فصل تخمریزی ماهی قزلآلا به طور کلی در فصول سرد سال، یعنی از اواخر پاییز تا اوایل بهار (حدوداً از مهر تا فروردین)، رخ میدهد. دراین دوره، قزلآلاهای ماده تخمریزی میکنند و قزلآلاهای نر نیز با آزادسازی اسپرم، فرآیند تولید مثل را تکمیل میکنند. با این حال، زمان دقیق تخمریزی ممکن است بسته به گونه قزلآلا و شرایط آب و هوایی منطقه متفاوت باشد. |
![]() |
![]()
|
تأثیر فصل تخمریزی بر صیادان
در طول فصل تخمریزی محدود یا حتی ممنوع میشود تا به ماهیها فرصت کافی برای تولیدمثل و افزایش جمعیت داده شود. این قوانین به منظور حفظ اکوسیستم و جلوگیری از صید بیش از حد اجرا میشوند.بنابراین، صیادان ممکن است مجبور شوند در این دوره از صید قزلآلا اجتناب کنند و به دنبال صید دیگر گونههای ماهی بروند. این موضوع میتواند بر درآمد آنها تأثیر بگذارد، بهویژه اگر صید قزلآلا بخش عمدهای از فعالیتهای آنها را تشکیل دهد. از سوی دیگر، ممنوعیتهای صید در فصل تخمریزی میتواند در درازمدت به افزایش جمعیت ماهیها و بهرهبرداری پایدارتر از منابع منجر شود.
|
تأثیر فصل تخمریزی بر مصرفکنندگان
اگر صید از منابع طبیعی انجام شود. این کاهش عرضه ممکن است به افزایش قیمت ماهی در بازار منجر شود. با این حال، در مناطقی که پرورش ماهی قزلآلا در مزارع انجام میشود، این تأثیر ممکن است کمتر احساس شود، زیرا پرورشدهندگان میتوانند با مدیریت مناسب تولید، عرضه ماهی را در طول سال حفظ کنند.
در این دوره، گوشت ماهی کیفیت پایینتری دارد، زیرا انرژی بدن ماهی بیشتر به فرآیند تولیدمثل اختصاص مییابد و کمتر برای حفظ کیفیت گوشت استفاده میشود. بنابراین، برخی از مصرفکنندگان ممکن است در این دوره از خرید ماهی قزلآلا اجتناب کنند یا به دنبال گزینههای پرورشی باشند. |
![]() |
جمعبندی
محدودیتهای مربوط به صید در این دوره ممکن است فعالیتهای صیادی را محدود کند و بر عرضه ماهی در بازار تأثیر بگذارد. از سوی دیگر، این فصل برای حفظ منابع طبیعی و حمایت از بازتولید ماهیان اهمیت زیادی دارد. |
![]() |
هرم تغذیه یک مدل ساده برای نشان دادن گروههای غذایی و میزان مصرف هر یک است. در هر سطح از هرم، مواد غذایی به تناسب نیاز بدن طبقهبندی شدهاند. در کنار این، میزان پروتئین مورد نیاز بدن به عوامل مختلفی از جمله سن، جنسیت، و سطح فعالیت بدنی بستگی دارد.
سطوح هرم تغذیه و منابع پروتئین:
1. پایه هرم (غلات و سبزیجات):
• غلات و سبزیجات منبع خوبی از کربوهیدراتها، فیبر، و ویتامینها هستند، اما پروتئین زیادی ندارند. با این حال، غلات کامل مثل کینوا و برخی از سبزیجات (مانند بروکلی) مقداری پروتئین دارند.
• پروتئین: 2-6 گرم در هر وعده
2. میوهها:
• میوهها بیشتر برای تأمین ویتامینها و مواد معدنی استفاده میشوند و معمولاً پروتئین کمی دارند.
• پروتئین: کمتر از 1 گرم در هر وعده
3. منابع پروتئین گیاهی (حبوبات، مغزها و دانهها):
• حبوبات (مثل نخود، عدس و لوبیا) و مغزها و دانهها منابع غنی از پروتئین گیاهی هستند و به عنوان مکمل مناسبی برای منابع حیوانی محسوب میشوند.
• پروتئین: 6-10 گرم در هر وعده
4. منابع پروتئین حیوانی (گوشت، ماهی، تخممرغ، لبنیات):
• این دسته شامل گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخممرغ و لبنیات است که منابع اصلی پروتئینهای کامل هستند.
• پروتئین: 20-25 گرم در هر وعده
5. چربیها و قندها:
• این بخش از هرم شامل روغنها، کره و شیرینیها است که باید به مقدار کم مصرف شوند. این گروه پروتئین زیادی ارائه نمیدهد.
میزان پروتئین مورد نیاز بدن:
• بزرگسالان فعال (18-65 سال):
• مردان: 56-70 گرم در روز
• زنان: 46-60 گرم در روز
• کودکان و نوجوانان:
• 1-3 سال: 13 گرم در روز
• 4-8 سال: 19 گرم در روز
• 9-13 سال: 34 گرم در روز
• افراد مسن (65 سال به بالا):
• توصیه به مصرف 1.2 گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن برای حفظ عضلات
نکتهها:
• مصرف بیش از حد پروتئین از منابع حیوانی ممکن است با افزایش چربی و کلسترول همراه باشد، بنابراین ترکیب با منابع گیاهی پیشنهاد میشود.
• برای افراد با فعالیت بدنی بیشتر یا ورزشکاران، نیاز به پروتئین ممکن است بالاتر باشد.
ترکیب صحیح این منابع با توجه به هرم تغذیه، میتواند به حفظ سلامت و تنوع در رژیم غذایی کمک کند.
در اینجا طرز تهیه یک وعده غذای رژیمی با ماهی به نام "ماهی سالمون گریل شده با سبزیجات" را ارائه میدهم که هم سالم و هم کمکالری است:
فیله ماهی سالمون: ۲ عدد (هر کدام حدود ۱۵۰ گرم)
- روغن زیتون: ۱ قاشق غذاخوری
- آبلیمو تازه: ۲ قاشق غذاخوری
- سیر رنده شده: ۲ حبه
- نمک و فلفل: به میزان لازم
- سبزیجات تازه (مانند بروکلی، هویج، فلفل دلمهای): ۲ پیمانه
- جعفری تازه خرد شده: برای تزئین
طرز تهیه:
مرحله 1: مرینیت ماهی
1. فیلههای ماهی سالمون را با آبلیمو، سیر رندهشده، روغن زیتون و کمی نمک و فلفل در یک ظرف مخلوط کنید.
