شهر بندرانزلی (در استان گیلان) بهخاطر موقعیت بندری، طبیعت سرسبز و فرهنگ غنی، غذاهای محلی خوشمزه و متنوعی دارد که بیشتر با ماهی، سبزیهای محلی، برنج و سیر تهیه میشوند. در ادامه برخی از معروفترین غذاهای محلی انزلی را معرفی میکنم:
---
غذاهای محلی معروف انزلی
۱. واویشکا
یکی از محبوبترین غذاهای انزلی.
مواد اصلی: گوشت چرخکرده یا دلجگر، پیاز، گوجه، رب، فلفل و ادویه.
معمولاً با نان یا برنج خورده میشود.
۲. اناربیج (اناربیجاق)
شبیه فسنجان، اما با سبزیجات معطر محلی.
مواد: گوشت چرخکرده، گردو، سبزی محلی (مثل چوچاق)، رب انار ترش.
طعمی ترش و خاص دارد.
۳. ترشتره
غذای گیاهی بسیار معروف.
مواد: سبزی محلی (شامل چوچاق، خالواش، گشنیز، اسفناج)، سیر، تخممرغ، برنج و آبغوره یا ربانار.
بسیار مقوی و سبک.
۴. میرزاقاسمی
ترکیبی از بادمجان کبابی، سیر فراوان، گوجه، تخممرغ.
با نان یا برنج سرو میشود.
۵. باقلاقاتق (لوبیا فسنجان گیلانی)
ترکیب باقلا، شوید، تخممرغ و سیر.
ساده، ارزان و بسیار خوشمزه.
۶. ماهی شور سرخشده
در انزلی مصرف ماهی شور رایج است.
ماهی شور را چند روز در آب میخوابانند، سپس سرخ کرده یا در خورش استفاده میکنند.
۷. کباب ترش
گوشت کبابی خواباندهشده در رب انار، گردو و سبزی محلی.
مخصوص گیلان است و در انزلی طرفدار زیادی دارد.
۸. شامی رودباری (در انزلی هم رایج است)
ترکیب گوشت چرخشده، سبزی معطر، تخممرغ و پیاز.
با نان و سبزی خوردن خورده میشود.
---
غذاهای دریایی محلی انزلی
به دلیل نزدیکی به تالاب انزلی و دریای خزر، ماهی و غذاهای دریایی جزو جدانشدنی سفرهها هستند:
ماهی سفید شکمپر
ماهی کولی سرخشده یا دودی
اکبرجوجه با ماهی
خوراک ماهی با رب انار و گردو
---
اگر خواستی طرز تهیه هر کدوم از این غذاها رو بدونی، با کمال میل برات مینویسم.
گوشت گوسفند و گوشت گوساله از نظر سرعت فساد تفاوتهایی دارند، و این تفاوت به چند عامل بستگی دارد:
۱. چربی بیشتر در گوشت گوسفند
گوشت گوسفند معمولاً چربتر از گوشت گوساله است. چربی بهویژه اگر در دمای نامناسب نگهداری شود، زودتر بوی ترش یا تند میگیرد و اکسید میشود. به همین دلیل گوشت گوسفند در شرایط نگهداری ضعیف زودتر فاسد میشود.
۲. رطوبت بیشتر در گوشت گوساله
از طرف دیگر، گوشت گوساله رطوبت بیشتری دارد و این رطوبت محیطی مناسب برای رشد باکتریهاست. اگر بهدرستی سرد نشود یا در محیط مرطوب نگهداری شود، گوشت گوساله هم زود خراب میشود.
۳. نکته کلی و نتیجهگیری
اگر شرایط نگهداری مناسب نباشد:
در دمای محیط یا یخچال نامناسب: گوشت گوسفند زودتر بوی نامطبوع میگیرد به دلیل چربی بالا.
در رطوبت بالا و بدون تهویه: گوشت گوساله زودتر تغییر رنگ میدهد یا لزج میشود.
نتیجه:در مجموع، گوشت گوسفند در شرایط معمول خانگی (دمای یخچال یا دمای محیط) کمی زودتر فاسد میشود، مخصوصاً به دلیل چربی بیشتر و احتمال بوی ناخوشایند سریعتر. اما هر دو نوع گوشت باید ظرف ۲ تا ۳ روز در یخچال مصرف شوند یا فریز شوند.
