ماهی شیر طبع گرم دارد چون از دسته ماهیهای چرب و پرانرژی است و در طب سنتی ایران، ویژگیهای طبعی غذاها بر اساس تأثیرشان بر بدن (مانند افزایش حرارت یا رطوبت) سنجیده میشود. ماهی شیر بهدلیل این موارد طبع گرم دارد:
1. چربی بالا: ماهیهای چرب معمولاً طبع گرمتری نسبت به ماهیهای خشک یا کمچرب دارند.
2. منطقه زیست: ماهی شیر معمولاً در آبهای گرم جنوب ایران (خلیج فارس و دریای عمان) زندگی میکند. طبق طب سنتی، موجودات این مناطق، طبع گرمتری دارند.
3. پروتئین و انرژی زیاد: این نوع ماهی بهخاطر ارزش غذایی بالا، انرژی زیادی به بدن میدهد، که در طب سنتی، به معنای گرمتر شدن بدن تلقی میشود.
4. عدم ایجاد سردی: برخلاف برخی ماهیها که باعث رخوت یا سردی مزاج میشوند، ماهی شیر معمولاً چنین اثری ندارد.
اصطلاح "زرد کهربایی" وقتی برای گوشت مرغ استفاده میشه، معمولاً به رنگ چربی یا پوست مرغ اشاره داره، نه خود گوشت. این رنگ ممکنه به چند دلیل ظاهر بشه:
دلایل رنگ زرد کهربایی در مرغ:
1. نوع تغذیه مرغ:مرغهایی که از ذرت، گلوتن ذرت، یونجه، یا گیاهان زردرنگ تغذیه میکنن، چربی و پوستشون زرد کهربایی میشه.
2. مرغهای بومی یا محلی:این نوع مرغها به دلیل رژیم غذایی طبیعیتر، اغلب رنگ زردتری در چربی و پوست دارن نسبت به مرغهای پرورشی صنعتی.
3. وجود رنگدانههای طبیعی (مثل گزانتوفیل):این رنگدانهها در خوراک مرغ وجود دارن و در پوست و چربی تجمع پیدا میکنن، بدون اینکه ضرری داشته باشن.
4. سن مرغ:مرغهای مسنتر ممکنه چربی زردتری داشته باشن نسبت به مرغهای جوان.
---
آیا خطرناک است؟
نه، رنگ زرد کهربایی نشانه فساد یا مشکل نیست؛ بلکه معمولاً نشونه طبیعی بودن رژیم غذایی یا نژاد خاص مرغه. فقط باید مطمئن بود که بوی غیرعادی یا علائم فساد نداشته باشه.
نگ قرمز گوشت به دلیل وجود میوگلوبین (Myoglobin) است؛ پروتئینی که در سلولهای ماهیچهای وجود دارد و نقش ذخیره و حمل اکسیژن را دارد.
وقتی گوشت تازه است و با اکسیژن در تماس قرار میگیرد، میوگلوبین به شکلی درمیآید که رنگ قرمز روشن یا گیلاسی ایجاد میکند. چند نکته در مورد این رنگ:
گوشت گاو و گوسفند چون میوگلوبین بیشتری دارند، قرمزتر هستند.
گوشت مرغ یا ماهی رنگ روشنتری دارند چون میوگلوبین کمتر دارند.
وقتی گوشت پخته میشود، رنگش به خاکستری-قهوهای تغییر میکند چون ساختار میوگلوبین تغییر میکنه.
اگر گوشت مدت زیادی در فریزر یا یخچال بماند، ممکنه رنگ آن تیرهتر یا قهوهای شود، اما لزوماً خراب نشده.
مواد لازم برای ۴ تا ۶ نفر:
برنج: ۶ لیوان
گوشت گوسفندی (با استخوان): ۷۰۰ گرم
پیاز: ۱ عدد متوسط
رب گوجهفرنگی: ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری
گوجهفرنگی تازه (اختیاری): ۲ عدد رندهشده.png)
آب جوش: حدود ۴ لیوان
نمک، فلفل سیاه، زردچوبه، ادویه پلویی: به میزان لازم
روغن: به میزان لازم
طرز تهیه چکدرمه:
آمادهسازی برنج:برنج را شسته و چند ساعت در آب و نمک بخیسانید.
تفت دادن پیاز و گوشت:پیاز را نگینی خرد کرده و در روغن تفت دهید تا طلایی شود. گوشت را اضافه کنید و تفت دهید تا رنگش تغییر کند.