2. ماهی را به مدت ۱۵ تا ۳۰ دقیقه در یخچال قرار دهید تا مواد به خورد ماهی بروند.
مرحله 2: گریل کردن ماهی
1. ماهی را روی یک **صفحه گریل (یا ماهیتابه نچسب) که با کمی روغن زیتون چرب شده، قرار دهید.
2. هر طرف ماهی را به مدت ۴ تا ۶ دقیقه گریل کنید تا زمانی که طلایی شده و به خوبی پخته شود. ماهی باید از درون نرم و لطیف باشد.
مرحله 3: پختن سبزیجات
1. سبزیجات مورد نظر خود را (مثل بروکلی، هویج و فلفل دلمهای) بخارپز کنید. میتوانید سبزیجات را با کمی نمک و فلفل طعمدار کنید.
2. اگر دوست دارید، میتوانید سبزیجات را در کمی روغن زیتون روی حرارت ملایم سرخ کنید تا طعمی بهتر داشته باشند.
مرحله 4: سرو غذا
1. فیله ماهی گریل شده را به همراه سبزیجات بخارپز در بشقاب قرار دهید.
2. کمی جعفری تازه روی ماهی بریزید و با برشهای لیموتزئین کنید.
نکات:
- اگر به ماهی سالمون دسترسی ندارید، میتوانید از ماهیهای دیگر مانند تیلاپیا یا قزلآلا استفاده کنید.
- این غذا سرشار از پروتئین و اسیدهای چرب امگا-۳ است و به دلیل استفاده از سبزیجات بخارپز و روغن زیتون سالم، یک وعده غذایی رژیمی و مقوی به شمار میآید.
ماهی و اسیدهای چرب امگا-3 فواید تغذیهای بسیار متنوعی دارند و به طور گسترده برای بهبود سلامت عمومی توصیه میشوند. در زیر به برخی از مهمترین فواید تغذیهای ماهی و اسیدهای چرب امگا-3 اشاره میشود:
![]() |
![]() |
۱. بهبود سلامت قلب و عروق:
- اسیدهای چرب امگا-3 که به وفور در ماهیهای چرب (مانند سالمون، ساردین و ماکرل) یافت میشوند، میتوانند به کاهش سطح تریگلیسرید خون کمک کنند، فشار خون را کاهش دهند و از ایجاد لختههای خونی جلوگیری کنند. همچنین امگا-3 در کاهش التهابات و بهبود عملکرد عروق مؤثر است.
۲. بهبود سلامت مغز:
- امگا-3 برای سلامت مغز بسیار مهم است. این اسیدهای چرب به بهبود عملکرد مغزی، افزایش تمرکز و حافظه کمک میکنند و میتوانند از بروز بیماریهای عصبی مرتبط با سن مانند آلزایمر و زوال عقل جلوگیری کنند.
۳. کاهش التهاب:
- امگا-3 خاصیت ضد التهابی دارد که میتواند به کاهش التهاب در بدن کمک کند. این ویژگی میتواند برای افرادی که از بیماریهای مزمن التهابی مانند آرتریت روماتوئید و پسوریازیس رنج میبرند مفید باشد.
۴. بهبود سلامت چشم:
- اسیدهای چرب امگا-3 نقش مهمی در سلامت شبکیه چشم دارند و میتوانند خطر ابتلا به بیماریهای چشمی مرتبط با افزایش سن، از جمله دژنراسیون ماکولا، را کاهش دهند.
۵. تقویت عملکرد ایمنی بدن:
- مصرف منظم ماهی میتواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند. پروتئین با کیفیت بالای ماهی و مواد معدنی آن مانند روی، سلنیوم و ویتامینهای گروه B نقش مهمی در تقویت ایمنی بدن دارند.
۶. کاهش خطر افسردگی و اضطراب:
- مطالعات نشان دادهاند که افرادی که مقادیر بیشتری از امگا-3 مصرف میکنند، کمتر به افسردگی و اضطراب دچار میشوند. این اسیدهای چرب در تنظیم عملکرد سروتونین، که یک ماده شیمیایی کلیدی در مغز است، نقش دارند.
۷. تقویت سلامت پوست و مو:
- اسیدهای چرب امگا-3 به حفظ سلامت و شادابی پوست کمک میکنند، از خشکی پوست جلوگیری میکنند و میتوانند علائم اگزما و آکنه را کاهش دهند. همچنین موها را قویتر و براقتر میکنند.
۸. پیشگیری از ابتلا به بیماریهای خودایمنی:
- امگا-3 ممکن است در کاهش خطر ابتلا به برخی بیماریهای خودایمنی، مانند دیابت نوع 1 و بیماریهای مربوط به تیروئید مفید باشد.
۹. حمایت از سلامت استخوانها:
- برخی مطالعات نشان میدهند که مصرف امگا-3 ممکن است به بهبود تراکم استخوانی کمک کند و خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش دهد.
۱۰. تقویت رشد و تکامل نوزادان:
- اسیدهای چرب امگا-3 به ویژه برای رشد و تکامل مغز و بینایی نوزادان اهمیت دارند و به مادران باردار توصیه میشود که ماهیهای حاوی امگا-3 را در رژیم غذایی خود بگنجانند.
![]() |
در مجموع، مصرف منظم ماهی و منابع غذایی حاوی امگا-3 نقش بسیار مهمی در بهبود سلامت عمومی، به خصوص سلامت قلب، مغز و سیستم ایمنی دارد.
سلام به تمامی علاقمندان به محصولات پروتئینی در دنیای امروز که همواره با چالشهای مختلف، بهویژه اقتصادی، روبرو هستیم، تغذیه سالم اهمیت بیشتری پیدا کرده است. یکی از مهمترین عناصر در یک رژیم غذایی متعادل، پروتئین است که نقش حیاتی در سلامت بدن ایفا میکند. در این مقاله قصد داریم به بررسی میزان نیاز روزانه پروتئین در خانمها و آقایان بپردازیم میزان مصرف گوشت برای زنان و مردان میتواند متفاوت باشد، اما این تفاوت بیشتر به عوامل فردی مانند نیازهای تغذیهای، فعالیت فیزیکی، سن، و وضعیت سلامت بستگی دارد. بهطور کلی، هیچ میزان دقیق و استانداردی که برای همه مناسب باشد وجود ندارد، اما برخی توصیههای کلی وجود دارد.
میزان توصیهشده مصرف پروتئین (از جمله گوشت): زنان: بهطور متوسط، زنان بالغ به حدود 46 گرم پروتئین در روز نیاز دارند.
مردان: مردان بالغ به حدود 56 گرم پروتئین در روز نیاز دارند.