گوشت شترمرغ بهطور طبیعی رنگی سرخ و تیره دارد، شبیه به گوشت قرمز گاو یا گوسفند، و برخلاف انتظار، جزء گوشتهای سفید دستهبندی نمیشود، بلکه در طبقهی گوشت قرمز کمچرب قرار میگیرد. دلایل سرخ بودن گوشت شترمرغ عبارتاند از:
---
1. میزان بالای میوگلوبین (Myoglobin):
میوگلوبین پروتئینی است که در عضلات یافت میشود و وظیفه ذخیره اکسیژن را بر عهده دارد. هر چه میزان میوگلوبین در عضله بیشتر باشد، رنگ گوشت تیرهتر و سرختر میشود. شترمرغ به علت فعالیت بدنی زیاد و داشتن ماهیچههای قوی، گوشت پرمیوگلوبینی دارد.
---
2. نوع عضلات (عضلات حرکتی و مقاوم):
عضلاتی که در پرندگان برای راه رفتن یا دویدن استفاده میشوند (مثل پا و ران)، معمولاً رنگ تیرهتری دارند. در شترمرغ که پرندهای دونده است، عضلات حرکتی اصلی (مثل ران و ساق) تیره و سرخ هستند.
---
3. فعالیت فیزیکی بالا:
شترمرغ حیوانی بسیار فعال است. عضلاتی که بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند، دارای گردش خون بیشتر و در نتیجه رنگ تیرهتری دارند. برخلاف مرغ یا بوقلمون که کمتر حرکت میکنند، شترمرغ عضلاتی با رنگ و ساختار شبیه گوشت گاو دارد.
---
نتیجه:
گوشت شترمرغ از نظر رنگ، شبیه به گوشت گوساله یا گاو است، ولی از نظر چربی، بسیار کمچربتر و سالمتر است. این گوشت سرخ به دلیل ترکیبات طبیعی عضلات آن است و نشانهای از سلامت و کیفیت آن به شمار میرود.
اگر خواستی، میتوانم بگویم چطور این گوشت را بپزی که طعم خوبی داشته باشه.
بافت گوشت گوساله و گوشت گوسفندی با یکدیگر تفاوتهای مهمی دارند که هم در پخت و هم در طعم و ارزش غذایی تأثیرگذار هستند. در ادامه مقایسهای دقیق بین این دو انجام میدهم:
---
بافت گوشت گوساله:
سفتتر و منسجمتر است، بهویژه در سنین پایینتر گوساله.
چربی بینبافتی (marbling) کمتری دارد.
به دلیل رطوبت بیشتر، هنگام پخت آب بیشتری از دست میدهد.
نیاز به زمان پخت نسبتاً بیشتری دارد (بهویژه در قسمتهای سختتر مثل سردست یا ماهیچه).
بعد از پخت ممکن است خشکتر به نظر برسد مگر با روشهای پخت مرطوب.
---
بافت گوشت گوسفندی:
نرمتر و لطیفتر است، بهویژه در گوشت بره.
چربی بیشتری دارد و این چربی باعث نرمی و طعم بهتر در پخت میشود.
بافت آن به دلیل چربی درون بافتی، معمولاً آبدارتر و خوشخوراکتر است.
زودتر از گوشت گوساله میپزد و برای غذاهایی مانند کباب، خورشت و آبگوشت مناسبتر است.
---
جمعبندی تفاوت بافتی:
ویژگی گوشت گوساله گوشت گوسفند
سفتی بافت سفتتر نرمترچربی درون بافتی کم زیادآبدار بودن متوسط زیادزمان پخت بیشتر کمترطعم پس از پخت ملایمتر قویتر و چربتر
---
اگر غذایی میخواهید که لطیف و چرب باشد مثل "کباب"، گوشت گوسفندی بهتر است. اما اگر هدف شما رژیم غذایی کمچرب یا غذایی با پخت طولانی باشد، گوشت گوساله انتخاب مناسبی است.
حرمت گوشت «حیوان جهنده» بیشتر در فقه اسلامی و احکام شرعی دیده میشود، بهویژه در منابع فقهی شیعه. این اصطلاح به حیواناتی اشاره دارد که بهصورت طبیعی «میجهند» یا بهعبارتی، هنگام حرکت پریدن ویژگی اصلی آنهاست، نه راهرفتن معمولی.