افزودن رب و ادویهها:رب گوجهفرنگی و گوجهفرنگی رندهشده (در صورت استفاده) را اضافه کرده و خوب تفت دهید. سپس ادویهها را اضافه کنید.
پخت گوشت:آب جوش را به قابلمه اضافه کرده و اجازه دهید گوشت با حرارت ملایم بپزد تا نرم شود.
افزودن برنج:برنج خیساندهشده را به گوشت اضافه کنید. اگر لازم بود، کمی آب جوش اضافه کنید تا روی برنج را بپوشاند. بگذارید آب به جوش آید، سپس درب قابلمه را گذاشته و حرارت را کم کنید تا برنج دم بکشد.
دم کشیدن:پس از تبخیر آب، حرارت را بسیار کم کنید و اجازه دهید چکدرمه حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه دم بکشد.
قلیهماهی بندرعباسی یکی از اصیلترین و پرطرفدارترین غذاهای جنوبی ایرانه که با طعمی ترش، تند و بسیار معطر دل خیلیا رو برده! این غذا در بندرعباس، بوشهر، خوزستان و قشم با کمی تفاوت درست میشه، ولی پایهش یکیه: ماهی + سبزی معطر + تمرهندی + سیر و پیاز + ادویه جنوب.
---
مواد لازم برای قلیهماهی بندرعباسی (۴ نفر):
ماهی بدون تیغ (مثل هامور، سنگسر، شوریده یا شیر): ۵۰۰ گرم
تمرهندی: ۱ بسته کوچک (۱/۲ لیوان خمیر رقیقشده)
پیاز: ۲ عدد
سیر: ۵–۶ حبه
سبزی: گشنیز تازه ۲۵۰ گرم + شنبلیله خشک یا تازه کمی (حدود ۲ قاشق غذاخوری)
رب گوجهفرنگی (دلخواه): ۱ قاشق غذاخوری
فلفل قرمز، زردچوبه، نمک، فلفل سیاه: به مقدار لازم
روغن: به مقدار لازم
---
طرز تهیه:
۱. آمادهسازی ماهی:
ماهی رو به قطعات متوسط خرد کن، با زردچوبه و کمی نمک مزهدار کن. میتونی کمی هم سرخش کنی یا فقط خام استفاده کنی (بستگی به سلیقه داره).
۲. پیاز و سیر:
پیاز رو نگینی کن و خوب سرخ کن تا طلایی شه.
سیر لهشده رو اضافه کن و کمی تفت بده تا عطرش بلند شه.
۳. سبزی:
گشنیز و شنبلیله رو ریز خرد کن. جداگانه با کمی روغن تفت بده تا سبز تیره و معطر بشه. بعد به مخلوط پیاز و سیر اضافه کن.
۴. تمرهندی:
تمرهندی رو تو ۱ لیوان آب گرم خیس کن، صافش کن و آبش رو اضافه کن. اگه دوست داشتی رب هم بریز تا رنگ و غلظت بیشتری بگیره.
۵. پخت خورش:
مخلوط سبزی و تمرهندی رو با ادویهها بذار روی حرارت تا خوب جا بیفته (حدود ۲۰ دقیقه).
بعد تکههای ماهی رو با احتیاط اضافه کن.
حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بذار با حرارت ملایم بجوشه تا ماهی مغزپخت شه و خورش لعابدار بشه.
---
نکات طلایی:
شنبلیله زیاد نریز چون تلخ میکنه.
قلیه باید تند و ترش باشه، اگه دوست نداری تندش کنی، فلفل قرمز رو کم کن.
بهترین سبزی برای قلیه، گشنیز فراوان و کمی شنبلیلهست.
بعضیا یه قاشق ادویه مخصوص قلیه یا کاری اضافه میکنن برای طعم جنوبیتر.
---
قلیهماهی با برنج ساده یا زعفرونی + ترشی بندری و سبزی خوردن، یه تجربه ناب جنوبی میسازه.
سوراغ (یا به لهجه محلی: سورَخ) یکی دیگه از چاشنیهای تخمیری و سنتی جنوب کشور، بهویژه بندرعباس و اطرافشه. مثل مهیاوه، از ماهی تخمیرشده درست میشه، ولی سوراغ غلظت بیشتر، طعم تندتر و بوی قویتری داره. یه جور سس یا چاشنی مقوی و انرژیزاست که معمولاً با نون، خرما یا تخممرغ مصرف میشه.