این پروتئین میتواند از منابع مختلفی از جمله گوشت، ماهی، مرغ، تخم مرغ، لبنیات، و منابع گیاهی مانند حبوبات و مغزها تأمین شود.
میزان مصرف گوشت:
1. گوشت قرمز (مثل گوشت گاو و گوسفند):
- توصیه میشود که مصرف گوشت قرمز را به حدود 350 تا 500 گرم در هفته محدود کنید. این معادل حدود 1.5 تا 2 کیلوگرم گوشت قرمز در ماه است.
2. گوشت سفید (مثل مرغ و ماهی):
- مصرف گوشت سفید معمولاً بیشتر توصیه میشود، زیرا چربی اشباع کمتری دارد. حدود 2 تا 3 وعده در هفته از ماهی یا مرغ میتواند مناسب باشد.
تفاوت در جنسیت:
- زنان: به دلیل نیاز به آهن بیشتر (خصوصاً در دوران قاعدگی)، زنان ممکن است نیاز بیشتری به مصرف گوشت قرمز داشته باشند.
- مردان: مردان به دلیل توده عضلانی بیشتر و نیاز بالاتر به پروتئین، معمولاً میتوانند کمی بیشتر از زنان گوشت مصرف کنند، اما باید مراقب باشند که از مصرف زیاد چربیهای اشباع شده جلوگیری کنند.
نکته مهم:توصیه میشود که گوشت قرمز را به دلیل خطرات مربوط به بیماریهای قلبی و سرطان کولورکتال محدود کنید و منابع پروتئین گیاهی و گوشت سفید را در رژیم غذایی افزایش دهید.
مصرف پروتئین و نقش آن در پیشگیری از (کمخونی) به دلیل تأثیر مستقیم پروتئینها در جذب آهن و تولید هموگلوبین اهمیت دارد. پروتئینها بهویژه آن دسته از منابع پروتئینی که حاوی آهن هستند، به بهبود جذب آهن کمک میکنند.
نقش آهن در بدن:
آهن یکی از مواد معدنی ضروری برای بدن است که به تولید هموگلوبین در گلبولهای قرمز خون کمک میکند. هموگلوبین، مسئول حمل اکسیژن به بافتها و سلولهای بدن است. کمبود آهن میتواند منجر به کمخونی ناشی از فقر آهن شود که باعث ضعف، خستگی، سردرد و سایر علائم میشود.
تأثیر پروتئین بر جذب آهن:
- (پروتئینهای حیوانی) مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهی و تخممرغ حاوی نوعی آهن به نام آهن هم (heme iron) هستند که بدن آن را بهخوبی جذب میکند.
- (پروتئینهای گیاهی) مانند حبوبات، سویا، عدس و اسفناج نیز حاوی آهن غیرهم (non-heme iron) هستند، اما این نوع آهن کمتر جذب بدن میشود. با این حال، مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین C همراه با این منابع پروتئینی میتواند جذب آهن غیرهم را بهبود بخشد.
![]() |
پروتئین و تولید هموگلوبین:
پروتئینهای موجود در بدن بهویژه پروتئینهای حاوی اسیدهای آمینه ضروری، برای تولید هموگلوبین و سایر ترکیبات حاوی آهن در خون ضروری هستند. مصرف کافی پروتئین میتواند به تولید منظم گلبولهای قرمز و هموگلوبین کمک کند.
منابع مهم آهن و پروتئین:
- (منابع حیوانی): گوشت قرمز، جگر، مرغ، ماهی، تخممرغ.
- (منابع گیاهی): حبوبات (مانند عدس، لوبیا، نخود)، دانهها (مانند کنجد)، اسفناج و سویا.
بنابراین، مصرف مناسب پروتئین، چه از منابع حیوانی و چه گیاهی، میتواند به پیشگیری از کمخونی کمک کند و سطح آهن و هموگلوبین بدن را حفظ کند.
پروتئینهای حیوانی نقش بسیار مهمی در رشد عضلات و سلامت جسمانی ایفا میکنند. این نوع پروتئینها به دلیل کیفیت بالا و دارا بودن تمام اسیدهای آمینه ضروری، منبعی ایدهآل برای تقویت و ترمیم بافتهای عضلانی هستند. در ادامه تأثیر پروتئینهای حیوانی بر رشد عضلات و سلامت جسمانی را بررسی میکنیم:
۱. کمک به رشد و ترمیم عضلات:
پروتئینهای حیوانی مانند گوشت، ماهی، تخممرغ و لبنیات، حاوی تمام ۹ اسید آمینه ضروری هستند که بدن قادر به تولید آنها نیست و باید از طریق تغذیه تأمین شود. این اسیدهای آمینه برای ساخت و ترمیم عضلات پس از ورزشهای قدرتی و استقامتی بسیار مهماند.
![]() |
- لوسین:یکی از مهمترین اسیدهای آمینه در پروتئینهای حیوانی است که به صورت مستقیم بر سنتز پروتئینهای عضلانی اثر میگذارد و نقش کلیدی در فرآیند رشد عضلات دارد.
۲. تقویت عملکرد ورزشی و بازسازی عضلات پس از تمرین:
پروتئینهای حیوانی به دلیل محتوای بالای اسیدهای آمینه، به بازسازی سریعتر عضلات پس از تمرینات سخت کمک میکنند. مصرف پروتئین بلافاصله پس از ورزش میتواند به کاهش تجزیه عضلات و افزایش سنتز پروتئین کمک کند که این فرآیند برای رشد و بهبود عضلات ضروری است.
![]() |
۳. حفظ توده عضلانی در دوران پیری:
با افزایش سن، بدن تمایل به از دست دادن توده عضلانی دارد که میتواند منجر به کاهش قدرت و تحرک شود. مصرف منظم پروتئینهای حیوانی میتواند به حفظ توده عضلانی کمک کرده و خطر سارکوپنی (تحلیل رفتن عضلات ناشی از سن) را کاهش دهد.
۴. افزایش قدرت و انرژی:
پروتئینهای حیوانی همچنین حاوی مواد مغذی مانند آهن، روی و ویتامین B12 هستند که برای افزایش انرژی و بهبود عملکرد جسمانی ضروریاند. این مواد به حمل اکسیژن در بدن، تولید انرژی و تقویت سیستم ایمنی کمک میکنند.
![]() |
۵. کاهش چربی و حفظ تناسب اندام:
مصرف پروتئینهای حیوانی میتواند به احساس سیری بیشتر و طولانیمدت کمک کند. این خاصیت باعث کاهش اشتها و در نتیجه کاهش وزن میشود. همچنین به حفظ توده عضلانی در حین کاهش وزن کمک میکند، که برای حفظ متابولیسم و جلوگیری از افت انرژی مهم است.
