بوی زهم هنگام پختن غذا، بهویژه در گوشت، مرغ، ماهی یا تخممرغ، معمولاً به دلیل وجود چربیهای غیراشباع، خون باقیمانده، یا ترکیبات سولفوری است. همچنین، عدم شستوشوی کافی یا تازه نبودن مواد اولیه میتواند این بو را تشدید کند.
روشهای جلوگیری از بوی زهم هنگام پخت:
1. شستوشوی صحیح مواد غذایی:
• برای گوشت و مرغ: آنها را با آب سرد بشویید و سپس برای چند دقیقه در آب حاوی کمی سرکه یا آبلیمو قرار دهید.
• برای ماهی: از آب نمک، سرکه یا ترکیب آبلیمو و زردچوبه برای شستوشو استفاده کنید.
2. استفاده از ادویهها و سبزیجات معطر:
• از موادی مانند زنجبیل، سیر، پیاز، دارچین، برگ بو، هل، رزماری یا زردچوبه در پخت غذا استفاده کنید.
• افزودن کمی لیمو، آبلیمو یا پوست لیمو به غذا نیز به کاهش بوی زهم کمک میکند.
3. خونگیری کامل:
• برای گوشت قرمز، حتماً قبل از پختن آن را در آب سرد به مدت ۳۰ دقیقه بخیسانید تا خون باقیمانده خارج شود.
4. استفاده از ترکیبات اسیدی:
• اضافه کردن کمی آبلیمو، سرکه یا ماست به مواد غذایی قبل از پخت، باعث کاهش بوی زهم میشود.
5. پخت در دمای مناسب:
• پخت مواد در دمای مناسب و جلوگیری از سوختن یا نیمپز شدن کمک میکند تا بوی ناخوشایند آزاد نشود.
6. هوادهی آشپزخانه:
• در هنگام پختن غذا، هود یا تهویه را روشن کنید و پنجرهها را باز نگه دارید.
اگر بوی زهم با وجود این روشها همچنان باقی ماند، ممکن است مواد غذایی تازه نبوده یا نیاز به تغییر روش پخت داشته باشند.
دلمه برگ مو یکی از غذاهای سنتی و محبوب در ایران و بسیاری از کشورهای خاورمیانه است. این غذا به ویژه در فصل تابستان که برگهای مو تازه هستند، پخته میشود. تاریخچه دلمه برگ مو به دوران باستان باز میگردد و در تمدنهای مختلف مانند آشوریها، یونانیها و رومها مورد استفاده قرار داشته
است. این غذا در کشورهای مختلف از جمله ایران، ترکیه، لبنان، سوریه و یونان با تفاوتهای جزئی در طرز تهیه و مواد تشکیلدهنده مورد استفاده قرار میگیرد.
روش پخت دلمه برگ مو:
مواد لازم:
• برگ مو تازه (یا برگ مو کنسروی)
• برنج
• لپه یک استکان
• گوشت چرخکرده (گوساله یا گوسفند)
• پیاز
• سبزیجات معطر مانند نعناع، جعفری و دلمهای
• رب گوجهفرنگی
• روغن زیتون یا کره
• ادویهجات مانند فلفل، زردچوبه، دارچین و نمک
• آب لیمو یا سرکه (برای طعمدهی)
مراحل پخت:
1. آمادهسازی برگ مو:
اگر از برگ مو تازه استفاده میکنید، برگها را در آب جوش قرار داده و اجازه دهید تا نرم شوند. سپس برگها را آبکشی کنید. اگر از برگ مو کنسروی استفاده میکنید، آنها را به مدت چند دقیقه در آب سرد خیس کنید تا نمک اضافی از بین برود.
2. تهیه مواد داخل دلمه:
برنج را بشویید و کمی نیمپز کنید. گوشت چرخکرده (اگر استفاده میکنید) را با پیاز سرخ کرده و به آن سبزیجات معطر مانند نعناع و جعفری و ادویهجات اضافه کنید. سپس برنج و لپه نیمپز شده را به این مواد اضافه کنید و خوب مخلوط کنید.
3. پیچیدن دلمهها:
یک برگ مو را روی سطح صاف قرار داده و مقداری از مخلوط مواد را در مرکز برگ قرار دهید. سپس برگ را بهطور محکم از دو طرف بسته و آن را رول کنید.