دلایل اصلی حرمت گوشت حیوان جهنده:
1. نصوص دینی (روایات و احادیث)
در برخی از روایات آمده که امامان معصوم (علیهمالسلام) خوردن گوشت برخی از حیوانات جهنده را جایز ندانستهاند. مثلا در برخی احادیث، از خوردن گوشت خرگوش، قورباغه، و حیوانات کوچک جهنده مانند موش نهی شده است.
2. ویژگیهای طبیعی و فطری
برخی فقها بر این باورند که این حیوانات با فطرت غذایی انسان سازگار نیستند، زیرا گوشت آنها ممکن است مضر، ناپاک یا دارای ویژگیهای نامناسب برای سلامت یا طهارت باشد.
3. ملاک «غیر مأکول اللحم بودن»
در فقه اسلامی، حیوانات به دو دسته کلی تقسیم میشوند:
مأکولاللحم: حیواناتی که گوشتشان حلال است (مثل گوسفند، گاو، شتر).
غیر مأکولاللحم: حیواناتی که گوشتشان حرام است (مثل شیر، پلنگ، خرگوش، روباه و ...).
معیار حلالبودن گوشت، فقط جهندهبودن نیست، بلکه ترکیبی از:
نوع حیوان
نحوه زیست آن
نجاست یا طهارت ذاتی
و دستورات خاص شریعت
است.
---
نمونههایی از حیوانات جهنده حرام گوشت:
خرگوش
قورباغه
موش
برخی خزندگان
---
جمعبندی:
«جهنده بودن» بهتنهایی دلیل حرمت نیست، بلکه بیشتر یک علامت برای شناسایی برخی حیوانات خاص غیر مأکولاللحم است. معیار اصلی، دستورات شرعی و روایتهای معتبر فقهی هستند که در آنها برخی حیوانات بهدلایل طهارتی، بهداشتی یا اخلاقی حرام اعلام شدهاند.
اگر خواستی میتونم فهرستی از حیوانات جهنده حرامگوشت رو به همراه دلایل فقهی یا علمیشون هم برات بیارم.
واویشکا (یا واویشگِه) یک غذای سنتی و محبوب گیلانیه که با گوشت چرخکرده، مرغ، میگو، جگر، بادمجان یا سیبزمینی تهیه میشه. اسم عجیبش منسوب به تأثیرات روسها پس از جنگ جهانی دومه و در گیلان بهعنوان «واویشکا»، در مازندران «بیجبیج» و در مشهد «شیشانداز» هم شناخته میشه .
---
مواد اولیه اصلی (با گوشت چرخکرده)
سیر و پیاز
گوشت چرخکرده (حدود ۵۰۰ گرم)
گوجهفرنگی یا پورهاش
رب گوجهفرنگی
ادویهجات: نمک، فلفل، زردچوبه، گاهی غوره یا لیمو
سیبزمینی خردشده یا تخممرغ برای سرو
روغن و کمی آب
---
مراحل پخت ساده (مدل گوشت چرخکرده)
1. سیر و پیاز را نگینیریز تفت دهید تا نرم و طلایی شوند.
2. گوشت چرخکرده را اضافه کرده و همراه ادویهها تفت دهید.
3. رب را اضافه کنید و هم بزنید تا خامیاش گرفته شود.
4. گوجه یا پوره را افزوده، کمی تفت دهید.
5. نصف لیوان آب بریزید، بگذارید با حرارت ملایم یکساعت بپزد تا آباش کم شود.
6. وقتی آب خشک شد، میتوانید تخممرغ بشکنید یا سیبزمینی سرخشده را اضافه کنید. سپس کمی دیگر بپزید تا جا بیفتد .
---
انواع دیگر واویشکا
واویشکا فقط با گوشت چرخکرده نیست؛ مدلهای دیگه خیلی معروفن:
واویشکا با مرغ: معمولاً بدون تخممرغ، با کمی زعفران و مرغ تکهشده
واویشکا با جگر سفید یا دل و جگر قلوه: ادویهدار و خاص
واویشکا با بادمجان: گزینه گیاهی رایج شمال؛ حتی بدون گوشت
واویشکا با میگو: از گیلان تا جنوب هم پرطرفداره، با پوره گوجه و گاهی آبپرتقال
---
نکات مهم
اغلب با برنج سفید سرو میشه، اما با نان هم خوشمزهست
استفاده از غوره یا گرد لیمو مزه ترش گیلانی به غذا میده
مدلها و مواد قابل تنوعاند؛ از مرغ تا میگو و بادمجان امکانپذیر هستند
---
جمعبندی
واویشکا یک خوراک گیلانیست با تنوع فراوان که بسته به سلیقه میتونید از انواع آن استفاده کنید:
نوع مواد اصلی ویژگی
گوشت چرخکرده گوشت + رب + گوجه + تخممرغ یا سیبزمینی محبوبترین نسخهمرغ مرغ + ادویهها + زعفران سبکتر و ملایمتربادمجان بادمجان + گوشت/بدون گوشت گیاهی و خوشطعممیگو میگو + پوره گوجه + ادویهها فاصله شمال و جنوب
در این دستور، ما یک تاکوی لذیذ و متفاوت را ترکیب میکنیم: تاکو گوسفندی با سس نعنا و ماست یونانی که الهامی از آشپزی مکزیکی و مدیترانهای دارد.
