نگ قرمز گوشت به دلیل وجود میوگلوبین (Myoglobin) است؛ پروتئینی که در سلولهای ماهیچهای وجود دارد و نقش ذخیره و حمل اکسیژن را دارد.
وقتی گوشت تازه است و با اکسیژن در تماس قرار میگیرد، میوگلوبین به شکلی درمیآید که رنگ قرمز روشن یا گیلاسی ایجاد میکند. چند نکته در مورد این رنگ:
گوشت گاو و گوسفند چون میوگلوبین بیشتری دارند، قرمزتر هستند.
گوشت مرغ یا ماهی رنگ روشنتری دارند چون میوگلوبین کمتر دارند.
وقتی گوشت پخته میشود، رنگش به خاکستری-قهوهای تغییر میکند چون ساختار میوگلوبین تغییر میکنه.
اگر گوشت مدت زیادی در فریزر یا یخچال بماند، ممکنه رنگ آن تیرهتر یا قهوهای شود، اما لزوماً خراب نشده.
هواری ماهی و هواری میگو دو تا از غذاهای محبوب و اصیل جنوبی هستن، مخصوصاً در بندرعباس، قشم، میناب و بوشهر. در واقع، "هواری" به نوعی پلو مخلوط با ماهی یا میگو و ادویههای تند جنوبی گفته میشه. غذایی آسون، خوشمزه، پرادویه و کاملاً محلی!
---
۱. هواری ماهی بندرعباسی
مواد لازم:
برنج: ۲ پیمانه
ماهی (ترجیحاً بدون تیغ مثل هامور، حلوا سفید، شیر یا سِلِک): ۳۰۰ گرم
پیاز: ۲ عدد
سیر: ۳ حبه
رب گوجهفرنگی: ۱ قاشق غذاخوری
ادویه: زردچوبه، فلفل سیاه، دارچین، پودر لیمو عمانی، ادویه ماهی، کمی هل
روغن: به مقدار لازم
زعفران دمکرده یا زردچوبه بیشتر (برای رنگ و عطر)
گاهی: گوجهفرنگی رندهشده، سیبزمینی نگینی یا کشمش
طرز تهیه:
1. ماهی رو با کمی نمک، زردچوبه و سیر بخارپز یا تفت بده و بعد تکهتکه کن.
2. پیاز رو نگینی خرد کن و سرخ کن تا طلایی شه. سیر رو هم اضافه کن.
3. رب گوجهفرنگی و ادویهها رو اضافه کن و خوب تفت بده تا خوشعطر شه.
4. ماهی رو با مواد مخلوط کن.
5. برنج رو که از قبل خیساندی، بجوشون و آبکش کن.
6. تهدیگ بذار و لایهلایه برنج و مواد ماهی بریز. بذار با حرارت ملایم دم بکشه (حدود ۴۵ دقیقه).
7. با زعفرون یا پیازداغ تزئین کن.
---
۲. هواری میگو
مواد لازم:
برنج: ۲ پیمانه
میگو پاکشده: ۳۰۰ گرم
پیاز: ۲ عدد
سیر: ۲–۳ حبه
رب گوجهفرنگی: ۱ قاشق غذاخوری
زعفران یا زردچوبه زیاد
ادویه جنوبی (فلفل قرمز، پودر لیمو، کاری، دارچین)
روغن یا کره: به مقدار لازم
طرز تهیه:
1. میگو رو با زردچوبه و سیر کمی تفت بده تا بوی خامیش بره (زیاد نپز چون سفت میشه).
2. پیاز رو جداگانه سرخ کن، رب و ادویهجات رو اضافه کن.
3. میگو رو به پیاز اضافه کن و باهاش مخلوط کن.
4. برنج رو بجوشون و آبکش کن.
5. مثل هواری ماهی، دم بذار و در آخر با زعفران و پیازداغ تزئین کن.
---
نکات هواری اصل بندری:
تند بودنش طبیعیه! جنوبیها فلفل قرمز و کاری زیاد میزنن.
تو بعضی مناطق بهش کشمش یا لپه هم اضافه میکنن.
بهترین ماهی برای هواری، ماهیهای بدون استخوانه.
معمولاً با ترشی انبه، سالاد شیرازی یا ماست محلی سرو میشه.
قیمهریزه نخودی (که در بعضی مناطق کرمان بهش "ریزهکوفته نخودی" هم میگن) یکی از غذاهای سنتی، ساده و بسیار خوشمزهی کرمانی هست. این غذا از ترکیب نخود، گوشت، پیاز و ادویه تهیه میشه و کوفتههای کوچیکی داخل یک سس خوشطعم گوجهدار پخته میشن. غذایی ارزون، مغذی و خاطرهانگیز برای خیلی از خانوادههای کرمانی!
