مصرف برخی قسمتهای مرغ میتواند در صورت زیادهروی یا پخت نادرست برای بدن مضر باشد. در ادامه قسمتهایی از مرغ که بهتر است با احتیاط مصرف شوند یا بهطور کامل حذف شوند، معرفی شدهاند:
قسمتهای مضر مرغ برای بدن:
پوست مرغ
چربی اشباع بالا
افزایش کلسترول و خطر بیماریهای قلبی
در صورت سرخ شدن، تولید مواد سرطانزا (مثل آکریلآمید)
چربیهای زیرپوستی (خصوصاً در ناحیه دم)
انباشته از سموم، هورمونها و آنتیبیوتیکها
مستعد نگهداری فلزات سنگین
گردن مرغ
محل تجمع غدد لنفاوی و آلودگیها
ممکن است حامل سموم و میکروبها باشد
دل و سنگدان در صورت پاکسازی نشدن کامل
اگر بهخوبی تمیز نشوند، ممکن است آلوده به باکتری یا مدفوع باشند
چربی داخل حفره شکمی (چربی زرد رنگ)
حاوی میزان زیادی کلسترول بد (LDL)
توصیه به حذف قبل از پخت
دم یا چربی دمی مرغ (برجستگی انتهای پشت)
محل تجمع غدد چربی، آنتیبیوتیک و مواد مضر
مصرف آن ممکن است به اختلالات هورمونی منجر شود
استخوانهای نرم پختهشده (بهویژه در سر و گردن)
در صورت خرد شدن میتواند خطر خفگی یا آسیب به دستگاه گوارش ایجاد کند
توصیههای مهم:
مرغ را از مراکز معتبر و دارای تأییدیه دامپزشکی تهیه کنید.
قسمتهای زائد مانند پوست، دم، چربیهای داخلی و گردن را پیش از پخت جدا کنید.
از مصرف بیش از حد دل، جگر، سنگدان به دلیل کلسترول بالا پرهیز کنید.
پخت کامل و بهداشتی مرغ برای جلوگیری از مسمومیتهای غذایی ضروری است.
کندن پوست مرغ بریان یکی از کارهایی است که بسیاری از افراد به دلایل مختلفی انجام میدهند، اما در ادامه به دلایلی که نشان میدهد چرا بهتر است پوست مرغ بریان را نکنیم، اشاره میکنم:
دلایل مفید بودن پوست مرغ بریان:
حفظ رطوبت و طعم گوشت:
پوست در هنگام پخت مانند یک محافظ عمل میکند که رطوبت گوشت را نگه میدارد و باعث میشود گوشت خشک نشود.
همچنین، چربی موجود در پوست به گوشت مزهی بهتری میدهد.
منبعی از چربیهای مفید:
اگرچه پوست چربی دارد، اما بخشی از آن چربی غیراشباع و مفید است.
چربی پوست به جذب بهتر برخی از ویتامینهای محلول در چربی (مثل A، D، E و K) کمک میکند.
خاصیت ترد و خوشمزه بودن:
پوست مرغ بریان وقتی خوب برشته میشود، ترد و خوشطعم است و بسیاری افراد فقط به خاطر آن مرغ میخورند.
اما چه زمانی کندن پوست توصیه میشود؟
اگرچه دلایلی برای نخوردن پوست هم وجود دارد، اما باید متعادل برخورد کرد:
کالری بالا:
پوست مرغ نسبت به گوشت، چربی و کالری بیشتری دارد؛ برای افرادی که رژیم لاغری دارند، خوردن آن ممکن است مناسب نباشد.
کلسترول و سلامت قلب:
اگر پوست مرغ در روغن سرخ شده باشد، مقدار زیادی چربی اشباع دارد که ممکن است برای افرادی با کلسترول بالا یا مشکلات قلبی مناسب نباشد.
افزودنیها و نمک زیاد:
در برخی مرغهای بریانی (مخصوصاً رستورانی یا فستفودی)، پوست آغشته به ادویههای فراوان، سدیم بالا یا حتی مواد نگهدارنده است که بهتر است مصرف نشوند.
نتیجهگیری:
اگر مرغ را در خانه با روش سالم بریان کردهاید، کندن پوست ضرورتی ندارد و حتی به طعم بهتر غذا کمک میکند. اما اگر در حال رژیم گرفتن هستید یا مرغ را از بیرون تهیه کردهاید (بهویژه اگر سرخشده یا پرادویه باشد)، کندن پوست میتواند گزینهی سالمتری باشد.
برای گرفتن بوی زهم مرغ بریان (چه در هنگام پخت و چه پس از پخت)، میتوان از روشهای مختلفی استفاده کرد که در ادامه به مهمترین آنها اشاره میکنم:
قبل از پخت (مرحله آمادهسازی مرغ)
شستوشوی کامل با آب سرد و نمک:
مرغ را با آب سرد بشویید و مقداری نمک روی آن بمالید. حتی میتوانید آن را حدود ۲۰ دقیقه در آب نمک بخوابانید.
