پروتئین یکی از اساسی‌ترین و حیاتی‌ترین مواد مغذی مورد نیاز بدن انسان است که در کنار کربوهیدرات و چربی، سه گروه اصلی درشت‌مغذی‌ها (macronutrients) را تشکیل می‌دهد. این ماده حیاتی در تمامی سلول‌های بدن وجود دارد و عملکردهای گوناگون و گسترده‌ای را بر عهده دارد.

پروتئین چیست؟
پروتئین‌ها از واحدهایی کوچک‌تر به نام آمینواسید تشکیل شده‌اند. بیست نوع آمینواسید مختلف در بدن وجود دارد که برخی از آن‌ها توسط بدن ساخته می‌شوند (غیراساسی) و برخی دیگر باید از طریق رژیم غذایی تأمین شوند (اساسی). ترکیب‌های گوناگون آمینواسیدها باعث تنوع گسترده‌ای از پروتئین‌ها در بدن می‌شود.

نقش‌های اصلی پروتئین در بدن
ساخت و ترمیم بافت‌ها:پروتئین‌ها نقش کلیدی در ساخت عضلات، پوست، مو، ناخن و دیگر بافت‌های بدن دارند. پس از آسیب یا فعالیت شدید بدنی، بدن برای ترمیم خود نیاز به پروتئین دارد.
تولید آنزیم‌ها و هورمون‌ها:بسیاری از آنزیم‌ها و هورمون‌های ضروری بدن از پروتئین ساخته می‌شوند. آنزیم‌ها در فرآیندهای متابولیکی نقش دارند و هورمون‌هایی مثل انسولین و تیروکسین از جنس پروتئین هستند.
انتقال و ذخیره مواد:پروتئین‌ها به عنوان ناقل، برخی مواد مانند اکسیژن (با کمک هموگلوبین) و چربی‌ها را در بدن جابه‌جا می‌کنند.

سیستم ایمنی:آنتی‌بادی‌ها که نقش دفاعی در برابر عوامل بیماری‌زا دارند، از پروتئین تشکیل شده‌اند و در عملکرد سیستم ایمنی بسیار حیاتی‌اند.
تأمین انرژی (در مواقع خاص):اگرچه پروتئین نقش اصلی در تأمین انرژی ندارد، در مواقعی که مصرف کربوهیدرات و چربی کافی نباشد، بدن از پروتئین برای تولید انرژی استفاده می‌کند.

منابع پروتئینی
پروتئین‌ها در منابع حیوانی مانند گوشت، ماهی، تخم‌مرغ و لبنیات به شکل کامل (حاوی همه آمینواسیدهای ضروری) یافت می‌شوند. منابع گیاهی مانند حبوبات، مغزها، دانه‌ها و سویا نیز می‌توانند نیاز بدن به پروتئین را تا حد زیادی تأمین کنند، هرچند برخی از آن‌ها فاقد یک یا چند آمینواسید ضروری هستند.

جمع‌بندی
پروتئین نه‌تنها برای رشد و ترمیم بدن ضروری است، بلکه در حفظ سلامت عمومی، عملکرد مغز، ایمنی بدن و حتی خلق‌وخو نقش مؤثری دارد. داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از منابع متنوع پروتئینی می‌تواند به حفظ عملکرد بهینه بدن کمک کند.