مواد غذایی پروتئینی مثل گوشت، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ و لبنیات، به دلیل حساسیت بالا و فساد‌پذیری سریع، نیاز به نگهداری صحیح دارند. اگر این مواد در شرایط نامناسب نگهداری شوند، ممکن است به سرعت فاسد شده و سلامت مصرف‌کننده را تهدید کنند.

در این مقاله با رایج‌ترین و مؤثرترین روش‌های نگهداری مواد غذایی پروتئینی آشنا می‌شویم.

1. نگهداری در یخچال (سرمایی کوتاه‌مدت)
    •    دمای مناسب: 0 تا 4 درجه سانتی‌گراد
    •    مناسب برای: گوشت تازه، مرغ، ماهی، لبنیات، تخم‌مرغ
    •    مدت نگهداری:
    •    گوشت خام: 1 تا 3 روز
    •    مرغ خام: 1 تا 2 روز
    •    ماهی تازه: حداکثر 2 روز
    •    تخم‌مرغ: تا 3 هفته
    •    لبنیات (شیر، ماست): تا تاریخ انقضا یا حدود 5 تا 7 روز پس از باز شدن

✅ نکته: گوشت و مرغ را در ظروف درب‌دار یا کیسه زیپ‌دار نگهداری کنید تا بوی آن به دیگر مواد منتقل نشود.

2. نگهداری در فریزر (انجماد طولانی‌مدت)
    •    دمای مناسب: منفی 18 درجه سانتی‌گراد یا کمتر
    •    مدت نگهداری:
    •    گوشت قرمز: تا 6 ماه
    •    مرغ: 6 تا 9 ماه
    •    ماهی: 3 تا 6 ماه
    •    گوشت چرخ‌کرده: 3 تا 4 ماه

✅ قبل از فریز کردن، گوشت را به قطعات کوچک تقسیم کرده و در کیسه یا ظرف‌های درب‌دار بسته‌بندی کنید. از برچسب تاریخ استفاده کنید.

3. نمک‌سود کردن (سنتی)
    •    مناسب برای: گوشت قرمز، ماهی
    •    روش: استفاده از نمک خشک یا محلول نمک برای جذب رطوبت و جلوگیری از رشد باکتری‌ها
    •    کاربرد: نگهداری سنتی گوشت در مناطقی که یخچال نبوده
    •    مدت نگهداری: از چند روز تا چند هفته (در صورت خشک نگه‌داشتن)

4. دودی کردن
    •    مناسب برای: گوشت، ماهی
    •    روش: قرار دادن ماده غذایی در معرض دود حاصل از چوب
    •    مزیت: هم طعم‌دهی و هم نگهداری
    •    مدت نگهداری: بسته به شرایط، از چند روز تا چند هفته

5. خشک‌کردن (Dehydration)
    •    مناسب برای: گوشت خشک (بیف جرکی)، ماهی خشک
    •    روش: حذف رطوبت با استفاده از نور خورشید، دستگاه خشک‌کن یا هوا
    •    مزیت: سبکی، نگهداری طولانی بدون نیاز به یخچال
    •    مدت نگهداری: چند هفته تا چند ماه

6. کنسرو کردن
    •    مناسب برای: گوشت پخته، ماهی (مثل تن)، حبوبات پروتئینی
    •    روش: پخت و بسته‌بندی در قوطی‌های خلأ، سپس حرارت‌دهی
    •    مدت نگهداری: از چند ماه تا حتی چند سال در دمای اتاق

7. تخم‌مرغ: نگهداری خاص
    •    تخم‌مرغ‌ها را در جای سرد و ثابت یخچال قرار دهید (نه در درب آن).
    •    از شستن تخم‌مرغ قبل از نگهداری پرهیز کنید تا پوشش محافظ آن از بین نرود.