استفاده از سرکه یا آبلیمو:
مرغ را با مقداری سرکه سفید یا آبلیمو تازه ماساژ دهید. این کار بوی زهم را کاهش میدهد.
سپس با آب سرد بشویید.
خواباندن در پیاز و ادویه:
پیاز خلالی + زردچوبه + فلفل سیاه + کمی دارچین + آبلیمو را با هم مخلوط کرده و مرغ را برای ۲–۴ ساعت در آن بخوابانید.
در حین پخت مرغ بریان
استفاده از سبزیجات معطر:
داخل شکم مرغ از سبزیجات معطر مانند جعفری، ترخون، رزماری، پیاز، سیر و برگ بو استفاده کنید.
ادویههای خوشبو:
از ادویههایی مانند:
زردچوبه
فلفل سیاه
پودر سیر
پودر پیاز
زنجبیل
کاری
هل یا چوب دارچین استفاده کنید.
کمی کره و زعفران:
ترکیب کره، زعفران دمکرده و آبلیمو را در اواخر پخت روی مرغ بمالید تا هم خوشطعم شود و هم بوی نامطبوع از بین برود.
بعد از پخت (اگر هنوز بوی زهم احساس میشود)
چک کردن پخت کامل:
اگر مرغ خوب نپخته باشد، بوی زهم آن باقی میماند. مطمئن شوید قسمت ران و سینه کاملاً پخته است.
آغشتهسازی با آبلیمو یا سس مخصوص:
میتوانید بعد از پخت، کمی آبلیمو و کره یا سس مخصوص روی مرغ بمالید.
نکات مهم
مرغهای یخزده بیکیفیت بیشتر احتمال زهم داشتن دارند.
مرغ تازه و گرم معمولاً کمتر بو میدهد.
پخت مرغ در فر باعث میشود بخار و بوی آن کمتر در غذا باقی بماند.
پروتئین وی مجموعهای از پروتئینهای محلول در آب است که از مایع باقیمانده در فرآیند تولید پنیر (معروف به «وی» شیر) استخراج میشود. این مایع پس از تشکیل دلمه (کازئین) شیر حاوی لاکتوز، مواد معدنی و پروتئینهای اصلی شیر مانند β-لاکتوگلوبولین و آلفا-لاکتالبومین است. پروتئین وی بهدلیل دارا بودن تمام اسیدهای آمینهی ضروری (از جمله لوسین) منبعی کامل و با کیفیت بالا برای ساخت بافتهای بدن محسوب میشود.
استفادهی دارویی از پروتئین وی سابقهای بسیار طولانی دارد. بقراط (۴۶۰–۳۷۰ ق.م.) در یونان باستان آب پنیر را «سرم» مینامید و به بیماران برای تقویت سیستم ایمنی تجویز میکرد. بعدها، جالینوس (پزشک یونانی-رومی قرن دوم میلادی) نیز آن را معجونی شفابخش میدانست و به بیمارانش پیشنهاد میداد. در اروپا در قرنهای ۱۶ و ۱۷ میلادی، نوشیدن آب پنیر و حتی حمام در آن به عنوان روشهای درمانی و تقویتی محبوبیت یافت. با گذشت زمان و پیشرفت روشهای صنعتی، پروتئین وی به شکل پودر مکمل غذایی متداول شد و امروزه کاربرد گستردهای در تغذیه ورزشی و سلامت عمومی دارد.
نحوه استخراج پروتئین وی از شیر
پس از تهیه پنیر، شیر با افزودن مواد منعقدکننده (مانند مایه یا اسید) به دلمه (کازئین) و سرم پنیر تقسیم میشود. مایع باقیمانده،
«وی» نام دارد که حاوی پروتئینهای محلول است. برای جدا کردن این پروتئینها از بقیه مواد (لاکتوز، چربی و آب) معمولاً از روش فیلتراسیون غشایی استفاده میشود. در این فرآیند وی
شیر ابتدا از صافیهای میکرو- و اولترافیلتراسیون عبور داده میشود تا ذرات بزرگتر (مانند چربی و باکتریها) حذف شوند و پروتئینها تغلیظ شوند. سپس بخش غنی از پروتئین وی با اسپری درایینگ خشک شده و به شکل پودر کنسانتره پروتئین وی (WPC) تبدیل میشود. بهعنوان مثال، برای تهیه کنسانترهای با بیش از ۸۰٪ پروتئین، وی مایع ابتدا با اولترافیلتراسیون تا حدود ۲۵٪ مواد خشک تغلیظ شده و سپس در فرایند دیافیلتراسیون (شستوشوی غشایی) لاکتوز و املاح محلول خارج میشوند. پروتئین وی ایزوله (WPI) که خلوص پروتئینی بسیار بالاتری (بیش از ۹۲٪) دارد، پس از اولترافیلتراسیون از طریق میکروفیلتراسیون تهیه میشود، به طوری که بیشتر چربی و لاکتوز از آن جدا شده و محصول نهایی پروتئینی تقریبا خالص به دست میآید.
