پروتئین حیوانی میتواند تأثیرات متعددی بر سلامت استخوانها داشته باشد که هم جنبههای مثبت و هم منفی دارد. بررسیهای اخیر نشان دادهاند که پروتئین، از جمله پروتئینهای حیوانی، نقش کلیدی در حفظ تراکم استخوان و پیشگیری از پوکی استخوان دارد. در عین حال، مصرف نادرست یا بیش از حد آن میتواند اثرات معکوس ایجاد کند. در ادامه به بررسی اثرات پروتئین حیوانی بر سلامت استخوانها پرداخته میشود:
۱. تأثیرات مثبت پروتئین حیوانی بر سلامت استخوانها:
الف) تقویت ساختار استخوان:
- پروتئین برای تشکیل و حفظ توده استخوانی ضروری است. استخوانها نه تنها از مواد معدنی مانند کلسیم تشکیل شدهاند، بلکه بخش مهمی از ساختار آنها پروتئینی (عمدتاً کلاژن) است. بنابراین، دریافت کافی پروتئین برای تقویت و نگهداری این ساختار بسیار حیاتی است.
- افرادی که به اندازه کافی پروتئین مصرف نمیکنند، ممکن است تراکم استخوانهایشان کاهش یابد و در نتیجه، بیشتر در معرض خطر شکستگیها و پوکی استخوان قرار گیرند.
ب) افزایش جذب کلسیم:
- مصرف پروتئین میتواند جذب (کلسیم) در دستگاه گوارش را افزایش دهد. این موضوع بهویژه در افرادی که پروتئین کافی مصرف میکنند، میتواند به بهبود سلامت استخوانها کمک کند، زیرا کلسیم یکی از عناصر کلیدی برای تراکم استخوانها است.
ج) تقویت عضلات و حمایت از استخوانها:
- پروتئین برای تقویت عضلات نیز ضروری است و عضلات قویتر میتوانند فشار وارد شده بر استخوانها را کاهش دهند. این بهویژه برای افراد مسن که در معرض خطر سقوط و شکستگیهای ناشی از ضعف عضلات قرار دارند، اهمیت دارد. پروتئین کافی میتواند به حفظ توده عضلانی و کاهش خطر شکستگی کمک کند.
۲. تأثیرات منفی احتمالی پروتئین حیوانی بر سلامت استخوانها:
الف) افزایش دفع کلسیم از ادرار:
- یکی از نگرانیهای اولیه درباره مصرف بالای پروتئین حیوانی این بود که ممکن است باعث افزایش اسید در بدن و به دنبال آن دفع بیشتر کلسیم از استخوانها و ادرار شود. این نظریه بر اساس مطالعاتی بود که نشان دادند رژیمهای غذایی با پروتئین بالا ممکن است سطح کلسیم ادرار را افزایش دهند.
- با این حال، مطالعات جدیدتر نشان دادهاند که افزایش دفع کلسیم لزوماً به کاهش تراکم استخوان منجر نمیشود. این اثر دفع کلسیم بیشتر به میزان تعادل رژیم غذایی و وجود مواد مغذی دیگر مانند کلسیم بستگی دارد.
ب) تعادل بین پروتئین و کلسیم:
- مصرف بالای پروتئین حیوانی زمانی که با کمبود کلسیم همراه باشد، ممکن است به سلامت استخوانها آسیب برساند. به عبارت دیگر، برای اینکه پروتئین حیوانی اثر مثبتی بر استخوانها داشته باشد، لازم است که رژیم غذایی به اندازه کافی حاوی کلسیم و دیگر مواد معدنی مورد نیاز استخوانها باشد.
۳. توصیههای کلی برای بهبود سلامت استخوانها:
- مصرف متعادل پروتئین: مصرف متعادل پروتئین از منابع حیوانی و گیاهی، همراه با کلسیم و ویتامین D، برای حفظ سلامت استخوانها ضروری است.
- رژیم غذایی غنی از کلسیم: افرادی که پروتئین بیشتری مصرف میکنند، باید مطمئن شوند که دریافت کافی کلسیم دارند، زیرا کلسیم برای تقویت استخوانها و جلوگیری از پوکی استخوان ضروری است.
- فعالیت بدنی: تمرینات تحمل وزن و ورزشهای مقاومتی نیز در کنار تغذیه صحیح به تقویت استخوانها کمک میکنند.
در نتیجه، پروتئین حیوانی میتواند نقش مثبتی در پیشگیری از پوکی استخوان و حفظ سلامت استخوانها داشته باشد، به شرطی که همراه با مواد مغذی دیگر مانند کلسیم مصرف شود و از مصرف بیش از حد آن اجتناب شود.