---
تفاوت سوراغ با مهیاوه چیه؟
---
مواد اولیه سوراغ سنتی:
ماهی ریز خشک (مثل ساردین، موتو یا شُور)
نمک فراوان (برای تخمیر و نگهداری)
ادویههایی مثل:
رازیانه
خردل
سیاهدانه
فلفل سیاه
زیره
گاهی سیر یا تمرهندی برای عطر و طعم بیشتر
---
روش سنتی تهیه سوراغ:
1. ماهیها رو خشک میکنن و پودر میکنن یا میکوبن.
2. با ادویه و نمک زیاد مخلوط میکنن.
3. داخل ظروف سفالی یا شیشهای میریزن و در هوای گرم جنوب (چند هفته تا چند ماه) میذارن تا تخمیر شه.
4. نتیجه نهایی یه سس غلیظ قهوهای تیره با بوی خاصه.
---
نحوه مصرف سوراغ:
با نان محلی داغ (مثل تموشی یا رُختی)
بعضیها داخل غذاهای محلی کمکم اضافه میکنن (برای عطر و طعم)
کنار خرما، یا همراه پیاز، تخممرغ و سبزی خوردن
با نون سرخشده در تابه (نان سوراغی، خیلی پرطرفدار!)
---
نکته مهم:
سوراغ به خاطر بوی تند و تخمیرش ممکنه برای بعضیا سنگین باشه، ولی برای طرفداراش یه طعم ناب و اعتیادآوره!
نظورت از "مهراوه" احتمالا همون "مهیاوه" (یا به لهجه محلی: مِهوه) هست؛ اگه منظورت چیز دیگهایه، لطفاً بگو تا درست راهنماییت کنم.
اما اگه منظور مهیاوه باشه، این یکی از معروفترین چاشنیها یا سسهای سنتی بندرعباس و جنوب ایرانه. طعم تند، شور و خاصی داره و معمولاً با نون محلی (مثل تموشی یا نان رُختی) خورده میشه.
---
مهیاوه چیه؟
مهیاوه یه سس تیرهرنگ و مایع نسبتاً رقیق و معطره که از ماهی تخمیر شده، ادویههای جنوبی (زیره، سیاهدانه، رازیانه، خردل، فلفل سیاه و...) و نمک زیاد درست میشه.
---
مواد اصلی:
ماهی ریز (مثل ساردین یا موتو)
نمک زیاد (برای تخمیر و نگهداری)
رازیانه، خردل، سیاهدانه، فلفل سیاه، زیره
گاهی هم کمی تمرهندی یا سیر برای طعمدهی
---
روش سنتی تهیه مهیاوه:
1. ماهیهای ریز رو خشک میکنن یا آسیاب میکنن.
2. با مقدار زیادی نمک مخلوط و توی ظرفهای سفالی یا شیشهای میذارن.
3. ادویهها رو بهش اضافه میکنن.
4. مخلوط باید چند هفته تا چند ماه در دمای گرم بمونه تا تخمیر شه.
5. بعد از تخمیر، صافش میکنن و مایع مهیاوه رو نگه میدارن.
---
نحوه مصرف مهیاوه:
روی نون محلی میریزن (مخصوصاً تموشی یا نان گرد)، گاهی با تخممرغ، خرما یا پنیر هم میخورن.
بعضیا باهاش نون رو داخل تاوه سرخ میکنن یا باهاش نون مهیاوهای میسازن (خیلی ترد و خوشعطر میشه).
قیمهریزه نخودی (که در بعضی مناطق کرمان بهش "ریزهکوفته نخودی" هم میگن) یکی از غذاهای سنتی، ساده و بسیار خوشمزهی کرمانی هست. این غذا از ترکیب نخود، گوشت، پیاز و ادویه تهیه میشه و کوفتههای کوچیکی داخل یک سس خوشطعم گوجهدار پخته میشن. غذایی ارزون، مغذی و خاطرهانگیز برای خیلی از خانوادههای کرمانی!