۶. بهبود سلامت استخوانها:
پروتئینهای حیوانی نه تنها برای عضلات بلکه برای استخوانها نیز مهم هستند. مصرف کافی پروتئین به حفظ تراکم استخوان و جلوگیری از پوکی استخوان، بهویژه در سنین بالاتر، کمک میکند.
![]() |
۷. تقویت سیستم ایمنی:
پروتئینها در ساخت آنتیبادیها و سایر مولکولهای دفاعی بدن نقش دارند. پروتئینهای حیوانی به دلیل داشتن ترکیباتی مانند گلوبولینها میتوانند در تقویت سیستم ایمنی مؤثر باشند.
۸. بهبود سلامت عمومی بدن:
پروتئینهای حیوانی شامل مواد معدنی و ویتامینهای ضروری مانند ویتامین B12، آهن، فسفر و زینک هستند که در بهبود سلامت قلب، مغز، و سیستمهای مختلف بدن مؤثرند.
![]() |
۹. تفاوت پروتئینهای حیوانی و گیاهی:
پروتئینهای حیوانی در مقایسه با پروتئینهای گیاهی، از لحاظ کیفیت اسیدهای آمینه برتر هستند زیرا پروتئینهای گیاهی معمولاً فاقد یک یا چند اسید آمینه ضروری هستند یا آنها را به مقدار کمی دارند. بنابراین، پروتئینهای حیوانی برای عضلهسازی و بهبود سلامت جسمانی مفیدتر و کارآمدتر هستند.
جمعبندی:
پروتئینهای حیوانی با تأمین اسیدهای آمینه ضروری، افزایش سنتز پروتئین، بهبود بازسازی عضلات، و تقویت سیستم ایمنی و استخوانها، نقش مهمی در سلامت و عملکرد جسمانی دارند. برای افرادی که به دنبال افزایش حجم عضلات یا حفظ سلامت عمومی هستند، مصرف منظم و متعادل این پروتئینها توصیه میشود.
برای کاهش آسیبهای ورزشی و کمک به بهبود در صورت بروز حادثه، نوع گوشت مصرفی اهمیت دارد، اما بیشتر از نوع گوشت، کیفیت مواد مغذی موجود در آن مهم است. گوشتهای حاوی پروتئینهای باکیفیت، اسیدهای چرب امگا ۳، ویتامینها و مواد معدنی میتوانند در روند بهبود و کاهش التهاب مؤثر باشند. در زیر چند نوع گوشت مفید برای بهبود آسیبهای ورزشی ذکر شده است:
1. ماهیهای چرب (مانند سالمون و ماهی تُن):
این نوع گوشتها سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند که به کاهش التهاب، بهبود زخمها و افزایش سرعت بهبود کمک میکنند.
2. مرغ بدون پوست:
مرغ دارای پروتئینهای باکیفیت است که برای بازسازی بافتهای آسیبدیده بسیار مفید است. همچنین، هضم آن نسبتاً آسان است.
3. بوقلمون:
بوقلمون نیز سرشار از پروتئین و برخی مواد مغذی مانند ویتامین B6 است که به بازسازی عضلات و بهبود سیستم ایمنی کمک میکند.
4. گوشت قرمز کمچرب (مانند گوشت گاو کمچرب):
گوشت قرمز حاوی آهن و روی است که برای بهبود زخم و بازسازی بافتها مفید هستند. با این حال، گوشت قرمز را باید بهطور متعادل مصرف کرد، زیرا مصرف بیش از حد آن ممکن است التهاب را افزایش دهد.
5. تخممرغ: اگرچه تخممرغ گوشت نیست، اما منبع عالی پروتئین و آمینو اسیدهایی است که در بازسازی عضلات و بهبود بدن پس از آسیب مؤثرند.
در کنار مصرف این گوشتها، استفاده از میوهها و سبزیجات ضد التهاب و نوشیدن آب کافی نیز در بهبود سریعتر و کاهش آسیبهای ورزشی مؤثر هستند.
محصولات پروتئینی حیوانی شامل گروهی از مواد غذایی هستند که بخش مهمی از رژیم غذایی انسان را تشکیل میدهند. این محصولات منابع اصلی پروتئین، چربی، و ویتامینهای ضروری مانند B12، آهن و روی هستند. محصولات پروتئینی حیوانی عمدتاً شامل گوشت قرمز، گوشت سفید، ماهی و تخممرغ میشوند که در ادامه هر کدام به طور کلی معرفی میشوند:
![]() |
![]() |
1. گوشت قرمز: گوشت قرمز شامل گوشت حیواناتی مانند گاو، گوسفند، و بز است. این نوع گوشت منبع خوبی از پروتئین، آهن، ویتامین B12 و روی است. گوشت قرمز به دلیل محتوای بالای آهن به ویژه برای افرادی که کمخونی دارند توصیه میشود. با این حال، مصرف زیاد گوشت قرمز به دلیل چربیهای اشباع آن میتواند با مشکلات قلبی و افزایش کلسترول مرتبط باشد. |
|
![]() |
![]() |
2. گوشت سفید: گوشت سفید شامل گوشت ماکیان مانند مرغ، بوقلمون، و اردک است. این نوع گوشت در مقایسه با گوشت قرمز چربی کمتری دارد و به عنوان منبع پروتئینی کمچربتر و سالمتر شناخته میشود. گوشت سفید برای افرادی که به دنبال کاهش مصرف چربی هستند، انتخاب مناسبی است. پروتئینهای این دسته به راحتی هضم شده و کالری کمتری نسبت به گوشت قرمز دارند. |
|
![]() |
|
3. ماهی و غذاهای دریایی:
|
![]() |
|
4. تخممرغ: تخممرغ یکی از کاملترین منابع پروتئین است که تمام آمینو اسیدهای ضروری را در خود دارد. علاوه بر پروتئین، تخممرغ منبع خوبی از ویتامینهای A، D، E و B12، و همچنین مواد معدنی مانند فسفر و سلنیوم است. زرده تخممرغ حاوی چربی و کلسترول است، اما تحقیقات جدید نشان داده که مصرف متعادل تخممرغ تاثیر منفی زیادی بر کلسترول خون ندارد. |
جمعبندی: محصولات پروتئینی حیوانی از گوشت قرمز، گوشت سفید، ماهی و تخممرغ تشکیل شدهاند که هر کدام ویژگیهای تغذیهای خاص خود را دارند. مصرف متنوع و متعادل این مواد غذایی در رژیم روزانه میتواند نیاز بدن به پروتئین و سایر مواد مغذی ضروری را تامین کند. |
برای کودکان، انواع مختلفی از گوشتها میتواند مناسب باشد، اما باید توجه داشت که این گوشتها به درستی آماده و طبخ شوند تا نیازهای تغذیهای کودک تأمین شود. برخی از بهترین انواع گوشت برای کودکان شامل موارد زیر است:
1.گوشت مرغ: سرشار از پروتئین و آهن است و به راحتی هضم میشود. سینه مرغ بدون پوست بهترین گزینه است.
