گوشت گوسفند از مهمترین منابع پروتئینی در بسیاری از فرهنگها و بهویژه در کشورهای اسلامی است. اسلام مصرف گوشت گوسفند را حلال اعلام کرده، اما برخی اجزای بدن آن طبق شریعت، غیرقابل مصرف یا حرام هستند. رعایت این احکام نه تنها یک امر دینی، بلکه جنبه بهداشتی و سلامت غذایی نیز دارد. در این مقاله به بررسی بخشهایی از بدن گوسفند که حرام یا غیرقابل خوردن هستند و دلایل شرعی و علمی آنها میپردازیم.
1. خون گوسفند:خون حیوان به دلیل وجود مواد زائد و سموم بالقوه، در اسلام حرام اعلام شده است. احکام شرعی مصرف خون را منع میکنند، زیرا نوشیدن یا استفاده از آن میتواند سلامت انسان را به خطر بیندازد. هنگام ذبح اسلامی، حیوان باید به گونهای ذبح شود که خون به طور کامل از بدن خارج شود.
2. اعضای داخلی غیرقابل مصرف:برخی اعضای داخلی گوسفند به دلیل ماهیت خود یا احتمال آلودگی، غیرقابل خوردن هستند:
روده و معده: در صورتی که به خوبی تمیز نشوند، مصرف آنها حرام یا مکروه است.
طحال و کیسه صفرا: این بخشها به دلیل طعم تلخ و احتمال بیماری، غیرقابل مصرف شناخته میشوند.
مخاط و مواد زائد: هر گونه مادهای که کارکرد طبیعی بدن را ندارد، مصرف آن حرام است.
3. اعضای ناقص یا بیمار:گوسفندی که بیماری صریحی دارد یا قسمتی از بدن آن آسیب دیده است، مصرف گوشت آن طبق فقه اسلامی حرام است. این قانون به دلیل حفظ سلامت انسان و جلوگیری از انتقال بیماریها وضع شده است.
4. گوشت حیوانی که به روش غیرشرعی ذبح شده:ذبح اسلامی شامل بریدن گلو و خروج خون است و باید مطابق دستور دین انجام شود. هرگونه گوشت حیوانی که بدون رعایت شرایط ذبح اسلامی به دست آمده باشد، حرام است.
نتیجهگیری:مصرف گوشت گوسفند در اسلام حلال و مستحب است، اما باید به دقت اجزای حرام و غیرقابل مصرف را بشناسیم. خون، برخی اعضای داخلی، اعضای بیمار یا ناقص، و گوشت حیوانی که به روش غیرشرعی ذبح شده است، باید از مصرف انسان حذف شوند. رعایت این اصول، هم پایبندی به دستورات دینی و هم حفظ سلامت و بهداشت غذایی را تضمین میکند.
کوهان، ساختار برجستهای است که بر پشت شترها و برخی گونههای گاو، بهویژه نژادهای خاصی مانند گاوهای زیبو (Zebu)، دیده میشود. این بخش از بدن نهتنها از نظر ظاهری منحصربهفرد است، بلکه نقش کلیدی در ذخیره انرژی، سازگاری با شرایط محیطی سخت و تنظیم متابولیسم بدن حیوان دارد. در این مقاله به بررسی عملکردهای فیزیولوژیکی کوهان، تأثیر آن بر سوختوساز بدن و اهمیت آن در بقاء گونههای دارای کوهان خواهیم پرداخت.
1. ساختار و ترکیب کوهان
کوهان از بافت چربی سفید تشکیل شده است. برخلاف تصور رایج، این برجستگی پر از آب نیست، بلکه عمدتاً از سلولهای چربی ساخته شده که انرژی را به صورت تریگلیسیرید ذخیره میکنند. بافت چربی موجود در کوهان بهگونهای فشرده شده که به حیوان اجازه میدهد مقدار زیادی انرژی را در حجم نسبتاً کوچکی ذخیره کند.
2. نقش کوهان در ذخیره چربی
کوهان بهعنوان مخزن انرژی عمل میکند. در شرایطی که مواد غذایی یا منابع آب در دسترس نیستند—مانند فصلهای خشک یا بیابانگردیهای طولانی—بدن حیوان با فعالسازی متابولیسم چربی ذخیرهشده در کوهان، انرژی مورد نیاز خود را تأمین میکند. این فرآیند شامل تجزیه تریگلیسیریدها به اسیدهای چرب و گلیسرول است که سپس وارد چرخه انرژی بدن میشوند.
3. نقش کوهان در تنظیم متابولیسم
چربیهای ذخیرهشده در کوهان نهتنها برای تأمین انرژی بهکار میروند، بلکه در تنظیم سوختوساز پایه (BMR) نیز مؤثرند. بافت چربی در کوهان، با ترشح برخی هورمونها و فاکتورهای متابولیکی مانند لپتین، نقش غیرمستقیمی در کنترل اشتها، مصرف انرژی و متابولیسم گلوکز ایفا میکند.
4. کوهان و مقابله با گرما و کمآبی
ذخیره چربی در یک ناحیه متمرکز مانند کوهان به حیوان این امکان را میدهد که در مناطق گرم و خشک، بدن خود را از گرم شدن بیش از حد حفظ کند. در واقع، چربی در سایر پستانداران بهصورت پخششده در زیر پوست ذخیره میشود که ممکن است در هوای گرم منجر به گرمازدگی شود. اما در شترها، تمرکز چربی در کوهان باعث تنظیم بهتر دمای بدن میشود.
همچنین، اکسیداسیون چربیها در کوهان میتواند به تولید آب متابولیک کمک کند، که برای شتر در زمان بیآبی بسیار ارزشمند است.
5. تفاوت کوهان در شتر و گاو کوهاندار
شتر دارای یک یا دو کوهان است (بسته به گونه: شتر تککوهانه یا شتر دوکوهانه)، در حالی که برخی گاوهای نژاد آسیایی مانند زیبو نیز دارای یک کوهان کوچک هستند. عملکرد کوهان در هر دو حیوان تا حد زیادی مشابه است، با این تفاوت که کوهان شتر تخصصیافتهتر و با توان ذخیرهسازی انرژی و مقابله با شرایط سخت اقلیمی تطابق بیشتری دارد.
نتیجهگیری
کوهان نهتنها ساختاری ظاهری در بدن شتر و برخی گاوها است، بلکه یکی از مهمترین ابزارهای بقاء در شرایط سخت اقلیمی بهشمار میرود. از طریق ذخیره چربی، تنظیم متابولیسم، و تولید آب متابولیک، کوهان نقشی حیاتی در زندگی و سلامت حیوان ایفا میکند. درک بهتر عملکرد کوهان میتواند به تحقیقات در حوزه دامپزشکی، فیزیولوژی جانوری و حتی توسعه سیستمهای بیومیمتیک در حوزه مهندسی کمک شایانی نماید.
کباب کوبیده گوساله یکی از محبوبترین انواع کبابهاست که نسبت به کوبیده گوسفندی چربی کمتر و بافت سفتتری دارد. برای خوشمزه و آبدار شدن کوبیده گوساله باید کمی نکات فنی را رعایت کنید، چون گوشت گوساله خشکتر است.