---
مواد لازم برای ۴ نفر:
مواد کوفتهها (قیمهریزهها):
نخود خام: ۱ پیمانه (از شب قبل خیسکرده)
گوشت چرخکرده: ۲۰۰ گرم
پیاز: ۱ عدد متوسط
نمک، فلفل، زردچوبه: به مقدار لازم
کمی آرد نخودچی (در صورت نیاز برای انسجام)
مواد سس:
پیاز: ۱ عدد بزرگ
رب گوجهفرنگی: ۲ قاشق غذاخوری
گوجهفرنگی تازه: ۲ عدد (رندهشده، اختیاری)
نمک، فلفل، زردچوبه: به مقدار لازم
روغن: به مقدار لازم
آب: حدود ۲ لیوان
---
طرز تهیه:
1. نخودها رو بپز یا خام چرخ کن (در نسخه اصیل، نخود خام چرخشده استفاده میشه). با پیاز و گوشت چرخکرده مخلوط کن. نمک، فلفل و زردچوبه بزن. مواد رو خوب ورز بده تا منسجم بشن. اگه شل بود، کمی آرد نخودچی بریز.
2. از مواد قلقلیهای کوچیک (به اندازه فندق) درست کن و توی یخچال بذار ۳۰ دقیقه استراحت کنه تا وا نره.
3. برای سس: پیاز رو خرد و سرخ کن. زردچوبه و رب گوجهفرنگی رو اضافه کن و خوب تفت بده. گوجه رندهشده هم بریز و بعد آب اضافه کن، بذار جوش بیاد.
4. حالا کوفتهها رو آروم آروم بنداز داخل سس در حال جوش. حرارت رو کم کن و حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه بذار بپزن و سس غلیظ شه.
---
نکات:
اگه خواستی نسخه کاملاً گیاهی درست کنی، گوشت رو حذف کن و فقط نخود و پیاز و ادویه بریز.
میتونی یه قاشق آبغوره یا رب انار به سس بزنی برای طعم ملسی.
این غذا معمولاً با نون سرو میشه، همراه ترشی و سبزی خوردن خیلی میچسبه.
رشتهپلو کرمانی یکی از غذاهای سنتی، خوشعطر و پرانرژی استان کرمانه که بیشتر در مراسم خاص مثل شب عید، نذری، یا مهمونیهای سنتی پخته میشه. ترکیب رشتهپلویی با کشمش، خرما و گاهی گوشت یا مرغ، طعمی شیرین و لذیذ بهش میده.
---
مواد لازم برای ۴ نفر:
برنج: ۳ پیمانه
رشته پلویی: ۱ پیمانه
خرما (بدون هسته): ۱۵ عدد
کشمش پلویی: ½ پیمانه
پیاز: ۲ عدد بزرگ
گوشت چرخکرده یا تکهای (یا مرغ): ۲۵۰ گرم (اختیاری)
دارچین، زردچوبه، فلفل، نمک: به مقدار لازم
روغن یا کره: به مقدار لازم
زعفران دمکرده: به مقدار دلخواه
خلال پسته یا بادام (اختیاری برای تزیین)
---
طرز تهیه:
1. برنج رو بشور و با آب و نمک حدود نیمساعت تا یک ساعت خیس کن.
2. اگه از گوشت چرخکرده استفاده میکنی، با پیاز و ادویه سرخش کن و کنار بذار. اگه مرغ یا گوشت تکهایه، بپز و بعد ریشریش یا خردش کن.
3. رشتههای پلویی رو توی ماهیتابه کمی تفت بده (تا فقط طلایی بشن، نسوزن).
4. برنج رو بجوشون، وقتی کمی نرم شد، رشتهها رو بهش اضافه کن و بعد از ۵–۶ دقیقه با هم آبکش کن.
5. ته قابلمه روغن بریز، یه تهدیگ نون یا سیبزمینی بذار. بعد برنج و رشته رو لایهبهلایه بریز، بین لایهها کمی زعفران، گوشت یا مرغ، کشمش، خرما و دارچین پخش کن.
6. روی برنج رو با کمی روغن یا کره داغ بده، دمکنی بذار و با حرارت کم حدود ۴۵ دقیقه تا یک ساعت دمش کن.
---
برای تزیین و سرو:
روی پلو رو با کشمش، خرما، گوشت یا مرغ تفتدادهشده، و خلال پسته یا بادام تزئین کن.
اگه دوست داشتی میتونی کمی شکر هم توی کشمش بریزی برای طعم شیرینتر.
---
نکات:
طبع این غذا گرمه و خیلی مقویـه، مناسب فصلهای سرد یا برای افطار.