نکات کلیدی برای نگهداری ایمن:
    •    همیشه تاریخ مصرف را بررسی کنید.
    •    مواد پروتئینی را جدا از دیگر مواد غذایی نگهداری کنید.
    •    گوشت یخ‌زده را در یخچال و به‌تدریج یخ‌زدایی کنید.
    •    بوی بد، رنگ تیره، بافت چسبناک = نشانه فساد

نتیجه‌گیری:

نگهداری صحیح مواد غذایی پروتئینی برای حفظ سلامت، کیفیت و ارزش غذایی آن‌ها ضروری است. روش‌هایی مثل فریز کردن، یخچال، خشک‌کردن و دودی کردن هرکدام مزایا و محدودیت‌هایی دارند. با رعایت اصول بهداشتی و دمای مناسب، می‌توان از فساد این مواد جلوگیری کرد و تغذیه‌ای ایمن داشت.

تاریخچه تولید سوسیس و کالباس در ایران و جهان ارائه شده است. ابتدا مروری داریم بر ریشه‌های جهانی این محصولات، سپس نگاهی دقیق به سیر تحول آن در ایران می‌اندازیم:

سوسیس و کالباس دو فرآورده گوشتی محبوب هستند که امروزه در سراسر جهان مصرف می‌شوند. اما منشأ این خوراکی‌ها به سده‌های بسیار دور بازمی‌گردد. در این مقاله به بررسی تاریخچه تولید این محصولات در جهان و سپس در ایران می‌پردازیم.

 تاریخچه جهانی سوسیس و کالباس

۱. ریشه‌های باستانی
بین‌النهرین و مصر باستان: نخستین نشانه‌های تولید سوسیس به ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد در تمدن‌های بین‌النهرین و مصر بازمی‌گردد، جایی که گوشت را با ادویه مخلوط کرده و در روده حیوانات می‌ریختند.
یونان و روم باستان: رومی‌ها و یونانیان نیز از مخلوط گوشت چرخ‌کرده و ادویه‌جات استفاده کرده و آن را در روده پر می‌کردند. رومی‌ها این فرآورده را lucanica می‌نامیدند.

۲. قرون وسطی تا انقلاب صنعتی
در اروپای قرون وسطی، هر منطقه‌ای سوسیس و کالباس خاص خود را تولید می‌کرد. آلمان، لهستان و مجارستان از مشهورترین مناطق تولید این محصولات بودند.
با آغاز انقلاب صنعتی و اختراع ماشین‌آلات بسته‌بندی، تولید سوسیس و کالباس به صورت انبوه ممکن شد.

۳. سوسیس و کالباس در آمریکا
مهاجران آلمانی و اروپایی سنت تولید سوسیس را به آمریکا آوردند. شهرهایی مانند شیکاگو و میلواکی به قطب‌های اصلی تولید فرآورده‌های گوشتی تبدیل شدند.
بخش دوم: تاریخچه سوسیس و کالباس در ایران

۱. ورود اولیه در دوره قاجار
نخستین آشنایی ایرانیان با سوسیس و کالباس به دوران قاجار و سفرهای فرنگ بازمی‌گردد. در آن زمان دیپلمات‌ها و تجار ایرانی با این خوراکی‌ها در اروپا آشنا شدند.

۲. تولید صنعتی در دوران پهلوی
در دهه ۱۳۲۰ شمسی، نخستین کارخانه تولید سوسیس و کالباس در ایران با نام «میکائیلیان» توسط ارمنی‌های ایران تأسیس شد.
به‌مرور شرکت‌هایی مانند سایپا، گوشتیران، مهیا پروتئین، سولیکو (کاله) و دیگر برندها شکل گرفتند.

۳. توسعه در دهه‌های اخیر
با گسترش فرهنگ مصرف فست‌فود، مصرف سوسیس و کالباس نیز افزایش یافت.
امروزه این محصولات در ایران در انواع مختلف (گوشت قرمز، مرغ، بوقلمون، گیاهی) و با درصد گوشت متفاوت تولید می‌شوند.