2. گوشت گوسفند و گاو: منابگوشتهای قرمز منابع غنی از آهن و روی هستند که برای رشد و تقویت سیستم ایمنی کودک ضروریاند. البته باید از گوشتهای بدون چربی یا کمچرب استفاده کرد.
3. ماهی: ماهیهای چرب مانند سالمون و قزلآلا حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ هستند که برای رشد مغز و سلامت قلب مفیدند. مصرف ماهیهای کم جیوه توصیه میشود.
4. گوشت بوقلمون: این نوع گوشت کمچرب بوده و پروتئین بالایی دارد، و گزینهی سالمی برای کودکان است.
5. دل و جگر مرغ یا گوسفند: جگر منبع غنی آهن و ویتامین A است، اما نباید بیش از حد مصرف شود.
در کل، گوشتها باید به خوبی پخته شوند تا از انتقال میکروبها و باکتریها جلوگیری شود و از ادویهجات تند و چربهای اشباع کمتر استفاده شود.
میگو یکی از غذاهای دریایی پرخاصیت است که به دلیل طعم لذیذ و ارزش غذایی بالا در سراسر جهان محبوبیت زیادی دارد. در زیر به برخی از خواص و فواید میگو اشاره میکنم:
1. منبع غنی پروتئین:
میگو حاوی مقدار زیادی پروتئین با کیفیت بالا است که برای رشد و ترمیم بافتهای بدن ضروری است. این پروتئین کمچرب بوده و به عضلهسازی کمک میکند.
2. کمکالری:
میگو با وجود پروتئین بالا و چربی کم، کالری بسیار کمی دارد. این ویژگی آن را به یک گزینه مناسب برای افرادی که به دنبال کاهش وزن یا حفظ وزن سالم هستند، تبدیل کرده است.
3. سرشار از ویتامینها و مواد معدنی:
میگو منبع خوبی از ویتامینهای مختلف مانند ویتامین B12، ویتامین D و ویتامین E است. همچنین حاوی مواد معدنی مهم مانند آهن، فسفر، روی، منیزیم و سلنیوم است که برای تقویت سیستم ایمنی و سلامت عمومی بدن مفید هستند.
4. منبع غنی از اسیدهای چرب امگا-3:
میگو حاوی مقادیر قابل توجهی از اسیدهای چرب امگا-3 است که به سلامت قلب و عروق کمک میکنند. این چربیهای سالم میتوانند باعث کاهش التهابات بدن و بهبود عملکرد مغز شوند.
5. کمک به سلامت قلب:
به دلیل محتوای امگا-3، میگو میتواند در کاهش سطح کلسترول بد (LDL) و افزایش کلسترول خوب (HDL) موثر باشد، که در نهایت به سلامت قلب کمک میکند.
6. آنتیاکسیدانها:
میگو حاوی آنتیاکسیدانهایی مانند آستاکسانتین است که به محافظت از بدن در برابر آسیبهای اکسیداتیو و پیری زودرس کمک میکند.
7. کمک به سلامت پوست و مو:
ویتامینها و مواد معدنی موجود در میگو میتوانند به حفظ سلامت پوست، مو و ناخنها کمک کنند.
8. تقویت سیستم ایمنی:
سلنیوم موجود در میگو به تقویت سیستم ایمنی و دفاع بدن در برابر بیماریها کمک میکند.
9. کمک به سلامت مغز:
محتوای امگا-3 و آنتیاکسیدانهای موجود در میگو میتوانند به بهبود عملکرد مغز و کاهش خطر ابتلا به بیماریهایی مانند آلزایمر کمک کنند.
10. ضد التهابی:
ترکیبات ضد التهابی موجود در میگو به کاهش التهابات بدن کمک کرده و ممکن است در پیشگیری از بیماریهای مزمن مانند دیابت و سرطان مؤثر باشد.
مصرف میگو به صورت متعادل میتواند به حفظ سلامت عمومی بدن کمک کند، اما به دلیل محتوای کلسترول نسبتاً بالا، افرادی که مشکلات قلبی یا سطح کلسترول بالایی دارند، باید در مصرف آن احتیاط کنند.
افرادی که به کبد چرب مبتلا هستند باید در انتخاب نوع گوشت دقت کنند تا از مصرف گوشتهای پرچرب و ناسالم که ممکن است به تشدید وضعیت کبد کمک کند، خودداری کنند. در ادامه برخی از انواع گوشتهایی که برای افراد مبتلا به کبد چرب مناسبتر هستند را معرفی میکنم:
1.گوشت مرغ بدون پوست: گوشت مرغ، به خصوص سینه مرغ، کمچرب است و پروتئین بالایی دارد. مهم است که پوست مرغ قبل از پخت و مصرف برداشته شود تا از مصرف چربیهای اضافی جلوگیری شود.
2. ماهی: ماهیهای چرب مانند سالمون، قزلآلا، و ساردین حاوی اسیدهای چرب امگا-۳ هستند که میتوانند به کاهش التهاب و بهبود عملکرد کبد کمک کنند. ماهیهای سفید مانند هالیبوت و تیلاپیا نیز گزینههای کمچربی و سالمی هستند.
3. گوشت بوقلمون: بوقلمون نیز یک منبع پروتئین با چربی کمتر نسبت به گوشت قرمز است. مانند مرغ، بهتر است از قسمتهای کمچربتر مانند سینه بوقلمون استفاده شود.
4. گوشت قرمز کمچرب: اگر تمایل به مصرف گوشت قرمز دارید، بهتر است از بخشهای کمچرب گوشت گوساله مانند فیله یا راسته استفاده کنید و میزان مصرف آن را محدود کنید.
5. پروتئینهای گیاهی: در کنار گوشتها، استفاده از منابع پروتئینی گیاهی مانند لوبیا، عدس، نخود، و توفو میتواند انتخاب سالمتری برای افرادی با کبد چرب باشد.