---
مواد لازم برای ۴ نفر:
مواد کوفتهها (قیمهریزهها):
نخود خام: ۱ پیمانه (از شب قبل خیسکرده)
گوشت چرخکرده: ۲۰۰ گرم
پیاز: ۱ عدد متوسط
نمک، فلفل، زردچوبه: به مقدار لازم
کمی آرد نخودچی (در صورت نیاز برای انسجام)
مواد سس:
پیاز: ۱ عدد بزرگ
رب گوجهفرنگی: ۲ قاشق غذاخوری
گوجهفرنگی تازه: ۲ عدد (رندهشده، اختیاری)
نمک، فلفل، زردچوبه: به مقدار لازم
روغن: به مقدار لازم
آب: حدود ۲ لیوان
---
طرز تهیه:
1. نخودها رو بپز یا خام چرخ کن (در نسخه اصیل، نخود خام چرخشده استفاده میشه). با پیاز و گوشت چرخکرده مخلوط کن. نمک، فلفل و زردچوبه بزن. مواد رو خوب ورز بده تا منسجم بشن. اگه شل بود، کمی آرد نخودچی بریز.
2. از مواد قلقلیهای کوچیک (به اندازه فندق) درست کن و توی یخچال بذار ۳۰ دقیقه استراحت کنه تا وا نره.
3. برای سس: پیاز رو خرد و سرخ کن. زردچوبه و رب گوجهفرنگی رو اضافه کن و خوب تفت بده. گوجه رندهشده هم بریز و بعد آب اضافه کن، بذار جوش بیاد.
4. حالا کوفتهها رو آروم آروم بنداز داخل سس در حال جوش. حرارت رو کم کن و حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه بذار بپزن و سس غلیظ شه.
---
نکات:
اگه خواستی نسخه کاملاً گیاهی درست کنی، گوشت رو حذف کن و فقط نخود و پیاز و ادویه بریز.
میتونی یه قاشق آبغوره یا رب انار به سس بزنی برای طعم ملسی.
این غذا معمولاً با نون سرو میشه، همراه ترشی و سبزی خوردن خیلی میچسبه.
گوشت قرمز حاوی مواد مغذی مهمی مانند ویتامین B12، آهن، روی و پروتئین است که برای سلامت مغز ضروریاند. با این حال، مصرف زیاد گوشت قرمز، بهویژه گوشتهای فرآوریشده (مثل سوسیس و کالباس)، با افزایش التهاب و خطر بیماریهای قلبی-عروقی مرتبط است که میتوانند تأثیر منفی بر سلامت مغز و افزایش خطر آلزایمر داشته باشند.
تأثیر گوشت قرمز بر آلزایمر:
مثبت: پروتئین و ویتامین B12 در گوشت قرمز میتوانند از کاهش عملکرد شناختی جلوگیری کنند.
منفی: مصرف زیاد چربیهای اشباع و آهن بیش از حد میتواند استرس اکسیداتیو و التهاب را افزایش دهد که با آلزایمر مرتبط است.
نتیجهگیری:
مصرف متعادل گوشت قرمز، در کنار یک رژیم غذایی سالم و سرشار از میوهها، سبزیجات، ماهی و چربیهای مفید (مانند روغن زیتون)، میتواند به حفظ سلامت مغز کمک کند. اما زیادهروی در مصرف آن، بهویژه گوشتهای فرآوریشده، ممکن است خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش دهد.
گوشت بز به دلایل زیر دیرپز است:
1. میزان کلاژن بالا – گوشت بز حاوی مقدار زیادی کلاژن است که باعث سفتی آن میشود. برای تجزیه این پروتئین و نرم شدن گوشت، نیاز به زمان بیشتری برای پخت وجود دارد.
2. چربی کم – برخلاف گوشت گوسفند، گوشت بز چربی کمتری دارد. چربی نقش مهمی در نرم شدن گوشت هنگام پخت دارد، بنابراین کمبود آن باعث دیرپز شدن گوشت میشود.
3. الیاف عضلانی متراکمتر – بزها حیوانات فعالی هستند و عضلاتشان متراکمتر و محکمتر از برخی دیگر از دامها است. این امر باعث سختتر شدن بافت گوشت و نیاز به زمان پخت بیشتر میشود.