نتیجه‌گیری
سوسیس و کالباس از خوراکی‌هایی هستند که ریشه در تاریخ کهن دارند و در طول زمان با فرهنگ و فناوری هر جامعه تطبیق یافته‌اند. در ایران نیز این محصولات با حفظ استانداردهای بهداشتی و تنوع بالا، به بخشی از سبد غذایی خانواده‌ها تبدیل شده‌اند.

بوی زُخم تخم‌مرغ معمولاً به دلایل زیر ایجاد می‌شود:
1. گوگرد موجود در سفیده: تخم‌مرغ سرشار از پروتئین‌هایی مثل آلبومین است که حاوی گوگرد هستند. وقتی تخم‌مرغ پخته می‌شود (به‌خصوص اگر زیاد جوشانده شود)، ترکیبات گوگردی آزاد می‌شوند و باعث بوی زُخم می‌شوند.

2. نگهداری طولانی یا نادرست: اگر تخم‌مرغ کهنه باشد یا در دمای نامناسب نگهداری شده باشد، ترکیباتی مثل سولفید هیدروژن در آن بیشتر تولید می‌شود که بوی بسیار تندی دارد.

3. تغذیه مرغ: اگر مرغ‌هایی که تخم گذاشتند، تغذیه‌ای با مواد حاوی گوگرد یا ماهی داشته باشند، تخم‌مرغ‌ها ممکن است بوی خاص و زُخمی پیدا کنند.

4. نیم‌پز بودن: گاهی هم وقتی تخم‌مرغ کاملاً نپخته باشه (مخصوصاً در املت یا نیمرو)، ترکیبات گوگردی بیشتر به مشام می‌رسن.

ماهی شیر طبع گرم دارد چون از دسته ماهی‌های چرب و پرانرژی است و در طب سنتی ایران، ویژگی‌های طبعی غذاها بر اساس تأثیرشان بر بدن (مانند افزایش حرارت یا رطوبت) سنجیده می‌شود. ماهی شیر به‌دلیل این موارد طبع گرم دارد:
1. چربی بالا: ماهی‌های چرب معمولاً طبع گرم‌تری نسبت به ماهی‌های خشک یا کم‌چرب دارند.

2. منطقه زیست: ماهی شیر معمولاً در آب‌های گرم جنوب ایران (خلیج فارس و دریای عمان) زندگی می‌کند. طبق طب سنتی، موجودات این مناطق، طبع گرم‌تری دارند.

3. پروتئین و انرژی زیاد: این نوع ماهی به‌خاطر ارزش غذایی بالا، انرژی زیادی به بدن می‌دهد، که در طب سنتی، به معنای گرم‌تر شدن بدن تلقی می‌شود.

4. عدم ایجاد سردی: برخلاف برخی ماهی‌ها که باعث رخوت یا سردی مزاج می‌شوند، ماهی شیر معمولاً چنین اثری ندارد.

خوراک سینه مرغ استیکی یک غذای خوشمزه و سالم است که به راحتی قابل تهیه است. در ادامه، طرز تهیه این غذا را به شما توضیح می‌دهم:
مواد لازم:
سینه مرغ: 2 عدد (فیله شده و به صورت ورقه‌های نازک بریده شود)
روغن زیتون یا کره: 2 قاشق غذاخوری
سیر: 2 حبه (ریز خرد شده یا رنده شده)
آبلیمو: 1 قاشق غذاخوری
سس سویا: 2 قاشق غذاخوری
نمک و فلفل سیاه: به میزان لازم
ادویه‌های دلخواه (پاپریکا، آویشن، یا زردچوبه): به مقدار دلخواه
سبزیجات بخارپز یا کبابی (مثل هویج، کدو سبز، یا فلفل دلمه‌ای): برای سرو کنار غذا

طرز تهیه:
1. مرینیت کردن مرغ:سینه‌های مرغ را در ترکیب روغن زیتون، سس سویا، آبلیمو، سیر، نمک، فلفل سیاه و ادویه‌های دلخواه بخوابانید. حداقل 30 دقیقه (یا بهتر است 2 ساعت) در یخچال بگذارید تا طعم‌دار شود.

