار کننده در سس، کیک و بستنی استفاده می شود و از مواد جدا نشدنی در تهیه کیک و شیرینی هم می باشد.تخم مرغ نیز همانند سایر ماده غذایی نیازمند دقت و توجه در خرید و نگهداری است. اندازه تخم مرغ بر کیفیت آن تاثیری ندارد اما روی قیمت آن تاثیر می گذارد، باید در هنگام خرید دقت کرد که تخم‌ مرغ‌ ها غالبا از نظر کیفیت، وزن و درجه بندی مورد تقسیم قرار می گیرند. پوست تخم‌ مرغ باید کمی زبر باشد، سفیده تخم‌ مرغ به صورت سرد، منجمد یا خشک شده در بازار نیز موجود است. تخم مرغ تازه را اگر در ظربی پر از آب قرار دهیم زیر آب می رود در صورتیکه تخم مرغ فاسد شده روی آب قرار میگیرد. تخم مرغ قدیمی تر یک زرده صاف دارد که به راحتی می شکند و نازک است و سفیده اش هم آبکی می باشد.

برای تهیه کوکتل میگو از هم می توان از میگوهای یخ زده استفاده کرد و هم خشک. اگر میگوی یخ زده داریم ابتدا می گذاریم تا یخ میگوها باز شود بعد پوست آن ها را میگیریم ولی اگر خشک بود آنها را در آب نیمه گرم خیسانده تا کمی نرم شوند سپس پوستشان را میگیریم. میگوهای آماده شده را در آب جوش که از قبل در آن مقداری نمک ریخته ایم یکی دو جوش می دهیم سپس در صافی ریخته و بعد از آنکه آب آنها گرفته شد کوکتل خود را آماده می کنیم.

برای مقدار نیم کیلو میگو، 1/2 فنجان سس مایونز را با 15 گرم خامه و کمی سرکه و یا آبلیمو و نمک و فلفل و یکی دو قاشق مربا خوری سس گوجه فرنگی مخلوط می کنیم. مغز یک یا دوکاهو را خرد می نمائیم. در لیوان های پایه بلند همانند بستنی خوری، مقداری کاهو خرد شده میریزیم کمی سس به آن اضافه می کنیم بعد جند عدد میگو روع کاهو ها گذاشته سپس مجدد مقداری سس روی میگوها میریزیم. لیمو ترش را به شکل حلقه ای میبریم و به آن یک چاک ایستاده میدهیم و لبه لیوان را به شکاف لیمو ها فرو میکنیم. یک قاچ تخم مرغ سفت داخل لیوان به شکل ایستاده قرار می دهیم. می توانیم این کوکتل را با سس کاری نیز مصرف کنیم که در این حالت سس مورد نظر را با نصف قاشق سوپخوری مخلوط می کنیم.

امروز قصد داریم درباره رژیم گیاه خواری توضیح مختصری دهیم. اینکه آیا گیاه خواری بهتر است یا همه چیزخواری؟؟!!

رژیم گیاه خواری قطعا میتواند مفید باشد اما با توجه به شرایط میبایست برنامه ریزی دقیق و درستی برای آن در نظر گرفته شود. اگر این رژیم به درستی رعایت شود بیمای هایی مانند یبوست، فشار خون، چاقی و سرطان کولون رو کاهش میدهد. در مقابل اگر به درستی اجرا نشود بیماری هایی نظیر پوکی و نرمی استخوان، کم خونی، کندی رشد در کودکان را موجب خواهد شد.

گیاه خواری به چند گروه تقسیم میشود:

محض: به هیچ عنوان گوشت قرمز، ماهی، مرغ، تخم مرغ و لبنیات مصرف نمی کنند.

لاکتووگان: لبنیات را حذف نمی کنند.

اووگان: در رژیم خود تخم مرغ مصرف می کنند.

لاکتواووگان: تخم مرغ و لبنیات در رژیم غذایی قرار میدهند.

نیمه گیاه خوار: ماهی و مرغ مصرف میکنند اما  گوشت قرمز را حذف می کنند.

* نکته: رژیم غذایی گیاه خواری محض، فقط در صورتی مورد تایید است که تمامی مواد مغذی مورد نیاز بدن که از لبنیات و گوشت و غیره تامین می شود حتما جایگزین شود در غیر این صورت اجرای این رژیم بسیار سخت می باشد و ممکن است سلامت فرد را به خطر بیندازد.