4. پخت دلمهها:
در ته قابلمهای، چند برگ مو بچینید تا دلمهها به کف قابلمه نچسبند. سپس دلمههای پیچیدهشده را روی آنها بچینید. مقداری آب لیمو یا سرکه و روغن زیتون روی دلمهها بریزید و در نهایت کمی آب به دلمهها اضافه کنید تا تقریبا بهطور کامل در آب قرار بگیرند. قابلمه را روی حرارت ملایم قرار دهید و دلمهها را
برای ۴۰ تا ۵۰ دقیقه بپزید تا کاملاً پخته شوند.
سرو:
دلمه برگ مو معمولا با ماست، سالاد یا حتی کمی سس گوجهفرنگی سرو میشود. این غذا نه تنها طعم لذیذی دارد، بلکه برای مناسبتها و جشنها نیز بسیار مناسب است.
دلمه برگ مو یک غذای پرطرفدار است که بهعنوان یک غذای خوشمزه و مقوی، جایگاه ویژهای در سفرههای ایرانی و کشورهای دیگر دارد.
گوشت بوقلمون، گوشت مرغ و گوشت قرمز از جمله منابع مهم پروتئین هستند، اما هر کدام ویژگیهای تغذیهای خاص خود را دارند. در زیر مقایسه این سه نوع گوشت از جنبههای مختلف آورده شده است:
1. مقدار پروتئین
• بوقلمون: مقدار پروتئین در گوشت بوقلمون بسیار بالا است (تقریباً 28 گرم پروتئین در هر 100 گرم). این گوشت یکی از بهترین منابع پروتئین کمچرب محسوب میشود.
• مرغ: گوشت مرغ نیز پروتئین بالایی دارد (حدود 25 گرم در هر 100 گرم)، به ویژه در قسمت سینه مرغ.
• گوشت قرمز: گوشت قرمز مانند گوشت گاو و گوسفند نیز پروتئین قابلتوجهی دارد (حدود 25-27 گرم در هر 100 گرم)، اما با میزان بیشتری از چربی همراه است.
2. میزان چربی
• بوقلمون: چربی گوشت بوقلمون (بهویژه قسمت سفید آن مانند سینه) بسیار کم است. این گوشت برای افرادی که به دنبال کاهش وزن یا حفظ سلامت قلب هستند مناسبتر است.
• مرغ: مرغ نیز کمچرب است، اما بخشهایی مانند ران مرغ چربی بیشتری دارند.
• گوشت قرمز: گوشت قرمز معمولاً چربی بالاتری دارد، بهویژه در قسمتهایی مثل دنده یا گوشت چرخکرده. این چربیها معمولاً شامل چربی اشباع بیشتری هستند.
3. کلسترول
• بوقلمون: کلسترول گوشت بوقلمون نسبت به گوشت قرمز کمتر است، بنابراین برای افرادی که مشکلات قلبی دارند مناسبتر است.
• مرغ: کلسترول گوشت مرغ مشابه بوقلمون است و معمولاً مشکلی ایجاد نمیکند.
• گوشت قرمز: گوشت قرمز معمولاً کلسترول بالاتری دارد که مصرف زیاد آن میتواند خطر بیماریهای قلبی و عروقی را افزایش دهد.
4. ویتامینها و مواد معدنی
• بوقلمون: غنی از ویتامینهای گروه B (خصوصاً B6 و B12)، روی (زینک) و سلنیوم است.
• مرغ: مرغ نیز حاوی ویتامینهای B، نیاسین (B3) و فسفر است.
• گوشت قرمز: منبع غنی آهن هم (آهن هم در بدن بهتر جذب میشود)، روی و ویتامین B12 است. این آهن برای افراد کمخون مفید است.
5. کالری
• بوقلمون: کمکالریترین گزینه است (تقریباً 135 کالری در هر 100 گرم گوشت سفید بدون پوست).
• مرغ: مرغ کمی بیشتر کالری دارد (حدود 165 کالری در هر 100 گرم گوشت سفید بدون پوست).
• گوشت قرمز: بیشترین کالری را دارد (حدود 200-250 کالری بسته به میزان چربی).
6. هضم و سلامت دستگاه گوارش
• بوقلمون و مرغ: به دلیل چربی کمتر، هضم آنها آسانتر است و کمتر باعث ناراحتی گوارشی میشوند.
• گوشت قرمز: هضم گوشت قرمز زمان بیشتری میبرد و مصرف زیاد آن ممکن است باعث مشکلات گوارشی یا یبوست شود.
7. تأثیرات بر سلامت
• بوقلمون و مرغ: به دلیل چربی کمتر و اسیدهای چرب اشباع پایینتر، برای سلامت قلب و کاهش خطر بیماریهای قلبی مناسبترند.