2. پخت مرغ:یک تابه چدنی یا گریل را روی حرارت متوسط گرم کنید. کمی روغن اضافه کنید و تکه‌های مرغ را درون آن بگذارید. هر طرف مرغ را حدود 3-4 دقیقه سرخ کنید تا طلایی و کاملاً پخته شود. مراقب باشید بیش از حد سرخ نشود تا خشک نشود.

3. سرو خوراک:مرغ‌های استیکی را با سبزیجات بخارپز یا کبابی کنار آن سرو کنید. می‌توانید از نان یا برنج نیز در کنار آن استفاده کنید.


نوش جان!

گوشت پرندگان شامل انواع گوشت حاصل از پرندگان اهلی و وحشی است که در تغذیه انسان‌ها مصرف می‌شود. این نوع گوشت به دلیل پروتئین بالا، چربی کمتر نسبت به گوشت قرمز، و هضم آسان، در بسیاری از رژیم‌های غذایی محبوب است. برخی از رایج‌ترین انواع گوشت پرندگان عبارت‌اند از:
1. مرغ: پرمصرف‌ترین نوع گوشت پرنده در جهان است و در انواع غذاها به کار می‌رود.

2. بوقلمون: منبعی کم‌چرب و سرشار از پروتئین، که در بسیاری از کشورها در وعده‌های خاص مانند جشن‌ها مصرف می‌شود.

3. کبک: گوشتی لطیف و خوش‌طعم، که اغلب در غذاهای سنتی استفاده می‌شود.

4. قرقاول: گوشتی لذیذ با طعمی قوی‌تر، که در غذاهای خاص و لوکس محبوب است.

5. غاز و اردک: گوشت این پرندگان چرب‌تر است و برای غذاهای خاص مانند خوراک‌های فرانسوی استفاده می‌شود.

6. بلدرچین: کوچک‌تر از سایر پرندگان، با طعمی خاص و ارزش غذایی بالا.


گوشت پرندگان سرشار از ویتامین‌های گروه B، آهن، روی، و اسیدهای آمینه ضروری است. روش‌های پخت و آماده‌سازی آن بسیار متنوع است و می‌تواند شامل آب‌پز، کبابی، سرخ‌کرده یا تنوری باشد.

برای عصاره‌گیری پای مرغ، می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید. این عصاره برای تقویت سیستم ایمنی بدن و غنی از کلاژن و مواد معدنی مفید است.
مستر قصاب برای اینکه شما آشپزی راحت تری داشته باشین عصاره پای مرغ شرکتی موجود کرده برای رفاه حال خانم های شاغل که زمان کمتری برای آشپزی دارند اما برای تغذیه خودشون و خانوادشون اهمیت زیادی قائل هستند.

مشخصات عصاره قلم مسترقصاب

آب ، پای مرغ ، پیاز ، کرفس ، سیر ، نمک ، زردچوبه ، زنجبیل

وزن هر بسته 400 گرم

تاریخ مصرف 1 ماه در یخچال و 6 ماه در فریزر

مواد لازم عصاره گیری در منزل:

    •    پای مرغ: ۵۰۰ گرم (پیش از استفاده، آن‌ها را خوب تمیز کنید)
    •    آب: به میزان لازم (تقریباً ۲ تا ۳ لیتر)
    •    پیاز: ۱ عدد (در صورت تمایل، برای طعم‌دهی)
    •    سیر: ۲ تا ۳ حبه
    •    زنجبیل تازه: یک تکه کوچک (در صورت تمایل، برای عطر بهتر)
    •    برگ بو: ۱ یا ۲ عدد
    •    نمک: مقدار کمی (در انتهای پخت اضافه کنید)

روش عصاره‌گیری:

    1.    آماده‌سازی پای مرغ ابتدا پای مرغ‌ها را کاملاً تمیز کنید. می‌توانید آن‌ها را در آب داغ قرار دهید تا پوست نازک و ناخن‌ها راحت‌تر جدا شوند. این کار به بهبود طعم و کیفیت عصاره کمک می‌کند.
    2.    جوشاندن اولیه:
پای مرغ‌های تمیز شده را در قابلمه‌ای بریزید و روی آن‌ها آب سرد بریزید تا کاملاً پوشیده شوند. قابلمه را روی حرارت بگذارید تا به جوش بیاید و حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه بجوشد. سپس آب را خالی کنید و پای مرغ‌ها را دوباره با آب سرد بشویید. این مرحله باعث می‌شود کف و بوی زهم اولیه از بین برود.
    3.    عصاره‌گیری اصلی:
    •    پای مرغ‌های آبکش‌شده را در قابلمه تمیز بریزید.
    •    پیاز، سیر، زنجبیل و برگ بو را اضافه کنید.
    •    روی مواد به اندازه کافی آب بریزید تا حدی که تمام مواد را بپوشاند.
    •    قابلمه را روی حرارت ملایم قرار دهید و اجازه دهید که مواد به‌آرامی بجوشند. به مدت ۴ تا ۶ ساعت بگذارید مواد به‌آرامی پخته شوند تا عصاره غلیظ و قوام‌دار شود.
    •    در صورت نیاز، هر از چند گاهی کف روی سطح آب را جمع کنید تا عصاره شفاف‌تری داشته باشید.
    4.    صاف‌کردن عصاره:
پس از پخت کامل، مواد را از صافی عبور دهید و عصاره را جدا کنید. اگر عصاره غلیظ‌تری می‌خواهید، می‌توانید آن را باز هم روی حرارت ملایم بجوشانید تا کمی تبخیر شود.
    5.    نگهداری:
عصاره را پس از خنک شدن می‌توانید در یخچال یا فریزر نگهداری کنید. در یخچال حدود ۳ تا ۴ روز و در فریزر تا چند ماه قابل نگهداری است.

نکته‌ها:

    •    اگر قصد دارید عصاره را به عنوان مکمل غذایی استفاده کنید، می‌توانید به آن کمی سبزیجات مانند هویج و کرفس اضافه کنید.
    •    افزودن نمک را تا پایان پخت به تأخیر بیاندازید تا طعم عصاره خالص‌تر بماند.
    •    این عصاره بسیار غنی از کلاژن و مواد مغذی است و می‌توان آن را به سوپ‌ها، سس‌ها و غذاهای دیگر اضافه کرد.

خواص گوشت مرغ =گوشت مرغ دارای خواص متعددی است که آن را به یک منبع پروتئین محبوب و مفید تبدیل کرده است. برخی از خواص مهم گوشت مرغ عبارتند از:
1. پروتئین بالا: گوشت مرغ منبع خوبی از پروتئین با کیفیت بالا است که برای رشد و ترمیم بافت‌ها، تقویت عضلات و سیستم ایمنی بدن ضروری است.

2. چربی کم: به ویژه در قسمت‌های بدون پوست مانند سینه مرغ، چربی کمی دارد و به همین دلیل انتخاب مناسبی برای افرادی است که به دنبال کاهش وزن یا حفظ سلامت قلب هستند.

3. کم کالری: مرغ به دلیل میزان کم کالری و چربی، یک گزینه خوب برای رژیم‌های کم کالری و کاهش وزن است.

4. ویتامین‌ها و مواد معدنی: گوشت مرغ حاوی ویتامین‌های گروه B (مانند B6 و B12) است که به تولید انرژی و سلامت سیستم عصبی کمک می‌کنند. همچنین دارای مواد معدنی مانند فسفر و سلنیوم است که برای سلامت استخوان‌ها و عملکرد مناسب سیستم ایمنی ضروری‌اند.

5. هضم آسان: پروتئین مرغ به راحتی هضم می‌شود و برای افرادی که مشکلات گوارشی دارند، یک منبع پروتئین مناسب است.

6. سلامت قلب: گوشت مرغ به دلیل محتوای کم چربی و کلسترول، در مقایسه با گوشت قرمز، گزینه سالم‌تری برای قلب و عروق محسوب می‌شود.