مواد لازم برای ۴ سیخ کوبیده گوساله
گوشت گوساله (ترجیحاً ران یا سردست) چرخکرده دوبار: ۵۰۰ گرم
دنبه گوسفندی یا گوشت پرچرب (اختیاری، برای آبداری): ۵۰ تا ۷۰ گرم
پیاز رنده شده و آبگرفته: ۲ عدد متوسط
نمک: ۱ قاشق چایخوری
فلفل سیاه: نصف قاشق چایخوری
زعفران دم کرده یا پودر زعفران (اختیاری): کمی
---
طرز تهیه
1. پیازها را ریز رنده کنید و آب آن را بگیرید. این کار باعث میشود مایه کوبیده شل نشود.
2. گوشت چرخکرده را با پیاز، نمک و فلفل ۱۰ دقیقه خوب ورز دهید تا حالت کشسان پیدا کند.
3. برای بهتر چسبیدن گوشت، میتوانید مایه را ۳۰ دقیقه در یخچال استراحت دهید.
4. سیخهای تخت و پهن مخصوص کوبیده را کمی مرطوب کنید، سپس مایه را با دست روی سیخ بکشید.
5. روی زغال با حرارت ملایم و برگشتهای سریع کباب کنید تا گوشت نیفتد و یکنواخت بپزد.
---
نکتههای طلایی
اگر میخواهید کوبیده گوساله آبدارتر شود، ۲۰٪ چربی یا دنبه اضافه کنید.
میتوانید یک زرده تخممرغ به مایه اضافه کنید تا منسجمتر شود (اختیاری).
مایه کوبیده نباید شل باشد، در غیر این صورت هنگام پخت از سیخ میافتد.
---
آیا میخواهی یک دستور حرفهایتر با ترکیب گوشت گوساله و گوسفندی (۷۰٪ گوساله + ۳۰٪ گوسفندی) برای کباب کوبیده مجلسی بهت بدهم؟
باقلاقاتق (در گویش گیلکی: باقالا قاتق یا «شوید قاتق») یکی از معروفترین و سادهترین غذاهای محلی گیلان است. غذایی گیاهی، خوشطعم، سبک و بسیار مقوی که با نان یا برنج خورده میشود و جایگاه ویژهای در سفرههای شمالی دارد.
---
طرز تهیه باقالاقاتق گیلانی
مواد لازم (برای ۳–۴ نفر):
ماده مقدار
باقلا سبز (پاچباقلا) یا لپهباقلا خشک ۲ پیمانهشوید خشک یا تازه ۲ قاشق غذاخوری (خشک) یا ۱ پیمانه (تازه خردشده)تخممرغ ۲ عددسیر ۳ تا ۴ حبه (خرد یا لهشده)زردچوبه ۱ قاشق
چایخورینمک و فلفل به مقدار لازمروغن به مقدار لازمآب به مقدار لازم
---
طرز تهیه:
1. آمادهسازی باقلا:
اگر از باقلای خشک استفاده میکنی، حتماً از شب قبل آن را بخیسان و پوست بگیر. اگر از باقلای تازه (پاچباقلا) استفاده میکنی، فقط پوست ضخیم آن را بگیر.
در مقداری آب آن را نیمپز کن (حدود ۱۵–۲۰ دقیقه).
2. تفت دادن سیر:
سیر خردشده را در کمی روغن تفت بده تا کمی طلایی شود.
زردچوبه و فلفل را اضافه کن و هم بزن.
3. اضافه کردن باقلا:
باقلای نیمپز را به سیر و ادویه اضافه کن. خوب تفت بده.
4. افزودن شوید:
شوید خشک یا تازه را به مواد اضافه کن و کمی با باقلا تفت بده تا عطر آن آزاد شود.
5. افزودن آب:
حدود ۱ لیوان آب اضافه کن، بگذار با حرارت ملایم ۱۵ دقیقه بجوشد تا جا بیفتد.
6. افزودن تخممرغ:
در انتها تخممرغها را درسته یا همزده (بسته به سلیقه) روی خورش بشکن. در قابلمه را ببند و اجازه بده تا تخممرغ ببندد (حدود ۵ دقیقه).
---
نکات مهم:
این خورش با برنج کتهشده شمالی بسیار لذیذ است.
اگر بخواهی بدون تخممرغ درست کنی، باز هم خوشطعم خواهد بود و کاملاً گیاهخواری محسوب میشود.
گاهی کمی آبغوره یا آب نارنج هم برای طعمدهی استفاده میشود.
---
اگر خواستی نسخه مخصوص رژیمی یا مخصوص دیابتیها هم برات دارم. همچنین طرز تهیه باقالاقاتق با تخم اردک هم در انزلی مرسومه. بگی برات بنویسم؟
برای تهیه پیتزا چیکن آلفردو با خمیر خانگی ابتدا خمیرمایه را با شکر در آب ولرم حل کنید و اجازه دهید تا عمل بیاید. سپس، با ترکیب آرد، نمک و روغن، خمیر را ورز دهید و پس از یک ساعت استراحت، آن را پانچ (پف گیری) کرده و به ضخامت ۵ الی ۷ میلیمتر باز کنید.
در این میان، سینه مرغ مزهدار شده را گریل کرده و سبزیجاتی چون قارچ و فلفل دلمهای را هم خرد کنید. برای تهیه سس آلفردو، سیر را در کره تفت دهید و خامه و پنیر پارمزان را بیفزایید و هم بزنید تا غلیظ شود.
در آخر، خمیر پیتزا را در سینی فر چرب شده قرار دهید؛ روی آن را با سس آلفردو، مرغ، قارچ و پنیر موزارلا بپوشانید و در فر با دمای ۲۲۰ درجه سانتیگراد به مدت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه بپزید تا طلایی شود. پس از کمی خنک شدن، پیتزا را برش بزنید و با جعفری تازه، سالاد سبز یا سسهای دلخواه سرو کنید.
برای مطالعه مواد اولیه، جزییات و مراحل طرز تهیه پیتزا چیکن آلفردو ادامه این مطلب را بخوانید.
مواد لازم برای تهیه خمیر جادویی پیتزا چیکن آلفردو (برای ۴ نفر)
مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
آرد سفید | ۳ لیوان فرانسوی دستهدار |
آب ولرم | ۱ لیوان فرانسوی دستهدار |
خمیر مایه فورش | ۱ قاشق غذاخوری |
شکر | ۱ قاشق چایخوری |
نمک | ۱ قاشق چایخوری |
روغن مایع | ۲ قاشق غذاخوری |
مواد لازم برای تهیه سس آلفردو پیتزا
مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
کره | ۲ قاشق غذاخوری |
سیر | ۲ حبه |
خامه پرچرب | ۱ لیوان فرانسوی دستهدار |
پنیر پارمسان(رنده شده) | نصف لیوان فرانسوی دستهدار |
نمک و فلفل | به مقدار لازم |
مواد لازم برای تاپینگ پیتزا چیکن آلفردو
مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
سینه مرغ(پخته یا گریل) | ۲ عدد (خرد شده) |
قارچ(اسلایسی خرد شده) | ۱ لیوان فرانسوی دستهدار |
پنیر موزارلا (رنده شده) | ۲ لیوان فرانسوی دستهدار |
فلفل دلمهای (اختیاری) | نصف یک عدد |
جعفری تازه و خرد شده | برای تزیین پیتزا چیکن آلفردو |
انواع سس | برای سرو با پیتزا چیکن لاور |
مدت زمان لازم برای آمادهسازی مواد اولیه: حدود ۴۵ دقیقه
مدت زمان لازم برای استراحت خمیر پیتزا: حداقل یک ساعت
مدت زمان لازم برای پخت پیتزا چیکن آلفردو: ۱۵ الی ۲۰ دقیقه
مقدار انرژی موجود در هر برش پیتزا چیکن آلفردو: حدود ۳۹۱ کیلوکالری
مراحل طرز تهیه پیتزا چیکن آلفردو با خمیر خانگی در فر
طرز تهیه پیتزا چیکن آلفردو با خمیر خانگی، خمیر آماده، خمیر نانوایی، نان تست در فر یا بدون فر در تابه روی گاز قابل انجام است. این طرز تهیه پیتزا چیکن لاور با سس آلفردو و خمیر جادویی است.