مواد لازم برای تاکو گوسفندی (برای ۴ نفر):
برای گوشت گوسفندی:
گوشت چرخکرده گوسفندی: ۵۰۰ گرم
پیاز: ۱ عدد ریز خرد شده
سیر: ۲ حبه له شده
زیره سبز: ۱ قاشق چایخوری
پاپریکا (دودی یا شیرین): ۱ قاشق چایخوری
فلفل سیاه و نمک: به میزان لازم
روغن زیتون: ۲ قاشق غذاخوری
آبلیمو: ۱ قاشق غذاخوری
برای سس نعنا و ماست یونانی:
ماست یونانی: ۱ پیمانه
نعنا تازه خردشده: ۲ قاشق غذاخوری (یا ۱ قاشق خشک)
خیار رنده شده و آبگرفته: ۲ قاشق غذاخوری
سیر لهشده: ۱ حبه
آبلیمو: ۱ قاشق غذاخوری
نمک: کمی
برای سرو و تزئین:
نان تورتیلا کوچک یا نان لواش نرم برش خورده به شکل گرد
کاهو یا کلم ریزشده
پیاز قرمز حلقهای
گوجهفرنگی نگینی
پنیر فتا یا پنیر سفید خرد شده (اختیاری)
سس فلفل یا فلفل چیلی تازه (اختیاری)
برگ نعنا یا گشنیز تازه برای تزئین
طرز تهیه:
1. آمادهسازی گوشت گوسفندی:
در تابهای، کمی روغن زیتون بریزید و پیاز را تفت دهید تا طلایی شود.
سیر را اضافه کرده و ۳۰ ثانیه تفت دهید.
گوشت چرخکرده را اضافه کنید و خوب تفت دهید تا رنگ آن تغییر کند.
ادویهها (زیره، پاپریکا، نمک و فلفل) را اضافه کرده و حدود ۱۰ دقیقه با حرارت متوسط بپزید.
در پایان آبلیمو را اضافه کنید و حرارت را خاموش کنید.
2. آمادهسازی سس نعنا و ماست یونانی:
تمام مواد سس را در یک کاسه مخلوط کنید.
سس را در یخچال قرار دهید تا طعمها خوب با هم ترکیب شوند (حداقل ۱۵ دقیقه).
3. مونتاژ تاکو:
نان تورتیلا یا نان نرم را کمی گرم کنید.
مقداری از گوشت روی نان بریزید.
کاهو، پیاز، گوجهفرنگی و پنیر را روی گوشت قرار دهید.
سس ماست و نعنا را روی مواد بریزید.
با برگ نعنا یا گشنیز تازه تزئین کنید.
اگر دوست دارید، چند قطره سس فلفل یا چیلی هم اضافه کنید.
نکات:
اگر نان تورتیلا ندارید، از نان لواش نرم یا نان عربی استفاده کنید.
برای طعم بیشتر، گوشت را از چند ساعت قبل با ادویه و آبلیمو مزهدار کنید.
میتوانید گوشت را به جای سرخ کردن، گریل کنید تا سبکتر شود.




.png)


تفاوتها:
۲. بافت و نرمی گوشت:
۳. کاربرد در آشپزی:
۴. قیمت:
معنی «دمار گوشت درآوردن» چیست؟
ریشه واژه «دمار»
نکته برای پخت بهتر گوشت بز:
️ ۳. ارزش غذایی
۵. ذائقه عمومی
فرآوردههای فراوریشده:
سایر محصولات:
مزایای فرآوردههای گوشتی شترمرغ:


2. پروتئین زیاد و دفع ناقص اسید اوریک