افراد مبتلا به کبد چرب بهتر است از مصرف گوشتهای فرآوریشده (مثل سوسیس و کالباس) و گوشتهای پرچرب (مانند قسمتهای چرب گوشت گوسفند) خودداری کنند. همچنین، روش پخت و پز نیز مهم است؛ روشهای سالم مانند گریل کردن، آبپز کردن، و بخارپز کردن توصیه میشود. مصرف گوشت باید با دقت و در حد اعتدال باشد. میزان مناسب مصرف گوشت به چندین عامل مانند نوع گوشت، وضعیت سلامتی فرد، میزان فعالیت بدنی، و نیازهای تغذیهای بستگی دارد. به طور کلی، پیشنهاداتی برای مصرف گوشت در افراد مبتلا به کبد چرب به شرح زیر است:
1. میزان مصرف روزانه: به طور کلی، مصرف گوشت (اعم از گوشت قرمز یا سفید) بهتر است به **حدود 100 تا 150 گرم** در روز محدود شود. این مقدار به اندازه یک کف دست گوشت پخته شده یا معادل آن است.
2. هفتهای چند بار: مصرف گوشت قرمز بهتر است به **یک تا دو بار در هفته** محدود شود. گوشتهای کمچرب مانند مرغ و ماهی میتوانند بیشتر مصرف شوند، اما بهتر است این میزان نیز در حد اعتدال باشد و از مصرف بیش از حد خودداری شود.
3. اولویت به پروتئینهای کمچرب و گیاهی: به جای تمرکز بر مصرف زیاد گوشت، توصیه میشود که بخش بزرگی از پروتئینهای مورد نیاز از منابع گیاهی مانند حبوبات، مغزها، تخممرغ، و لبنیات کمچرب تأمین شود.
4. روش پخت سالم: انتخاب روشهای پخت سالم مانند گریل کردن، بخارپز کردن، یا آبپز کردن به جای سرخ کردن و استفاده از روغنهای ناسالم میتواند به حفظ سلامت کبد کمک کند.
5. مصرف متعادل در کنار سبزیجات: گوشت مصرفی بهتر است در کنار مقدار زیادی سبزیجات و غلات کامل مصرف شود تا از جذب بهتر مواد مغذی و حمایت از سلامتی کلی بدن اطمینان حاصل شود.
در نهایت، برای تنظیم دقیقتر میزان و نوع مصرف گوشت، بهتر است با یک متخصص تغذیه یا پزشک مشورت کنید تا بر اساس شرایط فردی و نیازهای خاص شما توصیههای دقیقی ارائه دهند.
ورزشکاران به دلیل نیاز به بازسازی عضلات و تأمین انرژی برای فعالیتهای فیزیکی به مصرف پروتئین بالا نیاز دارند. گوشتهای مناسب برای ورزشکاران معمولاً دارای پروتئین بالا و چربی کم هستند تا ضمن تقویت عضلات، کالریهای اضافی نیز محدود شوند. برخی از گوشتهای مناسب برای ورزشکاران عبارتند از:
1. .گوشت سینه مرغ: یکی از بهترین منابع پروتئین با چربی بسیار کم. این گوشت برای تقویت عضلات و بازیابی پس از تمرین بسیار مفید است.
2. گوشت بوقلمون: بوقلمون به خصوص بخش سینه آن، پروتئین زیادی دارد و چربی کمی را داراست. به دلیل محتوای پایین چربی و کلسترول، انتخاب خوبی برای ورزشکاران است.
3. گوشت گاو کم چرب (مانند فیله و ران): گوشت گاو منبع غنی پروتئین، ویتامین B12، آهن و کراتین است که برای قدرت و استقامت ورزشکاران ضروری است. بخشهای کم چرب آن به خصوص برای ورزشکارانی که به دنبال افزایش عضلات بدون افزایش چربی هستند، مناسب است.
4. گوشت ماهی (سالمون، تُن و ماهی سفید): ماهیها به خصوص سالمون و تُن، نه تنها دارای پروتئین بالا هستند، بلکه اسیدهای چرب امگا-3 دارند که به سلامت قلب، کاهش التهاب و بهبود بازسازی عضلات کمک میکنند.
5. گوشت شترمرغ: این گوشت دارای پروتئین بالا و چربی کم است و همچنین حاوی مواد معدنی مانند آهن است که برای تقویت توان بدنی ورزشکاران بسیار مهم است.
6. گوشت خرگوش: گوشت خرگوش یکی از منابع غنی پروتئین با چربی پایین است و به دلیل ترکیبات مغذیاش میتواند در رژیم غذایی ورزشکاران جای گیرد.
7. تخم مرغ و فرآوردههای آن.: اگرچه تخم مرغ به طور کلی گوشت محسوب نمیشود، اما زرده و سفیده آن حاوی پروتئین بسیار زیادی است که برای رشد و ترمیم عضلات ضروری است.
ورزشکاران معمولاً از گوشتهایی که دارای چربی کم، پروتئین بالا و مواد مغذی مناسب هستند، استفاده میکنند تا عضلات قویتری داشته باشند و بهبود عملکرد ورزشی خود را تسریع بخشند
افراد مبتلا به دیابت باید به انتخاب گوشتهایی با ویژگیهای خاص توجه کنند تا سطح قند خون خود را کنترل کنند و از مشکلات سلامتی مرتبط با دیابت پیشگیری کنند. بهترین انتخابهای گوشتی برای افراد دیابتی موارد زیر هستند:
### 1. *گوشتهای کمچرب
افراد دیابتی باید گوشتهایی را انتخاب کنند که کمترین مقدار چربی اشباعشده را داشته باشند، زیرا چربیهای اشباعشده میتوانند منجر به افزایش سطح کلسترول خون و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی شوند.
- گوشت مرغ و بوقلمون بدون پوست: این نوع گوشتها پروتئین بالا و چربی کمتری دارند. بهتر است پوست گوشت مرغ یا بوقلمون را قبل از پخت جدا کنید، زیرا پوست حاوی چربی است.
- ماهی: ماهیها بهویژه ماهیهای چرب مانند سالمون، ماکرل و ساردین سرشار از اسیدهای چرب امگا-۳ هستند که به کاهش التهاب و بهبود سلامت قلب کمک میکنند.
- گوشت شترمرغ: همانطور که قبلاً اشاره شد، گوشت شترمرغ کم چرب است و شاخص گلیسمی پایینی دارد، که برای افراد دیابتی مناسب است.
### 2. گوشت گاو کم چرب
اگر میخواهید گوشت گاو مصرف کنید، به دنبال قسمتهایی از گوشت گاو باشید که چربی کمتری دارند، مانند:
- فیله گاو
- راسته گاو
گوشت گاو کمچرب همچنان میتواند منبع خوبی از پروتئین و آهن باشد، اما باید میزان مصرف آن را کنترل کرد تا از افزایش چربیهای ناسالم در رژیم غذایی جلوگیری شود.
