اهمیت کشف پروتئینها:
کشف و درک ساختار و عملکرد پروتئینها تأثیر بسیاری بر زیستشناسی، پزشکی و داروسازی داشته است. امروزه دانشمندان با استفاده از دانش پروتئینها میتوانند داروهای جدیدی برای درمان بیماریها طراحی کنند، بیماریهای ژنتیکی را بهتر درک کنند و حتی فناوریهای جدیدی مانند ویرایش ژن (CRISPR) را توسعه دهند که بهطور مستقیم با پروتئینها در ارتباط است.
پروتئین یکی از سه درشتمغذی اصلی (همراه با کربوهیدرات و چربی) است که برای حفظ و رشد بدن انسان ضروری است. پروتئینها از واحدهای کوچکتری به نام اسیدهای آمینه تشکیل شدهاند و این اسیدهای آمینه به ترتیبهای مختلف با یکدیگر پیوند میخورند تا پروتئینهای متفاوتی ایجاد کنند.
انواع و عملکردهای پروتئین در بدن:
1. ساخت و ترمیم بافتها: پروتئینها برای رشد و تعمیر بافتها ضروری هستند. بهخصوص عضلات، پوست، و سلولهای خون به پروتئین نیاز دارند تا پس از آسیب ترمیم شوند.
2. ساختارهای بدنی: پروتئینها ساختارهایی مانند کراتین (در مو و ناخن)، کلاژن و الاستین (در پوست و بافتهای پیوندی) را تشکیل میدهند که به بدن استحکام و پایداری میدهند.
3. انتقال مولکولها: برخی پروتئینها مانند هموگلوبین نقش حمل و نقل دارند. هموگلوبین در گلبولهای قرمز وجود دارد و اکسیژن را از ریهها به بافتهای بدن انتقال میدهد.
4. تولید آنزیمها و هورمونها: بسیاری از آنزیمها که واکنشهای شیمیایی را در بدن تسریع میکنند از جنس پروتئین هستند. همچنین هورمونها، مانند انسولین و هورمون رشد نیز پروتئینی هستند و نقش مهمی در کنترل عملکردهای بدنی دارند.
5. دفاع ایمنی: پادتنها (آنتیبادیها) که بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند، از پروتئین ساخته شدهاند و به شناسایی و از بین بردن عوامل بیماریزا مانند ویروسها و باکتریها کمک میکنند.
6. منبع انرژی: در مواقعی که منابع کربوهیدرات و چربی کافی نباشند، پروتئینها به عنوان منبع انرژی استفاده میشوند، هرچند بدن ترجیح میدهد که از پروتئین به عنوان منبع انرژی استفاده نکند و آن را برای عملکردهای حیاتی حفظ کند.
منابع پروتئین
پروتئینها در مواد غذایی مانند گوشت، ماهی، تخممرغ، لبنیات، حبوبات، آجیلها و برخی سبزیجات (مانند اسفناج و بروکلی) یافت میشوند.