مرحله اول: خمیرمایه را آماده کنید
در اولین مرحله از طرز تهیه پیتزا چیکن آلفردو خانگی، باید خمیرمایه را همراه با شکر در کاسه حاوی آب ولرم بریزید. این مواد را به آرامی و بدون شتاب هم بزنید تا خمیرمایه و شکر در آب حل شوند. توجه داشته باشید، دمای آب باید بین ۳۷ الی ۴۳ درجه سانتیگراد باشد. اگر دمای آب سردتر از این باشد، خمیرمایه فعال نمیشود.
در صورت استفاده از آب گرم هم خمیرمایه از بین میرود و به عمل نمیآید. اگر به دماسنج آشپزی دسترسی ندارید، کافی است انگشتتان را در آب فرو کنید؛ دمای آب باید به اندازهای باشد که احساس گرمای ملایمی را برایتان ایجاد کند ولی دستتان را نسوزاند. سپس، روی کاسه را با یک بشقاب یا درپوش سبک بپوشانید و کاسه را برای ۱۰ دقیقه در مکان نسبتا گرمی قرار دهید تا خمیرمایه به عمل آید و کف کند.
مرحله دوم: خمیر پیتزا را آماده کنید
پس از گذشت این مدت و در این مرحله از طرز تهیه خمیر پیتزا، باید آرد سفید، نمک و روغن مایع یا روغن زیتون را در کاسه بزرگ و مناسبی بریزید و به خوبی هم بزنید تا مخلوط یکدستی ایجاد شود. سپس، خمیرمایه به عمل آمده را نیز به این مخلوط اضافه کنید. خمیر به دست آمده را حدود ۱۰ دقیقه ورز دهید تا کاملا نرم و یکدست شود.
مرحله سوم: خمیر پیتزا را استراحت دهید
حالا، روی خمیر را با پارچه بپوشانید و خمیر پیتزا را برای ۱ ساعت در مکان گرمی قرار دهید تا کاملا استراحت کند و حجم آن دو برابر شود.
مرحله چهارم: گوشت سینه مرغ را آماده کنید
در این مرحله از طرز تهیه چیکن پیتزا با سس آلفردو، سینه مرغ را بشویید و در سبد قرار دهید تا آب اضافی آن خارج شود. پس از آن، سینه مرغ بدون استخوان را با کمی آبلیموی تازه، نمک، فلفل، پودر پیاز و پودر سیر مرینیت کنید و برای نیم ساعت در یخچال بگذارید تا طعمدار شود. سپس، گوشت سینه مرغ مزهدار شده را در فر یا روی منقل گریل کرده و سپس، خرد کنید.
مرحله پنجم: سبزیجات پیتزا را آماده کنید
حالا وقت آن است که سراغ آمادهسازی سبزیجات پیتزا بروید. برای این منظور، قارچ تازه و شسته شده را به صورت اسلایسی خرد کنید. سپس، حبههای سیر شسته شده و بدون پوست را نیز به دلخواه رنده کرده یا به صورت نگینی خرد کنید و کنار بگذارید.
از سوی دیگر، فلفل دلمهای شسته شده را هم به صورت نواری برش بزنید.
مرحله ششم: سس آلفردو را برای پیتزا آماده کنید
در این مرحله از طرز تهیه پیتزا چیکن ایتالیایی، باید سس آلفردو را آماده کنید. بنابراین، کره را در تابه مناسبی بریزید و روی حرارت ملایم بگذارید تا کره ذوب شود. سپس، سیر را (که قبلا رنده یا نگینی خرد کردید) به این تابه اضافه کنید و برای ۱ دقیقه در کره تفت دهید تا عطر سیر بلند شود.
مرحله هفتم: پخت سس آلفردو را تکمیل کنید
پس از آن، خامه را به ترکیب سیر و کره اضافه کنید. این مواد را روی حرارت ملایم به مدت ۵ دقیقه هم بزنید تا بافت یکدستی پیدا کند و طعم سیر را کاملا به خودش بگیرد.
سپس، پنیر پارمسان رنده شده را نیز در این تابه بریزید و سس را دوباره هم بزنید تا به غلظت مناسب برسد. در این مرحله، باید سس آلفردو را بچشید و نمک و فلفل آن را تنظیم کنید. در ادامه، حرارت را خاموش کنید و تابه حاوی سس آلفردو را کنار بگذارید.
مرحله هشتم: خمیر پیتزا را باز کنید
در این مرحله، ابتدا باید فر را روشن کرده و روی دمای ۲۲۰ درجه سانتیگراد تنظیم کنید. سپس، به سراغ خمیر پیتزا بروید که تا الان به اندازه کافی استراحت کرده و حجم خمیر دو برابر شده است. سطح کارتان را آردپاشی کنید و خمیر را روی آن بگذارید.
خمیر حجیم شده را ابتدا مشت بزنید و سپس، ۳۰ ثانیه ورز دهید. به این ترتیب، خمیر به آرامی پفگیری یا اصطلاحا «پانچ» میشود. پس از آن، خمیر پانچ شده را به ۴ قسمت مساوی تقسیم کرده و هر قسمت را با کمک وردنه طوری پهن کنید که ضخامت آنها به ۵ الی ۷ میلیمتر برسد.
مرحله نهم: پیتزا چیکن آلفردو را درست کنید
پس از آن، سینی فر را کمی چرب کنید و خمیرهای پهن شده را داخل سینی فر قرار دهید. سپس، سس آلفردو را روی سطح خمیر پیتزا پخش کنید. مرغ گریل خرد شده، قارچ اسلایسی و فلفل دلمهای (در صورت استفاده) را هم اضافه کنید. در آخر، روی مواد را با پنیر موزارلای رنده شده کاملا بپوشانید. بهتر است قارچ را قبل از قرار دادن روی پیتزا کمی در کره تفت بدهید تا هم خوشمزهتر شود و هم رطوبت خودش را از دست بدهد.
مرحله دهم: پیتزا چیکن آلفردو را بپزید
حالا، سینی حاوی پیتزا چیکن آلفردو را در طبقه میانی فر گرم بگذارید و حدود ۱۵ الی ۲۰ دقیقه منتظر بمانید تا پنیر طلایی و خمیر برشته شود.