### 3. ماهی و غذاهای دریایی
ماهیهای چرب مانند سالمون، تن، قزلآلا، و ساردینها سرشار از اسیدهای چرب امگا-۳ هستند که به کاهش خطر بیماریهای قلبی و عروقی کمک میکنند. افراد دیابتی اغلب بیشتر در معرض خطر این بیماریها قرار دارند، بنابراین مصرف ماهیهای چرب بسیار مفید است.
### 4. گوشتهای فرآورینشده
گوشتهای فرآوریشده مثل سوسیس، کالباس، هات داگ و سایر محصولات گوشتی که به شدت فرآوری شدهاند، معمولاً حاوی چربیهای اشباعشده، سدیم و نگهدارندههایی هستند که میتوانند برای افراد دیابتی مضر باشند و باید از مصرف آنها پرهیز کرد.
### 5. مرغ و بوقلمون بدون پوست
گوشت مرغ و بوقلمون بدون پوست منبع خوبی از پروتئین کم چرب هستند که به تنظیم قند خون کمک میکند.
### نکات مهم برای مصرف گوشت:
- پخت سالم: بهتر است گوشتها را به روشهای سالم مانند آبپز، بخارپز، یا کبابی پخت، و از سرخکردن در روغن زیاد خودداری کرد.
- اندازه مناسب مصرف*: مصرف گوشت باید به اندازه متعادل باشد. برای افراد دیابتی، مقدار مصرف گوشت به میزان نیاز پروتئین و وضعیت سلامتی آنها بستگی دارد.
در مجموع، مصرف گوشتهای کمچرب و سرشار از امگا-۳ برای افراد دیابتی توصیه میشود و از مصرف گوشتهای پرچرب و فرآوریشده باید پرهیز کرد.
دو طرف ماهی سفید درسته و پاک شده را ، به طور مورب برشهای عمیقی ایجاد کنید. پس از پخت، کباب ماهی سفید را با سبزیجات بخارپزشده و سس ولوته سرو کنید. |
فیله ماهی | 4 عدد |
روغن زیتون | 1 قاشق سوپ خوری |
شکر | 1 قاشق چایخوری |
ماست | 150 گرم |
فلفل دلمه ای | 2 عدد |
برگ نعناع | به مقدار لازم |
آب لیمو ترش | 1 قاشق سوپ خوری |
روغن مایع | 2 قاشق سوپ خوری |
فیلههای ماهی را به همراه ادویه تندروی (*ادویه تندوری: پودر سیر 3 قاشق سوپ خوری ،فلفل قرمز، گشنیز (ریز خرد شده)،زیره و زنجبیل از هر کدام 2 قاشق سوپ خوری، دارچین و هل از هر کدام 1/2 قاشق چای خوری) آغشته به روغن زیتون و شکر و سه قاشق سوپخوری از ماست مخلوط کنید و کنار بگذارید.
با استفاده از پوست کن سبزیجات، فلفل دلمه ای را از طول به صورت نوارهای بلندی برش دهید. ماست باقی مانده، نعناع و آب لیمو را اضافه کرده و مخلوط کنید. ماهی ها را در آبکش قرار دهید تا سس اضافی آن ها خارج شود، سس اضافی را نگه دارید، سپس ماهی ها را در تابه ای حاوی روغن داغ به مدت یک الی دو دقیقه از سرخ کنید تا طلایی رنگ شوند. سس اضافی را با قاشق روی ماهی بریزید و ماهی را به مدت چند دقیقه در فر قرار دهید تا فیله ها کاملاً بپزند.
پس از پخت ماهی را در بشقاب قرار دهید و از مایع داخل سینی فر روی آن بریزید و به همراه مخلوط سبزیجات و لیموترش تزیین و سرو کنید.
- پروتئین مهم ترین مواد مغذی:
هر گروه از پروتئین ها خواص مخصوص به خود را برای بدن دارند و تاثیرات بسزایی در سلامتی فرد دارند.
- عضله سازی به کمک پروتئین:
در کنار تمرینات ورزشی منظم داشتن یک برنامه غذایی مناسب با افزایش مصرف پروتئین در دوره ی ورزشی مفید است.
- سلامت پوست و مو با مصرف پروتئین:
مواد پروتئینی به صورت اسید های آمینه در بدن ذخیره می شوند که این اسیدهای آمینه نقش مهمی در ترمیم و رشد سلول های بدن ما دارند. کمبود پروتئین می تواند باعث افزایش ریزش مو مخصوصا در زنان شود.
- افزایش ایمنی بدن از طریق اسیدهای آمینه:
اسیدهای آمینه ای مانند آرژنین، گلوتامین، سیستین سیستم ایمنی را بالا می برد و کمبود مصرف پروتئین ها خطر ابتلا به بیماری های نظیر بیماری های عفونی را افزایش می دهد.
- افزایش توده استخوانی با کهولت سن:
در کهنسالی سنتز پروتئین عضلانی کم شده و بدن دیگر توانایی ساخت عضله را به خوبی ندارد که از دست دادن تراکم عضلات اسکلتی، ضعف و آسیب هایی را به دنبال دارد که سعی می گردد از طریق ورزش و مصرف پروتئینها این مسئله را میتوان بهبود بخشید.
- افزایش متابولیسم:
هضم و پردازش مواد غذایی باعث افزایش میزان متابولسیم بدن می گردد. که سبب بالا رفتن دمای بدن میشود و لازم است انرژی بیشتری نیاز داشته باشیم، بنابراین مصرف پروتئین به حل این مسئله کمک می کند.
- کمک به کاهش وزن:
حذف کربوهیدرات ها مانند شکر ، آرد سفید و … و جایگزین نمودن آن با محصولات پروتئینی بالا کمک به کاهش وزن می نمایند.
برخی از خانمها برای خرید مواد غذایی و آشپزی وقت بسیاری میگذارند و سعی بر استفاده مواده غذایی تازه دارند اما برخی دیگر از خانمها که شاغل هستند فرصت تهیه و پخت به لحظه از مواد تازه را ندارند بنابراین مجبورند انها را فریز کنند در فریز کردن نکاتی را می بایت مورد توجه قرار داد تا خواص مواد فریز شده حفظ گردد. از مهمترین نکات ابتدا خرید صحیح گوشت قرمز، سفید و ماهی جهت حفظ کیفیت و ارزش غذایی آن در طول نگهداری در فریزر است.
|
|
فریزکردن مواد غذایی گوشتی خود به خود باعث توقف فعالیت آنزیمهای موجود در آنها شده و از طرفی فریزکردن باعث توقف فعالیت باکتریها، کپکها و قارچها میشود. پاککردن، شستن و سپس بستهبندی مناسب انواع گوشت و ماهی 3 نکته مهم نگهداری مناسب مواد گوشتی در فریزر است.