در بعضی سبکهای کرمانی، کشمش و خرما رو جداگانه با پیاز و دارچین تفت میدن تا طعم ملسی داشته باشه.
میتونی گوشت رو حذف کنی و فقط با کشمش و خرما درستش کنی (نسخه گیاهی).
خورش خلال کرمانی یکی از خورشهای مجلسی و خوشطعم استان کرمانه که با خلال بادام، گوشت و ادویههای خاص درست میشه. این خورش ممکنه با خورش خلال کرمانشاهی اشتباه گرفته بشه، ولی در کرمان سبک پختش متفاوته و معمولاً زرشک سیاه محلی یا حتی کمی رب انار هم درش استفاده میشه.
---
مواد لازم برای ۴ نفر:
گوشت خورشتی (گوسفند یا گوساله): ۴۰۰ گرم
خلال بادام: ½ پیمانه
زرشک سیاه کرمانی (یا زرشک معمولی): ۳ قاشق غذاخوری
پیاز: ۱ عدد بزرگ
رب گوجهفرنگی: ۱ قاشق غذاخوری
زعفران دمکرده: ۱ قاشق غذاخوری
دارچین، هل، زردچوبه، فلفل سیاه، نمک: به مقدار لازم
روغن: به مقدار لازم
آب: حدود ۳ تا ۴ لیوان
(اختیاری) رب انار: ۱ قاشق غذاخوری برای طعم ملسی
---
طرز تهیه:
1. خلال بادام رو از قبل چند ساعت خیس کن (برای نرمتر شدن و پخت بهتر).
2. پیاز رو نگینی خرد کن و در قابلمه با کمی روغن سرخ کن تا طلایی بشه. بعد گوشت رو اضافه کن، زردچوبه، فلفل و کمی دارچین بریز و خوب تفت بده تا گوشت قهوهای شه.
3. رب گوجهفرنگی رو اضافه کن، کمی تفت بده تا خوشرنگ بشه، بعد آب بریز و اجازه بده گوشت نیمپز شه (حدود ۱ تا ۱.۵ ساعت).
4. خلال بادام رو اضافه کن و بذار همراه گوشت بپزه. در ۳۰ دقیقه آخر، زرشک سیاه (که از قبل خیس کردی و شستی) رو اضافه کن. در صورت دلخواه رب انار هم همینجا اضافه میشه.
5. در آخر زعفران دمکرده، کمی هل و دارچین بریز تا خورش عطر بگیره و لعاب بیفته. خورش باید غلیظ و خوشرنگ بشه.
---
نکات مهم:
زرشک سیاه طعم خاص و کمی شیرینتری نسبت به زرشک معمولی داره.
میتونی بهجای گوشت تکهای، از گوشت چرخکرده هم استفاده کنی (به صورت کوفتههای ریز).
بعضی نسخههای محلی، کمی گلاب هم در پایان اضافه میکنن برای عطر بیشتر.
خورشت بهآلو یکی از غذاهای سنتی و خوشطعم کرمانه که با ترکیب میوهی "به" و "آلو خشک" درست میشه. این خورش عطر و طعم شیرین و ملسی داره و هم خاصیت داره، هم خوشرنگ و خوشخوراکه.
---
مواد لازم برای ۴ نفر:
گوشت خورشتی (گوسفند یا گوساله): ۴۰۰ گرم
به: ۲ عدد متوسط (خردشده)
آلو خشک (آلو بخارا): ۱۰ تا ۱۲ عدد
پیاز: ۱ عدد بزرگ
رب گوجهفرنگی: ۱ قاشق غذاخوری
زعفران دمکرده: ۱ قاشق غذاخوری
چوب دارچین یا پودر دارچین: به مقدار دلخواه
نمک، فلفل، زردچوبه: به مقدار لازم
روغن: به مقدار لازم
---
طرز تهیه:
1. پیاز رو نگینی خرد کن و با کمی روغن تفت بده تا طلایی شه. بعد گوشت رو اضافه کن، کمی زردچوبه و فلفل بزن و خوب تفت بده تا گوشت تغییر رنگ بده.
2. رب گوجه رو اضافه کن و کمی تفت بده تا خامی رب گرفته شه، بعد حدود ۳ لیوان آب جوش بریز و در قابلمه رو بذار تا گوشت نیمپز بشه (حدود ۱ تا ۱.۵ ساعت با شعله ملایم).