مرحله آخر: پیتزا چیکن آلفردو را سرو کنید
پس از گذشت این مدت، پیتزا چیکن آلفردو را از فر بیرون بیاورید و پس از ۱ الی ۳ دقیقه برش بزنید. شما میتوانید این پیتزای خوشمزه را با جعفری خرد شده تزیین کرده و همراه با انواع سالاد سبز تازه و انواع سس مانند سس سیر یا سس پستو سرو کنید.
روش تهیه پیتزا چیکن آلفردو در تابه (روی گاز)
تهیه پیتزا چیکن آلفردو در تابه در مراحل آمادهسازی خمیر، سس آلفردو و تاپینگ درست مانند همان چیزی است که در دستور بالا برایتان گفتیم. با این تفاوت که باید خمیر را با ضخامت ۵ الی ۷ میلیمتر به اندازه کف تابه باز کنید. کف تابه را کمی روغن چرب کرده و گرم کنید. سپس، خمیر را در تابه قرار دهید و روی شعله ملایم برای ۳ الی ۵ دقیقه با درب باز بپزید تا زیر آن کمی طلایی شود.
پس از آن، شعله را خاموش کنید. روی خمیر سس آلفردو بریزید و با پشت قاشق پخش کنید (لبهها را خالی بگذارید). مرغ، قارچ و مواد دلخواه دیگر را بچینید و پنیر موزارلا را روی مواد پخش کنید. سپس، درب تابه را ببندید و تابه را روی حرارت خیلی ملایم بگذارید.
در این دستور، یک غذای کامل هندی به نام تالی (Thali) را آموزش میدهم که شامل کاری گوسفند، برنج باسماتی معطر، ترشی هندی، ماست خیار و نعناع و نان گارلیک نان است. این ترکیب رنگارنگ، طعمها و عطرهای فوقالعادهای دارد که تجربهای لذتبخش از آشپزی هندی را برایتان به ارمغان میآورد.
مواد لازم برای کاری گوسفند:
گوشت گوسفند (خورشتی): ۵۰۰ گرم
پیاز بزرگ: ۲ عدد
سیر: ۴ حبه
زنجبیل تازه: ۱ قاشق غذاخوری رنده شده
رب گوجهفرنگی: ۱ قاشق غذاخوری
گوجه فرنگی: ۲ عدد (پوره شده)
ماست: ۳ قاشق غذاخوری
روغن: به میزان لازم
نمک: به میزان لازم
ادویهها:
پودر کاری: ۱ قاشق غذاخوری
زردچوبه: ۱ قاشق چایخوری
فلفل قرمز: نصف قاشق چایخوری
گرام ماسالا: ۱ قاشق چایخوری
تخم گشنیز آسیابشده: ۱ قاشق چایخوری
زیره سبز: ۱ قاشق چایخوری
طرز تهیه کاری گوسفند:
پیازها را نگینی خرد کرده و با کمی روغن تفت دهید تا طلایی شود.
سیر و زنجبیل را اضافه کرده و یک دقیقه تفت دهید.
گوشت گوسفند را اضافه کنید و کمی سرخ کنید تا تغییر رنگ دهد.
رب گوجه و پوره گوجه را اضافه کرده و ۵ دقیقه تفت دهید.
ادویهها را اضافه کرده و خوب مخلوط کنید.
ماست را اضافه کرده و اجازه دهید مواد با هم بپزند.
آب جوش به مقدار لازم اضافه کرده، درب ظرف را بگذارید و اجازه دهید با حرارت ملایم حدود ۱.۵ تا ۲ ساعت بپزد تا گوشت کاملاً نرم شود.
در پایان، کمی گرام ماسالا روی خورش بپاشید.
برنج باسماتی ساده (برای کنار کاری):
برنج باسماتی: ۱ پیمانه
آب: ۱.۵ پیمانه
روغن یا کره: ۱ قاشق غذاخوری
نمک: به میزان لازم
زیره سبز (اختیاری): نصف قاشق چایخوری
طرز تهیه:برنج را شسته و با آب، نمک و زیره بپزید تا آب آن کشیده شود، سپس دم بگذارید.
ماست خیار و نعناع:
ماست: ۱ پیمانه
خیار رنده شده: ۱ عدد
نعناع خشک: ۱ قاشق چایخوری
نمک: کمی
زیره آسیابشده: کمی
طرز تهیه:مواد را با هم ترکیب کنید و داخل یخچال بگذارید تا خنک شود.
نان گارلیک نان خانگی:
مواد لازم:
آرد سفید: ۲ پیمانه
ماست: نصف پیمانه
بکینگ پودر: ۱ قاشق چایخوری
نمک: نصف قاشق چایخوری
روغن یا کره: ۲ قاشق غذاخوری
سیر رندهشده: ۱ قاشق غذاخوری
گشنیز خردشده: ۲ قاشق غذاخوری
آب ولرم: به مقدار لازم (برای ورز دادن)
طرز تهیه:
آرد، نمک و بکینگ پودر را مخلوط کنید.
ماست، روغن و آب را اضافه کرده و خمیر را ورز دهید تا نرم و چسبناک نباشد.
روی خمیر را بپوشانید و ۳۰ دقیقه استراحت دهید.
خمیر را به چند قسمت تقسیم کنید و هر قسمت را به صورت بیضی نازک باز کنید.
روی هر نان کمی سیر و گشنیز بریزید و به آرامی فشار دهید.
نانها را در تابه داغ بدون روغن یا در فر با دمای ۲۲۰ درجه بپزید تا پف کنند و طلایی شوند.
ترشی هندی فوری (اختیاری):
خیار، هویج و پیاز: به صورت خلالی خرد شده
سرکه سفید: ۴ قاشق غذاخوری
شکر: ۱ قاشق چایخوری
نمک و فلفل: به میزان لازم
زردچوبه: کمی
مواد را ترکیب کرده و حداقل ۳۰ دقیقه در یخچال بگذارید.
نحوه سرو تالی هندی:
همه اجزا را در بشقاب گرد به شکل تالی بچینید: کاری گوسفند، برنج، نان گارلیک نان، ماست خیار، ترشی هندی و چند برش لیموترش.
در گوشت گوساله، چربی بهطور یکنواخت در همه قسمتها پخش نشده و برخی قسمتها چربتر از بقیه هستند. در ادامه قسمتهایی از گوشت گوساله که چربی بیشتری دارند معرفی میشود:
قسمتهای چرب گوشت گوساله:
دنده (ریشگوشت یا گوشت دندهای)
چربی بالا
برای خورشت، کباب یا آبگوشت عالی است.
طعم بسیار لذیذ به دلیل وجود چربی بین بافتی.
سردست
دارای چربی میانبافتی و کمی چربی اطراف عضله.
مناسب برای خورشت، آبگوشت، یا پخت آرام.
ماهیچه عقب (مخصوصاً ماهیچه گوساله)
چربتر از ماهیچه جلو.
مناسب برای پخت آرام مثل باقالیپلو با گوشت یا آبگوشت.
ران بالایی (مغز ران و سرران کمتر چربی دارند)
بخشهایی از ران که به لگن نزدیکترند چربی بیشتری دارند.
برای کباب برگ یا پخت تکهای مناسب است.
قلوهگاه (Flank یا شکم)
چربی زیاد بهصورت رگهای درون گوشت.
برای کباب کردن یا قیمه کاربرد دارد.