بعد از خرید مواد جهت فریز کردن حتما می بایست آنها را با آب نیم گرم و سرد تمیز شسته تا بافت و کیفیت گوشت از بین نرود بعد از شستوشو باید صبر کنیم تا آب آنها کاملا خالی شود سپس بنا میزان مصرف آن به قطعات مساوی تقسیم و بسته بندی نمائیم و مواد غذایی فریز شده به هیچ وجه نباید دوباره به فریزر بازگردانده شوند. بهتر است در کیسههای زیپ دار که با بستن در آنها هیچ هوایی داخل بسته نمیماند. نبودن هوا باعث میشود تا کیفیت و ارزش غذایی ماده بهتر حفظ شود بنابراین نباید منفذی داشته باشد. بهتر است در بسته بندی حتما روی آن را نوشته و تاریخ بزنید.
گیاه خواری هم فواید زیادی برای سلامتی و شادابی دارد و هم اینکه طولانی مدت مضراتی نیز برای بدن دارد. صحبته های بسیاری در ارتباط با گیاه خواری زده شده، عده ای به علت حمایت از حیوانات و شادابی و سلامتی بیشتر معتقدند که مفید است و عده ای نیز این نوع رژیم را محرومیت از منابع حیوانی می دانند. میوه و سبزی ها دارای اهمیت بالایی هستند و افرادی که زیاد از آنها استفاده میکنند افراد سالمتری هستند. از طرفی هم مصرف کمتر گوشت و مصرف سبزیجات خطر ابتلا به سرطان ها را کاهش میدهد. باعث پایین آمدن کلسترول و کاهش وزن نیز می گردد. مصرف هفتگی پروتئین ها برای افراد سالم ضروری است، مگر اینکه عناصری از قبیل آهن، روی، ویتامین D، کلسیم و ... که از پروتئین ها به بدن می رسد را بتوان از گیاهان گرفت. اما برخی از این عناصر ضروری برای بدن در هیچ گیاهی یافت نمیشود مثل ويتامين B12؛ ويتاميني حياتي كه براي خونسازي و تكثير سلولي اهميت دارد و تنها در منابع حيواني مانند جگر، شير، پنير و تخممرغ يافت ميشود. |
![]()
|
وقتی تصمیم به شروع رژیم گیاهی کردید بهتر است دقت کنید که ممكن است دچار فقر اين ويتامين شده و به بيماريهايي مثل كمخوني، مسموميت و مشكلات پوستي دچار شويد. رژیم گیاه خواری به علت نبود تنوع، مواد غذایی حاوی پروتئین و نشاسته کمتری به همراه دارند که میتواند دچار کمبود های مواد غذایی در بدن گردند. در این رژیم بهتر است گياهخواري با شير، تخممرغ و عسل همراه كنيد. یاد آور می شویم همراه غذايي كه ميخوريد بايد ويتامينها، مواد معدني، اسيدهاي آمينه و تعداد زيادي تركيبات شيميايي در اختيار بدن قرار گيرد. اين تركيبات مختلف را نميتوانيد فقط از يك گروه غذايي بهدست بياوريد.دانشمندان و محققین دریافتند که تراکم استخوان گیاه خواران پنج درصد کمتر از تراکم استخوان گوشتخواران است. بنابراين از همه گروههاي غذايي مثل نان، غلات، سبزي، ميوه، لبنيات و گوشت استفاده كنيد. |
ماده اصلی هر کدام از سلول های بدن، اعم از استخوان، عضله، خون و آنزیم را پروتئین ها تشکیل می دهند. بنابراین یک تغذیه سالم می باید پروتئین های لازم برای نگهداری، رشد و ترمیم یاخته ها و بسیاری از مکانیسم های دیگر زیست شیمیایی را فراهم آورد. هنگام هضم غذا پروتئین های موجود در آن به ترکیبات ساده تری تبدیل می گردند که به آنها آمینواسید می گویند. تعداد آمینو اسید هایی که به طور متعارف در غذا ها وجود دارد 18 عدد است. پروتئین های غذایی دارای حدود 16% ازت می باشند که عمده ترین عنصر موجود در پروتئین است و سایر عناصر تشکیل دهنده آنها عبارتند از کربن، هیدروژن، اکسیژن و در برخی موارد گوگرد و ید.
گیاهان و برخی از باکترب ها قادرنداز نمک های گوناگون آمونیم پروتئین خود را سنتز کنند. ولی بسیاری از موجودات زنده و پسدانداران می باد ازت را بصورت آمینواسید دریافت کنند. البته پستانداران نیز می توانند از نمک های آمونیوم پروتئین سنتز کنند، بشرطی که در غذاهای آنان برخی از آمینواسیدهای خاص وجود داشته باشند.این آمینواسیدهابنام آمینواسیدهای "ضروری" معروفند.
بنابراین یک برنامه غذایی صحیح و کامل از نظر پروتئین باید دو نکته را در بر داشته باشند، یکی آنکه مقدار کافی پروتئین برای متابولیسم ازت در آن موجود باشد، دوم آنکه تمام آمینواسیدهای ضروری به اندازه کافی در آن موجود باشد تاسنتز پروتئین ها کامل گردد.
در جدول زیر مقدار پروتئین موجود در برخی از منابع عمده پروتئین حیوانی و گیاهی مقایسه گردیده است. (مقادیر بر حسب گرم پروتئین در صد گرم ماده غذایی)
نوع ماده غذایی |
میزان پروتئین(%) |
نوع ماده غذایی |
میزان پروتئین (%) |
نوع ماده غذایی |
میزان پروتئین (%) |
گوشت گاو |
20 |
ماست |
4 |
انواع سویا یا کنجاله |
54-70 |
گوشت گوسفند |
11 |
کشک |
70 |
انواع برنج |
6-8 |
گوشت مرغ |
17.5 |
معز بادام بو داده |
17.3 |
انواع گندوم |
10-12 |
انواع ماهی |
18-24 |
بادام زمینی |
28.6 |
انواع آرد گندوم |
6-12 |
تخم مرغ کامل |
12.5 |
مغز پیته بو داده |
21 |
انواع نان |
6-9.5 |
زرده تخم مرغ |
16 |
تخمه کدو |
29.5 |
ذرت |
7 |
انواع پنیر سفید |
18-27 |
تخمه هندوانه |
23 |
جو |
10 |
شیر گاو |
4 |
مغز گردو خشک شده |
15 |
انواع حبوبات |
20-29 |