روشهایی برای سریعتر پختن گوشت بز:
خیس کردن در آبلیمو یا سرکه – اسیدیته به تجزیه بافتهای سفت کمک میکند.
استفاده از زودپز – بهترین روش برای کاهش زمان پخت گوشت بز.
پخت آرام و طولانی – استفاده از روشهایی مانند خورشت یا آبپز کردن با حرارت کم.
استفاده از موادی مانند ماست یا کیوی – این مواد حاوی آنزیمهایی هستند که باعث نرم شدن گوشت میشوند.
با رعایت این نکات، میتوانید گوشت بز را نرمتر و لذیذتر بپزید.
گوشت برزیلی معمولاً به دلایل زیر خونآلودتر به نظر میرسد:
1. روش ذبح و خونگیری – در برخی موارد، روشهای ذبح صنعتی در برزیل ممکن است به اندازه روشهای سنتی در ایران و کشورهای اسلامی خونگیری کامل را انجام ندهند. اگر خون بهطور کامل از لاشه تخلیه نشود، گوشت ظاهر خونآلودتری خواهد داشت.
2. نحوه بستهبندی و انجماد – گوشتهای برزیلی اغلب بلافاصله پس از ذبح بستهبندی و منجمد میشوند. این باعث میشود خون باقیمانده در بافتهای گوشت حفظ شود، برخلاف گوشت تازه که فرصت بیشتری برای خروج خون دارد.
3. نوع نژاد دام – برخی از نژادهای گاو برزیلی، بهویژه نژادهای گوشتی مانند "نلُور" (Nelore)، ممکن است ویژگیهایی داشته باشند که باعث باقیماندن مقداری خون در بافتهای عضلانیشان شود.
4. مدت زمان نگهداری و حمل و نقل – گوشت برزیلی معمولاً مسیر طولانیای را طی میکند تا به کشورهای دیگر برسد. در این فرآیند، به دلیل تغییرات دما در حملونقل، ممکن است مایعات بیشتری از بافتهای گوشت خارج شوند که شبیه خون به نظر میرسد.
اگر به استانداردهای شرعی و بهداشتی آن حساس هستید، بهتر است گوشت را قبل از مصرف با آب سرد شستوشو دهید یا برای اطمینان از ذبح شرعی، برندهای معتبر را انتخاب کنید.
بر اساس اطلاعات موجود، در سال ۱۴۰۲، حدود ۴۷۲ هزار تن گوشت قرمز در کشتارگاههای کشور تولید شد که ۱۳ درصد آن مربوط به استان تهران است. این میزان معادل تقریباً ۶۱٬۳۶۰ تن در سال برای استان تهران است که بهطور متوسط به حدود ۱۶۸ تن در روز میرسد. با توجه به اینکه «گاو و گوساله» ۵۹ درصد و «گوسفند و بره» ۳۹ درصد از وزن دامهای ذبحشده در استان تهران را تشکیل میدهند، میتوان تخمین زد که بهطور متوسط روزانه حدود ۹۹ تن گوشت گاو و گوساله و ۶۶ تن گوشت گوسفند و بره در تهران تولید میشود.
همچنین، ظرفیت کشتارگاههای استان تهران بهگونهای است که میتوانند در یک شیفت کاری ۵ ساعته، ۱۲ هزار رأس دام را کشتار کنند که نشاندهنده توانایی بالای این کشتارگاهها در پاسخگویی به نیازهای استان است.
بر اساس آمارهای موجود، برزیل بزرگترین صادرکننده گوشت گاو در جهان است. این کشور در سال ۲۰۱۷ و ۲۰۱۹ با صادرات حدود ۳ میلیون تن گوشت گاو و گوساله به سایر کشورها، در جایگاه نخست قرار داشت. پس از برزیل، کشورهای هند با ۱٫۴۷ میلیون تن، آمریکا با ۱٫۴۲ میلیون تن و استرالیا با ۱٫۴ میلیون تن، به ترتیب در جایگاههای دوم تا چهارم بزرگترین صادرکنندگان گوشت گاو و گوساله در جهان قرار دارند.
همچنین، برزیل دومین کشور بزرگ تولیدکننده گوشت در جهان در سال ۲۰۲۴ است و همواره یکی از برترین تولیدکنندگان گوشت در جهان بوده است. این کشور انواع مختلفی از گوشت، از جمله گوشت گاو، مرغ و خوک تولید میکند.