3. در این فاصله، بهها رو خرد کن (مکعبی یا خلالی) و در کمی روغن با حرارت کم تفت بده تا نرم بشن و رنگشون کمی طلایی شه.
4. آلوها رو هم بشور و ۱۰ دقیقه تو آب گرم خیس کن. بعد به همراه به، زعفران، و کمی دارچین به خورش اضافه کن.
5. حالا اجازه بده خورش با حرارت کم جا بیفته و غلیظ شه. (حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه دیگه)
6. در آخر نمک غذا رو اندازه کن و اگه دوست داشتی، کمی شکر یا آبلیمو برای تنظیم شیرینی و ترشی اضافه کن.
---
نکات:
طبع این خورش گرمه، بسیار مناسب فصول سرد و برای افراد سردمزاج.
میتونی بهجای آلو، از قیصی زردآلو هم استفاده کنی برای طعم متفاوت.
خورشت بهآلو کرمانی معمولاً با برنج زعفرانی سرو میشه.
کشک بادمجان کرمانی، یه نسخه محلی و سنتی از کشک بادمجانه که با طعمی متفاوت و عطر خاص، دل عاشقای غذاهای سنتی رو میبره! این غذا با بادمجان سرخشده، کشک محلی، و ترکیب خوشعطر پیاز داغ، نعنا داغ و گاهی هم گردو و سیر درست میشه.
---
مواد لازم برای ۴ نفر:
بادمجان: ۵ عدد متوسط
کشک (ترجیحاً محلی و غلیظ): ۱ پیمانه
پیاز: ۲ عدد بزرگ
سیر: ۳ حبه
نعنا خشک: ۲ قاشق غذاخوری
گردو خردشده: ۳ قاشق غذاخوری (اختیاری ولی خوشمزه!)
زردچوبه، نمک، فلفل: به مقدار لازم
روغن: برای سرخ کردن
---
طرز تهیه:
1. بادمجونا رو پوست بگیر و از وسط نصف کن، بعد یه کم نمک بزن و بذار ۳۰ دقیقه بمونه تا تلخیش گرفته شه. بعد آبکشی و خشک کن و سرخشون کن تا نرم و طلایی بشن.
2. پیازها رو خلالی کن و با کمی روغن تفت بده تا طلایی و کاراملی بشن. کمی زردچوبه هم اضافه کن.
3. سیر رو ریز کن یا بکوب و جداگانه با کمی روغن تفت بده تا طلایی شه.
4. نعنا خشک رو با کمی روغن تفت بده (فقط چند ثانیه تا نسوزه، چون زود تلخ میشه).
5. بادمجونهای سرخشده رو له کن یا توی مخلوطکن بنداز، با کمی کشک، پیازداغ، نعناداغ، سیر و گردو مخلوط کن. (میتونی همهش رو تو قابلمه بریزی و روی شعله ملایم بذاری تا کمی جا بیفته.)
6. نمک و فلفل غذا رو بچش و تنظیم کن. اگه خواستی، کمی زعفرون هم میتونی اضافه کنی.
7. برای سرو: روی کشک بادمجون رو با پیازداغ، نعنا داغ، گردو و کمی کشک تزئین کن.
---
نکات:
در بعضی مناطق کرمان، کمی پودر گلمحمدی یا دارچین هم بهش میزنن برای عطر بیشتر.
اگه کشک خیلی غلیظه، میتونی کمی آب جوش بهش اضافه کنی تا روانتر شه.
این غذا رو با نون سنگک یا نون تافتون تازه بخور، معرکهست!
زیرهپلو یکی از غذاهای معروف و خوشعطر کرمانه که با زیره معروف کرمان درست میشه. این غذا هم سادهست و هم خوشطعم، و معمولاً با گوشت، مرغ یا تخممرغ سرو میشه.
---
مواد لازم برای ۴ نفر:
برنج: ۳ پیمانه
زیره سیاه کرمانی (ترجیحاً تازه): ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری
روغن یا کره: ۳ قاشق غذاخوری
نمک: به مقدار لازم
زعفران دمکرده: به مقدار دلخواه (اختیاری)
مواد انتخابی برای سرو:
گوشت چرخکرده سرخشده با پیاز و ادویه
مرغ پخته و سرخشده
تخممرغ نیمرو
کشمش یا خرمای تفتدادهشده (برای طعم شیرین)
---
طرز تهیه:
1. برنج رو بشور و مثل پلوهای معمولی، با آب و نمک خیس کن (حداقل ۳۰ دقیقه).