گردن
چربی و ژلاتین بالاتر، مناسب برای خورشت یا سوپ.
کلهپاچه (بویژه مغز و بناگوش)
اگرچه عضله نیست، ولی بسیار چرب و پرکالری است.
نکته مهم:
اگر دنبال گوشت کمچرب هستید، بهتر است از قسمتهایی مثل راسته، فیله، یا مغز ران استفاده کنید. اما اگر طعم برای شما در اولویت است و مشکلی با چربی ندارید، قسمتهایی مثل دنده و قلوهگاه انتخابهای لذیذی هستند.
دلایل سیاه شدن گوشت سردست گوساله:
1. اکسیداسیون میوگلوبین (Myoglobin):هنگامی که گوشت در معرض هوا قرار میگیرد، رنگدانههای طبیعی موجود در آن (مانند میوگلوبین) اکسید میشوند و رنگ قرمز روشن به قهوهای یا سیاه متمایل میشود. این یک واکنش طبیعی است، بهویژه اگر گوشت مدتزمان زیادی در یخچال یا هوای آزاد مانده باشد.
2. عدم خونگیری کامل در زمان ذبح:اگر در فرآیند ذبح، خونگیری بهطور کامل انجام نشود، باقیماندن خون در بافتها میتواند باعث تیره شدن رنگ گوشت شود، بهویژه در نواحی پرخون مانند سردست.
3. فشار زیاد هنگام بستهبندی یا انجماد:فشار فیزیکی زیاد یا تغییرات ناگهانی دما در فریزر میتواند باعث لهشدگی یا تخریب سلولهای گوشت شده و رنگ آن را به سمت سیاهی ببرد.
4. ضربدیدگی یا کبودی قبل از ذبح:اگر حیوان قبل از ذبح دچار ضربه یا کبودی شده باشد، خون در بافت جمع میشود و باعث تیره یا سیاه شدن رنگ گوشت در آن ناحیه میگردد.
5. نگهداری در شرایط نامناسب (دما و رطوبت):نگهداری گوشت در یخچال یا فریزرهایی با دمای نامناسب یا رطوبت بالا میتواند به فساد یا تغییر رنگ آن منجر شود.
6. فاسد شدن گوشت:اگر سیاهی همراه با بوی بد، لزجی یا تغییرات بافتی باشد، احتمال فساد گوشت زیاد است و نباید مصرف شود.
نکته مهم:
اگر گوشت فقط تغییر رنگ داده و بو یا بافت آن طبیعی است، ممکن است هنوز قابل مصرف باشد. ولی اگر بوی نامطبوع، بافت چسبناک یا طعم غیرعادی داشته باشد، مصرف آن توصیه نمیشود.
بله، گوشت شتر میتواند در بسیاری از موارد جایگزین گوشت گوساله شود، اما این جایگزینی به هدف مصرف و ترجیحات فردی بستگی دارد. در ادامه مقایسهای از این دو نوع گوشت را میبینی:
---
شباهتها:
هر دو گوشت قرمز هستند و منبع خوبی از پروتئین، آهن، روی و ویتامینهای گروه B محسوب میشوند.
برای خورشت، آبگوشت، کباب و بریانی میتوان از هر دو استفاده کرد.
---
تفاوتها:
ویژگی گوشت شتر گوشت گوساله
چربی چربی کمتر، سالمتر برای قلب چربی متوسط، بستگی به بخش گوشت داردطبع گرم سردهضم نسبتاً آسانتر برای بعضی افراد ممکن است سنگینتر باشدطعم طعم خاص، کمی شیرینتر طعم ملایمتر و رایجترقیمت معمولاً گرانتر یا کمتر در دسترس قیمت متغیر، معمولاً ارزانترنرمی بافت کمی سفتتر، به زمان پخت بیشتر نیاز دارد نرمتر و زودپزتر
---
چه زمانی گوشت شتر گزینه بهتری است؟
برای افراد دارای کلسترول بالا یا مشکلات قلبی
کسانی که به دنبال طبع گرم در رژیم غذایی هستند
در رژیمهای لاغری یا دیابت (به دلیل چربی کمتر)
---
چه زمانی گوشت گوساله بهتر است؟
برای کودکان یا سالمندان که نیاز به گوشت نرمتر دارند
در غذاهایی که پخت سریعتر لازم است
برای کسانی که به طعم خاص شتر عادت ندارند
گوشت بوقلمون میتواند جایگزین خوبی برای گوشت مرغ باشد، بسته به هدف شما از تغییر. در ادامه مزایا و تفاوتهای این دو نوع گوشت را بررسی میکنیم:
شباهتها:
هر دو گوشت سفید محسوب میشوند (بهویژه قسمت سینه).
هر دو منبع خوب پروتئین با چربی نسبتاً کم هستند.
برای رژیمهای کاهش وزن، سالمسازی تغذیه، یا رژیمهای ورزشی مناسباند.
---
مقایسه کلی (در هر 100 گرم گوشت پختهشده):
ویژگی گوشت مرغ (سینه) گوشت بوقلمون (سینه)
پروتئین 31 گرم 29 گرمچربی 3.6 گرم 1-2 گرمکالری 165 کیلوکالری 135-150 کیلوکالریکلسترول 85 میلیگرم 70-75 میلیگرم
---
مزایای گوشت بوقلمون نسبت به مرغ:
چربی کمتر: مخصوصاً برای کسانی که رژیم کمچربی دارند.
کلسترول کمتر: گزینه سالمتر برای سلامت قلب.
حساسیت کمتر: برخی افراد به گوشت مرغ حساسیت دارند اما بوقلمون بهتر تحمل میشود.
حاوی تریپتوفان: مادهای که به تولید سروتونین کمک میکند و به آرامش اعصاب کمک میکند.
---
نکاتی که باید در نظر بگیرید:
بافت گوشت: گوشت بوقلمون ممکن است خشکتر یا سفتتر باشد، مخصوصاً اگر زیاد پخته شود.
دسترسی و قیمت: بوقلمون معمولاً گرانتر از مرغ و کمی کمتر در دسترس است.
طعم: ممکن است برای برخی افراد، طعم گوشت بوقلمون قویتر یا متفاوتتر از مرغ باشد.
---
نتیجه:
اگر به دنبال جایگزین سالمتر با چربی و کلسترول کمتر هستید، گوشت بوقلمون میتواند گزینه خوبی بهجای گوشت مرغ باشد. فقط در نظر داشته باشید که طرز پخت مناسب (مثلاً استفاده از روشهای مرطوب مانند بخارپز یا خورشتی) میتواند طعم و بافت آن را بهتر کند.
عبارت "راسته منجمد گوسفندی" به بخشی از گوشت گوسفند اشاره دارد که:
"راسته": یکی از بهترین و لذیذترین قسمتهای گوشت گوسفند است که از قسمت پشت (نزدیک ستون فقرات) گرفته میشود. این بخش معمولاً بدون استخوان یا با استخوان عرضه میشود و برای کباب، استیک یا سرخکردنیها بسیار مناسب است.
"منجمد": به این معنی است که گوشت پس از ذبح و بستهبندی، برای افزایش ماندگاری، در دمای پایین فریز (منجمد) شده است.