* نکته: در زنان باردار و شیرده و کودکان مراجعه به متخصص تغذیه و یک برنامه ریزی دقیق و استفاده از مکمل ها توصیه میشود. و به طور کلی این نوع رژیم بهتر است برای این افراد استفاده نشود.

در دنیا رژیم های متفاوت و مختلفی برای گیاه خواری وجود دارد و نظر پزشکان و متخصصان تغذیه در این زمینه متفاوت بوده و عده ای آن را تایید و عده ای دیگر رد کرده اند.

عده ای عقیده دارند که خام گیاهخواری بهتر از گیاهخواری است ! در واقع باید گفت در اثر حرارت بعضی مواد مغذی آسیب میبیند اما پروتئین ها، چربی و کربوهیدرات ها مشکلی پیدا نمیکنند و از طرفی یسری مواد مغذی با حرارت، بهتر جذب بدن میشوند. مانند لیکوین در گوجه فرنگی

عده ای عقیده دارند که گیاه خواری به درمان بیماری ها به ویژه سرطان کمک میکند ! این درست است که مصرف سبزیجات احتمال ابتلا به بیماری ها و سرطان را کاهش می دهد اما میبایست اشاره کرد که هیچ تحقیق علمی این موضوع را اثبات نکرده که گیاه خواری باعث درمان سرطان میشود حتی در بعضی موارد فرد مبتلا میبایست مصرف بعضی سبزیجات را کاهش دهد مانند سویا

عده ای بر این باورند که اسید آمینه های ضروری و اسیدهای چرب از طریق گیاهان تامین میشود و نیازی به مصرف گوشت نمی باشد (که علت اصلی سکته قلبی ، فشار خون و غیره است) !  در جواب به این افراد میبایست گفت که اسید آمینه های مورد نیاز بدن به شرطی با رزیم گیاه خواری تامین میشود که برنامه ریزی دقیق و درستی صورت بگیرد که این بسیار سخت میباشد مثلا برای تامین کربوهیدرات مورد نیاز بدن فرد باید در طول شبانه روز 20 تا 24 عدد موز بخورد که برای اغلب افراد بسیار سخت است. از طرفی گیاه خواری موجب هموستئین خون میشود که در نتیجه آن احتمال ابتلا به بیماری های قلبی، افزایش می یابد.

عده ای عقیده دارند خوردن شیر، لبنیات و گوشت موجب رشد سلول سرطانی میگردد و فقط شیر در دوران نوزادی، نیاز بدن می باشد و آنزیم های آن را بدن نمیتواند هضم کند ! مطالعات دانشمندان نشان میدهد در صورت افراط در مصرف منابع حیوانی این موارد را میتوان احتمال داد. میبایست اشاره کرد شیر بهترین منبع برای پروتئین و کلسیم می باشد و اگر کسی خودش را از خوردن آن محروم کند تنها به خودش ظلم کرده است. از طرفی اگر بعضی افراد نمی توانند آنزیم های موجود در شیر را هضم نمایند افرادی نیز نمیتوانند برخی سبزیجات را مصرف کنند و بدنشان به یکسری از سبزیجات آلرژی نشان میدهد.

به طور کلی باید گفت استفاده از بعضی مواد خاص نیازهای بدن ما را تامین نمیکند و استفاده از این رژیم ها در واقع بسته به شرایط هر شخص دارد. ممکن است مثلا اگر محاسبات دقیقی برای تامین نیاز روزانه بدن به انرژی صورت نگیرد فرد به مرور با گرسنگی شدید و ضعف رو به رو شود و دچار سوء تغذیه و انواع بیماری ها گردد. مسلما برای افرادی که با اضافه وزن رو به رو هستند استفاده از رژیم گیاه خواری می تواند بسیار موثر باشد و به عکس برای افرادی که با کمبود وزن مواجه هستند رژیم این چنین باعث کمتر شدن حجم عضلات و کاهش وزن بیشتر میشود.

بنابراین منصفانه است که بگوییم بدن انسان نیازهای متفاوتی برای تامین انرژی دارد برای دستیابی به انواع ویتامین ها، کربوهیدرات ها، چربی، پروتئین و... در شرایط متفاوت سنی و جسمی بهتر است از تمامی گروه های غذایی استفاده کنیم و در عین حال اعتدال در مصرف را نیز رعایت نماییم.