2. زیرهها رو جداگانه بشور (اگه خاک داشت)، بعد توی آبکش بریز تا خشک بشن.
3. آب رو بجوشون، بعد برنج رو بریز داخلش. وقتی برنج کمی نرم شد (نه خیلی)، آبکشش کن.
4. ته قابلمه رو با کمی روغن چرب کن. اگه دوست داری، تهدیگ نونی یا سیبزمینی بنداز.
5. موقع ریختن برنج توی قابلمه، لایهبهلایه برنج و زیره بریز تا زیره خوب پخش بشه. اگه دوست داری، لابهلاش کمی زعفرون هم بریز.
6. روی پلو کمی روغن یا کره بریز. در قابلمه رو دمکنیدار بذار و بذار با شعله کم حدود ۴۵ دقیقه تا یک ساعت دم بکشه.
---
نکات تکمیلی:
زیره کرمانی عطر فوقالعادهای داره، بهتره از زیره تازه استفاده بشه.
اگه طبع گرمی داری، میتونی مقدار زیره رو کمی کمتر بریزی چون گرمه.
بعضیها کمی دارچین یا هل هم با زیره ترکیب میکنن، که طعم خاصتری میده.
جیب تاجر با مرغ یکی از غذاهای خوشمزه و محبوب خاورمیانهای است که بیشتر در کشورهای عربی رایج است. این غذا ترکیبی از نان پیتا یا نان لبنانی است که با موادی مانند مرغ، سس و سبزیجات پر میشود.
در طرز تهیه جیب تاجر مرغ، میتوانید بنا به طبع و سلیقه خود، انواع سبزیجات مختلف، ادویهها و چاشنیهای متنوع را به کار ببرید. این فینگر فود به عنوان یک میان وعده برای مدرسه بچه ها هم گزینه خوبی است در ادامه طرز تهیه ساده و خوشمزه آن را مینویسم:
مواد لازم برای تهیه جیب تاجر با مرغ:
برای مواد داخل نان:
• سینه مرغ: ۲ عدد (پخته و ریشریش شده)
• پیاز: ۱ عدد (نگینی خرد شده)
• فلفل دلمهای رنگی: ۱ عدد (نگینی خرد شده)
• ذرت: ۱ پیمانه
• خیار شور:۲۰۰ گرم (نگینی خرد شده)
• قارچ: ۲۰۰ گرم (اسلایس شده - اختیاری)
• سیر: ۱ حبه (رنده شده)
• ادویهها: نمک، فلفل سیاه، زردچوبه، پاپریکا، آویشن
• روغن زیتون یا کره: ۲ قاشق غذاخوری
برای سس:
• مایونز: ۳ قاشق غذاخوری
• ماست چکیده: ۲ قاشق غذاخوری
• سس خردل (دلخواه): ۱ قاشق چایخوری
• آبلیمو: ۱ قاشق غذاخوری
• نمک و فلفل: به میزان لازم
سایر مواد:
• نان پیتا یا نان لبنانی،نان تست
• کاهو، خیارشور، گوجهفرنگی (برای داخل نان)
طرز تهیه:
1. مرغ را آماده کنید:
در یک تابه، پیاز را با کمی روغن تفت دهید تا سبک شود. سپس سیر، فلفل دلمهای و قارچ را اضافه کنید. وقتی نرم شدند، مرغ ریشریش شده را اضافه کرده و ادویهها را هم بریزید. همه مواد را خوب تفت دهید تا طعمها به خورد هم بروند.
2. سس را درست کنید:
در یک کاسه، مایونز، ماست، سس خردل، آبلیمو، نمک و فلفل را مخلوط کنید تا یکدست شود.
3. نان را پر کنید:
نان پیتا را به دو نیم تقسیم کنید تا به شکل “جیب” در بیاید. ابتدا کمی از سس داخل نان بمالید، سپس کاهو، مرغ تفتداده شده، خیارشور و گوجهفرنگی را اضافه کنید. در صورت تمایل میتوانید دوباره کمی سس روی مواد بریزید.
4. سرو:
جیبها را میتوانید بهصورت سرد یا گرم سرو کنید. اگر میخواهید گرم شود، میتوانید آنها را داخل sandwich maker یا تابه گریل بگذارید تا کمی برشته شوند.