بنابراین، "راسته منجمد گوسفندی" یعنی تکهای باکیفیت از گوشت پشت گوسفند که به صورت یخزده برای نگهداری و فروش آماده شده است. این محصول معمولاً در فروشگاههای پروتئینی، فروشگاههای زنجیرهای یا بازارهای گوشت عرضه میشود.
عبارت "راسته منجمد گوسفندی" به بخشی از گوشت گوسفند اشاره دارد که:
"راسته": یکی از بهترین و لذیذترین قسمتهای گوشت گوسفند است که از قسمت پشت (نزدیک ستون فقرات) گرفته میشود. این بخش معمولاً بدون استخوان یا با استخوان عرضه میشود و برای کباب، استیک یا سرخکردنیها بسیار مناسب است.
"منجمد": به این معنی است که گوشت پس از ذبح و بستهبندی، برای افزایش ماندگاری، در دمای پایین فریز (منجمد) شده است.
بنابراین، "راسته منجمد گوسفندی" یعنی تکهای باکیفیت از گوشت پشت گوسفند که به صورت یخزده برای نگهداری و فروش آماده شده است. این محصول معمولاً در فروشگاههای پروتئینی، فروشگاههای زنجیرهای یا بازارهای گوشت عرضه میشود.
طرز تهیه قلم گوساله کبابی (یا بره یا گوسفند) یکی از روشهای خوشمزه برای بهرهبردن از استخوانهای پرمغز و ژلاتینی گوساله است. این غذا در بسیاری از فرهنگها به عنوان غذای مقوی، گرم و خوشطعم شناخته میشود.
در ادامه، طرز تهیه قلم گوساله کبابی را به سبک خانگی برایتان مینویسم:
مواد لازم:
قلم گوساله (ساق یا زانوی استخواندار): ۲ تا ۴ عدد (بسته به تعداد نفرات)
پیاز: ۲ عدد بزرگ
سیر: ۴ حبه
نمک و فلفل سیاه: به مقدار لازم
زردچوبه: ۱ قاشق چایخوری
ادویهجات دلخواه (دارچین، پاپریکا، فلفل قرمز، زیره): به میزان دلخواه
رب گوجهفرنگی یا گوجه تازه (اختیاری برای طعم و رنگ بیشتر): ۱ قاشق غذاخوری
روغن یا کره: ۲ قاشق غذاخوری
لیموترش یا آبلیمو: کمی برای طعم بهتر
سیبزمینی و هویج (اختیاری): برای سرو کنار غذا
مراحل تهیه:
1. آمادهسازی قلم گوساله
قلمها را با آب سرد بشویید تا خونابه خارج شود.
اگر دوست دارید بوی زهم آن کمتر شود، برای ۱۵ دقیقه در آب سرد با کمی سرکه یا آبلیمو بخوابانید و بعد بشویید.
2. تفت دادن
در قابلمهای مقداری روغن بریزید و پیاز را خلالی خرد کرده و با کمی زردچوبه سرخ کنید تا طلایی شود.
سیر را خرد کرده و اضافه کنید.
قلمها را داخل قابلمه قرار داده و کمی تفت دهید تا سطح آنها قهوهای شود (برای عطر بهتر و طعم کبابی).
3. افزودن ادویه و رب
نمک، فلفل و ادویههای دلخواه را اضافه کنید.
اگر از رب گوجه استفاده میکنید، رب را هم اضافه کرده و چند دقیقه تفت دهید تا خامی آن گرفته شود.
4. پخت نهایی
مقداری آب جوش اضافه کنید تا قلمها تا نیمه در آب باشند (نه زیاد).
در قابلمه را بگذارید و اجازه دهید با حرارت ملایم به مدت ۳ تا ۴ ساعت بپزد تا گوشت از استخوان جدا شود و مغز قلم هم نرم و ژلهای شود.
اگر زودپز دارید، زمان پخت به حدود ۱.۵ ساعت کاهش مییابد.
5. کبابی کردن نهایی (اختیاری)
پس از پخت کامل، قلمها را از قابلمه خارج کرده و روی سینی فر بگذارید.
کمی کره یا روغن روی آنها بمالید و در فر با دمای بالا (۲۰۰ تا ۲۲۰ درجه) برای ۱۰ تا ۱۵ دقیقه گریل کنید تا سطح آن کمی برشته و کبابی شود.
پیشنهاد سرو:
قلمها را با نان تازه، سبزی خوردن، آبلیمو و پیاز خام سرو کنید.
آبِ باقیماندهی قلم را میتوانید به عنوان سوپ، پایهی خوراک یا همراه نان میل کنید.
اگر دوست دارید، میتوانید داخل مغز قلم را با نی یا قاشق مخصوص بیرون بکشید و میل کنید؛ بسیار مغذی و پرکلاژن است.
خوراک گوشت فیله با سبزیجات
مواد لازم:
گوشت فیله گوساله یا گوسفند: ۳۰۰ گرم (به صورت نوارهای باریک برش داده شده)
پیاز: ۱ عدد متوسط (نگینی یا خلالی)
سیر: ۲ حبه (رنده شده)
هویج: ۲ عدد (خلالی یا حلقهای نازک)
فلفل دلمهای: ۱ عدد (رنگی یا سبز، خلالی)
کدو سبز: ۱ عدد (دلخواه، حلقهای)
قارچ: ۲۰۰ گرم (ورقهای)
نمک، فلفل سیاه، زردچوبه: به مقدار لازم
پاپریکا یا فلفل دلمهای خشک: اختیاری
سس سویا: ۱ قاشق غذاخوری (اختیاری برای طعم آسیایی)
روغن زیتون یا مایع: ۲ قاشق غذاخوری
آبلیمو یا آبغوره: ۱ قاشق غذاخوری (دلخواه)
طرز تهیه:
1. تفت دادن گوشت:در یک تابه بزرگ، کمی روغن بریزید و گوشت فیله را با حرارت بالا تفت دهید تا رنگش تغییر کند. کمی نمک، فلفل و زردچوبه اضافه کنید. در صورت نیاز، کمی آب بریزید و درب تابه را بگذارید تا گوشت نیمپز شود.
2. افزودن پیاز و سیر:وقتی گوشت کمی نرم شد، پیاز و سیر را اضافه کرده و تفت دهید تا سبک و طلایی شوند.
3. افزودن سبزیجات سختتر:ابتدا هویج را اضافه کنید چون دیرتر میپزد. بعد از ۳–۴ دقیقه تفت، فلفل دلمهای و کدو را اضافه کنید.
4. افزودن قارچ:در مرحله آخر، قارچ را اضافه کرده و حرارت را بالا ببرید تا آب نیندازد. قارچ سریع میپزد، پس فقط کمی تفت دهید تا نرم شود.
5. افزودن طعمدهندهها:سس سویا، پاپریکا و آبلیمو را در این مرحله اضافه کنید. مزه خوراک را بچشید و در صورت نیاز نمک و فلفل بیشتری اضافه کنید.
6. پخت نهایی:همه مواد را خوب مخلوط کنید و اجازه دهید ۵–۱۰ دقیقه روی حرارت ملایم بپزند تا طعمها به خورد هم بروند.
نکات:
اگر میخواهید خوراک آبدار باشد، میتوانید کمی آب گوشت یا آب ساده اضافه کنید.
این خوراک را میتوان با برنج، پوره سیبزمینی یا نان سرو کرد.