در صنعت بستهبندی گوشت، شرکتهای بزرگی مانند JBS S.A. (برزیل-ایالات متحده آمریکا) و تایسون فودز (ایالات متحده آمریکا) نقش مهمی ایفا میکنند. این شرکتها با ظرفیت تولید گسترده، هم بازارهای داخلی و هم بازارهای بینالمللی را تأمین میکنند.
آش شولی یکی از معروفترین و محبوبترین آشهای سنتی یزد است که طعمی ترش و خوشمزه دارد. این آش بیشتر در فصلهای سرد سال پخته میشود و ترکیب چغندر، عدس، آرد و سرکه یا رب انار، آن را به یک غذای مقوی و متفاوت تبدیل کرده است.
مواد لازم:
چغندر: ۲ عدد متوسط (خردشده)
عدس: ½ پیمانه
سبزی آش (جعفری، اسفناج و شوید): ۲ پیمانه خردشده
آرد گندم: ۲ قاشق غذاخوری
سرکه یا رب انار: ۲ قاشق غذاخوری (بسته به ذائقه)
پیاز: ۲ عدد بزرگ
نمک، فلفل، زردچوبه: به میزان لازم
روغن: به میزان لازم
نعناع خشک: ۱ قاشق غذاخوری (برای تزئین)
طرز تهیه:
۱. آمادهسازی مواد
چغندر را پوست گرفته و به صورت خلالی یا مکعبی خرد کنید.
عدس را شسته و کنار بگذارید.
سبزیها را ریز خرد کنید.
پیازها را خلالی کرده و در روغن تفت دهید تا طلایی شوند.
۲. پخت مواد اصلی
چغندر خردشده را به پیاز سرخشده اضافه کنید و کمی تفت دهید.
زردچوبه و عدس را اضافه کرده و ۴ لیوان آب بریزید.
اجازه دهید عدس و چغندر کاملاً بپزند.
۳. اضافه کردن آرد
آرد را در نصف لیوان آب سرد حل کنید تا گلوله نشود.
وقتی عدس و چغندر نرم شدند، مخلوط آرد را به آش اضافه کنید و مرتب هم بزنید تا ته نگیرد.
۴. افزودن سبزی و طعمدهندهها
سبزی آش را اضافه کنید و اجازه دهید ۱۵ دقیقه دیگر بپزد.
نمک، فلفل و سرکه (یا رب انار) را به آش اضافه کنید و هم بزنید.
۵. تزئین و سرو
در یک تابه کوچک، نعناع خشک را در کمی روغن تفت دهید (نعناع داغ).
آش را در کاسه بریزید و روی آن را با پیاز داغ و نعناع داغ تزئین کنید.
نکات:
ترشی آش را تنظیم کنید: اگر طعم خیلی ترش دوست دارید، از رب انار استفاده کنید. اگر طعم ملایمتر میخواهید، سرکه اضافه کنید.
غلیظ بودن آش: شولی نباید خیلی سفت باشد، بنابراین مقدار آب را حین پخت تنظیم کنید.
سبزیها: سبزی اصلی این آش اسفناج است، اما جعفری و شوید هم به طعم بهتر آن کمک میکنند.
آش شولی یزدی را امتحان کنید و از طعم خاص و دلچسب آن لذت ببرید!
برای جبران کمبود پروتئین در رژیم غذایی، میتوانید از منابع مختلف پروتئینی استفاده کنید. در ادامه چند راهکار موثر آورده شده است:
منابع حیوانی: گوشت سفید (مرغ، بوقلمون)، گوشت قرمز کم چرب، ماهی، تخممرغ و محصولات لبنی مثل شیر، پنیر و ماست.
منابع گیاهی: حبوبات مانند عدس، لوبیا، نخود، و سویا (از جمله توفو و تمپه)، غلات کامل مثل برنج قهوهای و کینوا، و آجیلها و دانهها مثل بادام، گردو و تخمه کدو.
پروتئینهای مکمل: اگر نیاز به افزایش سریعتر پروتئین دارید، میتوانید از پودرهای پروتئینی مانند پودر پروتئین وی یا گیاهی استفاده کنید.
ترکیب مواد غذایی: ترکیب پروتئینهای گیاهی مختلف مانند حبوبات با غلات (مثل برنج با عدس) میتواند پروتئینهای کامل فراهم کند.
غذاهای پروتئینی آماده: در صورتی که زمان کم دارید، میتوانید از غذاهای آماده پروتئینی استفاده کنید که در بازار موجود هستند.
استفاده از این منابع به طور منظم به شما کمک میکند که کمبود پروتئین در رژیم غذاییتان را جبران کنید.