• گوشت قرمز: مصرف زیاد گوشت قرمز با افزایش خطر بیماریهای قلبی، دیابت نوع 2 و برخی سرطانها (مانند سرطان روده بزرگ) مرتبط است.
نتیجهگیری کلی
• بوقلمون: انتخاب مناسبی برای افرادی است که به دنبال پروتئین بالا و چربی کم هستند. برای ورزشکاران، افراد دیابتی و کسانی که میخواهند وزن کم کنند ایدهآل است.
• مرغ: گزینهای همهمنظوره و متعادل است که هم برای کودکان و هم بزرگسالان مناسب است.
• گوشت قرمز: منبع غنی آهن و پروتئین است، اما باید در مصرف آن احتیاط شود، به خصوص اگر سابقه بیماری قلبی یا کلسترول بالا دارید.
تاریخچه تاس کباب
تاس کباب یکی از غذاهای سنتی و اصیل ایرانی است که سابقهای طولانی در آشپزی ایرانی دارد. این غذا بهدلیل روش پخت ساده و استفاده از مواد اولیه طبیعی و مغذی، از گذشته در بسیاری از مناطق ایران محبوب بوده است. نام “تاس کباب” برگرفته از دو کلمه است: “تاس” به معنی ظرف مسی یا قابلمه و
“کباب” که به روش پخت (پختن روی حرارت) اشاره دارد.
تاس کباب در اصل بهصورت لایهلایه از گوشت و سبزیجات مختلف (مانند سیبزمینی، پیاز، و گوجهفرنگی) تهیه میشود و در فرهنگهای مختلف با کمی تفاوت در مواد اولیه پخته میشود. این غذا در خاورمیانه و حتی مناطقی از قفقاز نیز شناخته شده است.
طرز تهیه تاس کباب
مواد لازم:
• گوشت گوسفندی یا گوساله (ترجیحاً با استخوان یا گوشت چرخکرده): ۵۰۰ گرم
• سیبزمینی: ۲ عدد متوسط
• پیاز: ۲ عدد بزرگ
• گوجهفرنگی: ۲ عدد
• هویج: ۲ عدد (اختیاری)
• به یا آلو: ۱ عدد (برای طعم ملس، اختیاری)
• روغن یا کره: ۲ قاشق غذاخوری
• نمک، فلفل، زردچوبه: به مقدار لازم
• آبلیمو یا سرکه: ۱ قاشق غذاخوری (اختیاری)
• رب گوجهفرنگی: ۱ قاشق غذاخوری (برای رنگ بهتر، اختیاری)
طرز تهیه:
1. آمادهسازی مواد:
گوشت را به تکههای متوسط خرد کنید. سیبزمینی، هویج، و به را به صورت حلقهای برش بزنید. پیاز را نیز حلقهحلقه کنید.
2. چیدن مواد:
قابلمه را آماده کنید و کمی روغن یا کره در آن بریزید. مواد را به صورت لایهلایه در قابلمه بچینید.
• ابتدا پیاز حلقهای، سپس گوشت، بعد سیبزمینی و هویج و در نهایت گوجهفرنگی و به را روی مواد قرار دهید.
• اگر از آلو استفاده میکنید، آنها را بین لایهها قرار دهید.
3. ادویهزدن:
به مواد نمک، فلفل، زردچوبه، و در صورت تمایل کمی دارچین اضافه کنید. رب گوجهفرنگی را در یک لیوان آب حل کرده و روی مواد بریزید.
4. پخت:
قابلمه را روی شعله ملایم قرار دهید و اجازه دهید غذا آرامآرام بپزد. به دلیل وجود آب در سبزیجات و گوشت، معمولاً نیازی به اضافه کردن آب زیاد نیست. اما اگر حس کردید غذا خشک شده، کمی آب گرم اضافه کنید.
5. دم کشیدن:
بعد از حدود ۲ ساعت، وقتی گوشت نرم و پخته شد و طعم مواد با هم ترکیب شد، غذا آماده سرو است.
نکات:
• استفاده از به یا آلو: طعمی ملس و دلنشین به تاس کباب میدهد و برای کسانی که غذاهای ملس دوست دارند، توصیه میشود.
• گوشت: گوشت با استخوان به غذا طعم بهتری میدهد، اما میتوانید از گوشت بدون استخوان نیز استفاده کنید.
• روش سرو: تاس کباب را میتوانید با برنج یا نان سرو کنید.
این غذا به دلیل روش پخت آرام و استفاده از مواد طبیعی، بسیار سالم و مقوی است.