اضافه کردن ذرت پخته، نخود فرنگی یا گوجه گیلاسی هم تنوع خوبی ایجاد میکند.
طرز تهیه بیف مدالیون (Beef Medallion)
بیف مدالیون یکی از غذاهای شیک و محبوب است که معمولاً در رستورانهای لوکس سرو میشود. این غذا شامل قطعاتی از فیله گوشت گاو است که به صورت گرد و کوچک بریده شدهاند (شبیه به "مدال") و معمولاً با سسهای خاص مانند سس قارچ یا فلفل سرو میشوند.
مواد لازم برای ۲ نفر:
فیله گاو: ۴ عدد برش مدالیونی (هرکدام حدود ۱۵۰ گرم)
نمک و فلفل سیاه تازه: به مقدار لازم
روغن زیتون یا کره: ۲ قاشق غذاخوری
سیر لهشده: ۱ حبه
رزماری یا آویشن تازه: چند شاخه (اختیاری)
سس پیشنهادی: سس فلفل یا سس قارچ
طرز تهیه:
آمادهسازی گوشت برشهای گوشت را از یخچال درآورده و بگذارید به دمای محیط برسد. سپس دو طرف آن را با نمک و فلفل مزهدار کنید.
سرخ کردن تابهای چدنی یا ضخیم را روی حرارت زیاد گرم کنید. روغن یا کره را اضافه کنید. وقتی داغ شد، گوشتها را در تابه قرار دهید. هر طرف را حدود ۳–۴ دقیقه سرخ کنید تا قهوهای شود و سطح آن کاراملی شود. اگر استیک نیمپز یا مدیوم میخواهید، بیش از این نپزید.
اضافهکردن عطرها (اختیاری)در ۳۰ ثانیهی پایانی، سیر لهشده و شاخههای رزماری یا آویشن را اضافه کنید و با قاشق روغن داغشده را روی گوشت بریزید تا عطر جذب شود.
استراحت دادن گوشت را از تابه خارج کرده و روی آن فویل بگذارید تا ۵ دقیقه استراحت کند. این مرحله باعث حفظ آب گوشت میشود.
سروبا سس مورد علاقه مانند سس فلفل، سس قارچ یا سس قرمز مخصوص استیک و سبزیجات بخارپز یا پوره سیبزمینی سرو کنید.
چه کسی بیف مدالیون را اولین بار پخت؟
اطلاعات دقیق تاریخی درباره نخستین فردی که بیف مدالیون را پخته، موجود نیست؛ زیرا این غذا بخشی از سنتهای آشپزی اروپایی، بهویژه فرانسوی و ایتالیایی است. نام «مدالیون» از شکل گرد و کوچک برشهای فیله گرفته شده و احتمال زیاد اولین بار در آشپزی کلاسیک فرانسه در قرن ۱۸ یا ۱۹ بهکار رفته است.در آن زمان، استفاده از فیله گاو در اندازههای کوچک برای ایجاد وعدهای شیک و سبک رایج بوده است، و بعدها این روش به نام مدالیون (medallion) شناخته شد.
فیله گوساله یکی از نرمترین و لذیذترین بخشهای گوشت گوساله است که از قسمت زیر کمر و پشت گوساله (در امتداد ستون فقرات و در پشت قلوهگاه) جدا میشود. این بخش، عضلهای کمتحرک است و به همین دلیل بافتی بسیار نرم و لطیف دارد. به این قسمت در زبان انگلیسی Tenderloin گفته میشود.
غذاهایی که میتوان با فیله گوساله تهیه کرد:
چون فیله گوساله بسیار لطیف است، برای غذاهایی مناسب است که به پخت طولانی نیاز ندارند:
1. بیف استراگانف
ورقههای نازک فیله با قارچ و خامه و پیاز، همراه با سیبزمینی سرخشده یا پوره سیبزمینی.
2. بیف مدالیون (Beef Medallion)
تکههای گرد کوچک فیله که گریل یا در ماهیتابه سرخ میشوند، معمولاً با سس مخصوص (مثل سس فلفل یا سس قارچ) سرو میگردند.
3. بیف ولینگتون (Beef Wellington)
فیله کامل که در لایهای از قارچ خردشده، ژامبون و خمیر هزارلا پیچیده شده و در فر پخته میشود.
4. استیک فیله گوساله (Tenderloin Steak)
سادهترین و محبوبترین روش؛ تکهای از فیله که گریل یا سرخ میشود و با نمک، فلفل، کره و سبزیجات سرو میشود.
5. خوراک گوشت فیله با سبزیجات
تکههای مکعبی فیله با فلفل دلمهای، قارچ، هویج و پیاز در سس سویا یا سسهای مخصوص سرخ میشوند.
6. کباب برگ با فیله
هرچند سنتیتر است که کباب برگ با راسته تهیه شود، اما از فیله نیز میتوان کباب بسیار نرم و آبداری درست کرد.
7. خوراک فیله با سس بالزامیک یا خردل
مناسب برای پذیرایی رسمی با پخت سریع و طعم متمایز.
نکتهٔ مهم:
چون فیله گرانقیمت و کمیابتر از سایر قسمتهاست، بهتر است با روشهایی پخته شود که لطافت آن حفظ شود و زیاد خشک نشود.
در سالهای اخیر استفاده از خمیر مرغ در تولید فرآوردههای گوشتی مانند سوسیس، کالباس و ناگت افزایش چشمگیری یافته است. این ماده غذایی که از گوشت و اجزای خورد شده مرغ به دست میآید، به دلیل قیمت پایین و قابلیت فرآوری بالا مورد توجه صنایع غذایی قرار گرفته است. اما یکی از پرسشهای مهم والدین، بهویژه در مورد تغذیه کودکان، این است: آیا خمیر مرغ از نظر علمی و پزشکی برای کودکان مناسب است؟
خمیر مرغ چیست؟خمیر مرغ (Mechanically Separated Chicken - MSC) مادهای است که با استفاده از دستگاههای مخصوص از لاشه مرغ (پس از جداسازی سینه و ران) تهیه میشود. این فرآیند شامل فشردهسازی و جداسازی گوشت از استخوانها است و در نتیجه، محصول نهایی حاوی مقادیر بالایی از پروتئین، اما همچنین چربی، پوست، مغز استخوان و گاهی باقیماندههای بافتهای دیگر است.
مزایای تغذیهای خمیر مرغ
پروتئین بالا: خمیر مرغ منبع خوبی از پروتئین است که برای رشد کودکان ضروری است.
قیمت اقتصادی: فرآوردههای حاصل از خمیر مرغ نسبت به محصولات گوشتی خالص ارزانترند و در خانوادههای با درآمد پایین گزینهای در دسترس محسوب میشوند.
چالشها و نگرانیهای بهداشتیبا وجود مزایای اقتصادی، متخصصان تغذیه و پزشکان اطفال در مورد مصرف خمیر مرغ برای کودکان هشدارهایی دارند:
وجود چربی و سدیم زیاد: فرآوردههای حاوی خمیر مرغ معمولاً دارای نمک و چربیهای اشباع بالا هستند که برای سلامت قلب و کلیه کودکان مضر است.