اگر به دنبال یک وعده غذایی کم کربوهیدرات (Low Carb) برای شام یا ناهار هستید، سینه مرغ شکم پر با اسفناج یک گزینهی عالی با ظاهری جذاب و طعمی منحصربهفرد است. پنیر خامهای و پارمزان موجود در این غذا طعم بسیار خوبی به مرغ و اسفناج میدهد.
طرز تهیه سینه مرغ شکم پر با اسفناج و پنیر بسیار ساده است؛ این ویژگی در کنار طعم خوشمزه، این غذا را تبدیل به یک انتخاب عالی برای برنامهی غذایی هفته میکند. این غذا علاوه بر مناسب بودن برای کسانی که رژیم کتوژنیک دارند، یک غذای عالی برای بچههایی است که زیاد سبزیجات نمیخورند.
سینه مرغ شکمپُر با اسفناج یک غذای خوشمزه و سالم است. در اینجا دستور پخت سادهای برای آن آورده شده است:
مواد لازم:
• سینه مرغ (بدون استخوان) - ۲ عدد
• اسفناج تازه - ۲۵۰ گرم
• پنیر خامهای یا پنیر فتا - ۱۰۰ گرم
• پنیر پارمزان: ۲ قاشق غذاخوری
• پنیر چدار: ۲ قاشق غذا خوری
• سیر (خرد شده) - ۲ حبه
• روغن زیتون - ۲ قاشق غذاخوری
• نمک و فلفل به میزان لازم
• پودر سیر، آویشن یا هر ادویه دلخواه - به میزان دلخواه
طرز تهیه:
1. ابتدا سینههای مرغ را از وسط برش بزنید و بهطور عمودی یک شکاف در آنها ایجاد کنید تا برای پر کردن آماده شوند.
2. در یک تابه، روغن زیتون را گرم کنید و سیر خرد شده را برای ۱ دقیقه تفت دهید.
3. سپس اسفناج را اضافه کنید و آن را تا زمانی که نرم شود، تفت دهید (حدود ۲ تا ۳ دقیقه).
4. بعد از اینکه اسفناج کمی سرد شد، پنیر خامهای یا فتا را به آن اضافه کنید و مخلوط کنید. نمک و فلفل را نیز اضافه کنید.
5. این مخلوط را داخل شکاف سینههای مرغ بریزید.
6. سینههای مرغ را در تابه یا روی گریل با کمی روغن زیتون پخته و سرخ کنید. حدود ۷-۸ دقیقه هر طرف مرغ را بپزید تا طلایی و کامل پخته شود.
7. مرغهای شکمپُر را سرو کنید و از طعم لذیذ آن لذت ببرید.
این غذا میتواند همراه با برنج یا سالاد سبز سرو شود.
نوش جان!
برای تهیه جوجه چینی، شما به مواد اولیه زیر نیاز دارید:
مواد لازم:
- ۴۰۰ گرم سینه مرغ (فیله)
- ۱/۴ پیمانه نشاسته ذرت
- ۲ قاشق غذاخوری سس سویا
- ۱ قاشق غذاخوری روغن کنجد
- ۱ قاشق غذاخوری سیر رنده شده
- ۱/۲ قاشق چایخوری زنجبیل رنده شده
- ۲ قاشق غذاخوری سس شیرین و ترش (یا سس پرتقالی)
- ۱ قاشق غذاخوری شکر
- ۱/۴ پیمانه آب
- ۱/۴ پیمانه پیازچه خرد شده
- نمک و فلفل به میزان لازم
- روغن برای سرخ کردن
طرز تهیه:
- مرغ را آماده کنید: سینه مرغ را به قطعات کوچک یا نوارهای نازک برش دهید. سپس مرغها را با نمک، فلفل و ۲ قاشق غذاخوری سس سویا به مدت ۱۵ دقیقه مزهدار کنید.
- پوشش دادن مرغ: نشاسته ذرت را در یک کاسه بزرگ بریزید. مرغها را در نشاسته ذرت بغلتانید تا به طور کامل پوشیده شوند.
- سرخ کردن مرغ: در یک تابه بزرگ، مقدار زیادی روغن بریزید و مرغها را در روغن داغ سرخ کنید تا طلایی و برشته شوند. سپس آنها را روی دستمال کاغذی بگذارید تا روغن اضافی گرفته شود.
- تهیه سس: در یک قابلمه کوچک، روغن کنجد را گرم کنید. سپس سیر و زنجبیل رنده شده را اضافه کرده و به مدت ۱ دقیقه تفت دهید. بعد سس شیرین و ترش، شکر و آب را اضافه کرده و به جوش بیاورید. اجازه دهید سس غلیظ شود.
- ترکیب مرغ و سس: مرغهای سرخشده را به قابلمه سس اضافه کنید و هم بزنید تا مرغها به طور کامل با سس پوشیده شوند.
- پایان کار: پیازچههای خرد شده را اضافه کرده و مخلوط کنید. سپس جوجه چینی شما آماده سرو است.
این غذا معمولاً با برنج سفید یا نودل سرو میشود. نوش جان