احتمال وجود افزودنیهای شیمیایی: برای بهبود طعم، رنگ و ماندگاری، به این محصولات افزودنیهایی چون نیترات، نیتریت، طعمدهندههای مصنوعی و نگهدارندهها اضافه میشود که مصرف مداوم آنها میتواند خطراتی مانند ایجاد حساسیت، اختلالات رفتاری یا حتی خطر سرطانزایی در بلندمدت داشته باشد.
عدم شفافیت در ترکیبات: معمولاً والدین نمیدانند دقیقاً چه اجزایی در خمیر مرغ به کار رفتهاند. این موضوع باعث نگرانی در مورد بهداشت، سلامت و کنترل کیفیت میشود.
نظر متخصصان پزشکی و تغذیهاغلب پزشکان توصیه میکنند که مصرف فرآوردههای گوشتی حاوی خمیر مرغ برای کودکان زیر ۷ سال محدود شود. کودکان در سنین رشد نیاز به مواد غذایی طبیعی، تازه و کمفرآوریشده دارند. استفاده گاهبهگاه از این محصولات ضرر جدی ندارد، اما نباید جایگزین منابع پروتئینی سالم مانند تخممرغ، گوشت تازه، حبوبات و لبنیات شود.
نتیجهگیری با توجه به بررسیهای علمی و دیدگاههای پزشکی، خمیر مرغ نمیتواند منبع غذایی اصلی و روزانه برای کودکان باشد. مصرف کنترلشده و گاهبهگاه آن شاید مشکلی ایجاد نکند، اما جایگزینی آن با مواد طبیعی و سالم توصیه میشود. والدین باید آگاهانه برچسب محصولات غذایی را بررسی کرده و از برندهای معتبر با مجوزهای بهداشتی استفاده کنند.
لاهماجون (Lahmacun) که گاهی به آن «پیتزای ترکی» هم میگویند، یک غذای خوشمزه و نازک ترکیهای است که خمیر نازکی با یک لایه گوشت چرخکردهی طعمدار شده روی آن دارد.
اینجا طرز تهیهی لاهماجون به روش سنتی ترکیهای را برات مینویسم:
مواد لازم:
برای خمیر:
• آرد سفید: ۳ پیمانه
• آب ولرم: حدود ۱ پیمانه (بسته به نوع آرد ممکن است کمی کمتر یا بیشتر)
• روغن زیتون یا مایع: ۲ قاشق غذاخوری
• شکر: ۱ قاشق چایخوری
• نمک: ۱ قاشق چایخوری
• خمیرمایه فوری: ۱ قاشق چایخوری
برای رویه گوشت:
• گوشت چرخکرده (ترجیحاً گوسفندی یا مخلوط گوسفند و گوساله): ۳۰۰ گرم
• گوجه فرنگی: ۲ عدد رنده شده
• فلفل دلمهای قرمز: ۱ عدد کوچک (خرد شده)
• پیاز: ۱ عدد متوسط (رنده شده یا خیلی ریز خرد شده)
• جعفری تازه: ۵۰ گرم (ریز خرد شده)
• رب گوجهفرنگی: ۱ قاشق غذاخوری
• سیر: ۲ حبه (رنده شده)
• فلفل قرمز شیرین یا تند: به دلخواه
• نمک، فلفل سیاه، زیره و پاپریکا: به مقدار لازم
• روغن زیتون: ۲-۳ قاشق غذاخوری
طرز تهیه:
آماده کردن خمیر:
1. خمیرمایه و شکر را با کمی آب ولرم مخلوط کنید و ۵ دقیقه بگذارید تا عمل بیاید.
2. آرد را الک کنید و نمک را به آن اضافه کنید.
3. وسط آرد را گود کنید، خمیرمایه عملآمده، روغن و آب را اضافه کنید و خمیر نرمی درست کنید.
4. خمیر را حدود ۸-۱۰ دقیقه ورز بدهید تا لطیف شود.
5. روی خمیر را بپوشانید و در جای گرم بگذارید ۱ ساعت استراحت کند تا حجمش دو برابر شود.
آماده کردن مواد میانی:
1. تمام مواد رویه (گوشت، گوجه، پیاز، سیر، جعفری، رب و ادویهها) را با هم خوب مخلوط کنید تا یک مایهی منسجم داشته باشید.
سرهم کردن و پخت:
1. فر را روی ۲۳۰-۲۵۰ درجه سانتیگراد (بیشترین دمای خانگی) گرم کنید.
2. خمیر را به گلولههای کوچک تقسیم کرده و خیلی نازک (تقریباً مثل نان لواش) باز کنید.
3. روی هر خمیر باز شده یک لایه نازک از مواد گوشتی بمالید.
4. لاهماجونها را روی سینی فر که کاغذ روغنی انداختهاید قرار دهید.
5. حدود ۷ تا ۱۰ دقیقه در فر داغ بپزید، تا خمیر بپزد و روی گوشت کمی برشته شود.
نکات:
• لاهماجون را معمولاً با لیموی تازه، سبزیجات تازه و گاهی پیاز حلقه شده سرو میکنند.
• میتوانید آن را رول کرده و به صورت لقمهای میل کنید.
روش تهیه لاهماجون در ماهیتابه:
۱. خمیر را آماده کن:
• خمیر را طبق دستور قبلی درست کن: (خمیرمایه عمل بیاور، آرد، آب، نمک و روغن را مخلوط کن و ورز بده تا خمیر نرمی درست شود، یک ساعت استراحت بده.)
۲. مواد گوشتی را آماده کن:
• گوشت چرخکرده و بقیه مواد (پیاز، گوجه، جعفری، سیر، رب گوجه، ادویهها) را با هم خوب مخلوط کن تا یک مایهی چسبنده داشته باشی.
۳. خمیر را باز کن:
• خمیر را به اندازههای کوچک (به اندازه یک نارنگی) تقسیم کن.
• هر تکه خمیر را خیلی نازک با وردنه باز کن (قطر نان باید نازک باشد).
۴. لاهماجون را آماده کن:
• یک قاشق از مایهی گوشت را روی هر خمیر پخش کن. ضخامت گوشت باید کم باشد تا خوب بپزد.
۵. پخت در ماهیتابه:
• یک ماهیتابهی نچسب بزرگ یا چدنی را بدون روغن روی حرارت متوسط داغ کن.
• لاهماجون آماده شده را داخل ماهیتابه بگذار.
• درب ماهیتابه را بگذار تا هم خمیر و هم روی گوشت همزمان بپزد (حدود ۳-۴ دقیقه).
• اگر لازم شد، شعله را خیلی کم کن تا ته نان نسوزد.
• نیازی به برگرداندن نیست. وقتی خمیر پخته شد و گوشت تغییر رنگ داد، آماده است.
۶. سرو:
• لاهماجون را بلافاصله با لیمو ترش تازه، جعفری و سالاد پیاز سرو کن.
چند نکتهی مهم:
• اگر دوست داری روی گوشت کمی برشتهتر شود، آخر کار درب ماهیتابه را بردار و شعله را کمی زیاد کن.
• بهتر است ماهیتابه حسابی داغ باشد اما شعله متوسط رو به کم شود که ته نان نسوزد و گوشت هم کامل بپزد.
• میتوانی از ماهیتابه دوطرفه (تابه رژیمی) هم استفاده کنی که فوقالعاده عالی جواب میدهد.
نوش جان!