- به جای سس مایونز در طرز تهیه جیب تاجر میتوانید از سس بشال یا انواع پنیرهای پخت و پز استفاده کنید. برای درست کردن سس بشامل، مقداری آرد را با کره تفت دهید و کمی شیر اضافه کنید. سپس اجازه دهید سس روی حرارت غلیظ شود.
- اگر میخواهید جیب تاجر مرغ رژیمی باشد، به جای سس مایونز از ماست کم چرب یا مخلوط ماست و سس مایونز کم چربی استفاده کنید.
- برای درست کردن جیب تاجر مرغ، میتوانید نانهای جیب تاجر را از قبل آماده و سرخ کنید. سپس در ظروف در بسته و در فریزر نگه دارید. در زمان سرو، مایه میانی جیب تاجر را آماده کنید. نانها را در مایکروفر دیفراست کنید و بعد مایه میانی را در نانها بریزید و سرو کنید.
- برای درست کردن جیب تاجر مرغ به جای نان تست از نان پیتا هم میتوانید استفاده کنید که روش پختی شبیه تاکو مکزیکی دارد.
- طرز تهیه جیب تاجر گوشت هم مشابه درست کردن ساندویچ جیب تاجر مرغ است.
خورشت بهآلو یکی از خورشتهای خوشمزه و سنتی ایرانیه که با ترکیب میوهی به، آلو خشک، گوشت و ادویههای معطر درست میشه. در ادامه طرز تهیهش رو برات مینویسم:
مواد لازم برای ۴ نفر:
• گوشت خورشتی (گوسفند یا گوساله): ۳۰۰ تا ۴۰۰ گرم
• به: ۲ عدد متوسط
• آلو بخارا: ۱۵ تا ۲۰ عدد
• پیاز: ۱ عدد بزرگ
• رب گوجهفرنگی: ۱ قاشق غذاخوری
• زعفران دمکرده: ۲ قاشق غذاخوری
• شکر (اختیاری برای طعم شیرین): ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری
• دارچین: ½ قاشق چایخوری
• نمک، فلفل، زردچوبه: به مقدار لازم
• روغن: به مقدار لازم
طرز تهیه:
1. تفت دادن پیاز و گوشت:
پیاز را نگینی خرد کرده و در روغن تفت بده تا طلایی بشه. بعد زردچوبه و گوشت خورشتی رو اضافه کن و تفت بده تا گوشت تغییر رنگ بده و آبش کشیده بشه.
2. اضافه کردن رب و ادویه:
رب گوجهفرنگی، نمک، فلفل و دارچین رو اضافه کن و کمی با گوشت تفت بده تا رب خوشرنگ بشه و بوی خامیش گرفته شه.
3. پخت گوشت:
حدود ۲ تا ۳ لیوان آب جوش اضافه کن، در قابلمه رو بذار و اجازه بده گوشت با حرارت ملایم بپزه (حدود ۱.۵ تا ۲ ساعت).
4. آمادهسازی به و آلو:
بهها رو خلالی یا مکعبی خرد کن (نه خیلی نازک که له بشه). توی تابه جداگانه کمی تفت بده تا طلایی شه. آلوها رو هم بشور و اگر دوست داری، کمی بخیسون تا نرمتر بشن.
5. اضافه کردن به و آلو به خورشت:
بعد از اینکه گوشت نیمپز شد، به و آلو رو اضافه کن. شکر و زعفران دمکرده رو هم بریز. بگذار خورشت حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه دیگه جا بیفته تا بهها نرم شن ولی له نشن.
6. مرحله آخر:
خورشت که لعابدار شد و همه مواد خوب پخته شدن، آمادهی سروه. معمولاً با برنج زعفرانی سرو میشه.
اگه دوست داری خورشتت طعم ملایم شیرین داشته باشه، شکر رو فراموش نکن. البته بعضیا شکر نمیزنن که خورشت طعم ترشتری داشته باشه. کاملاً سلیقهایه
گوشت شترمرغ بهعنوان یک منبع غنی از پروتئین با کیفیت بالا، گزینهی بسیار مناسبی برای تغذیهی کودکان در حال رشد است. پروتئین موجود در این گوشت به ساخت و ترمیم سلولها کمک کرده و برای رشد عضلات و استخوانها ضروری است. علاوه بر پروتئین، گوشت شترمرغ سرشار از آهن است که برای تولید گلبولهای قرمز و جلوگیری از کمخونی مهم است. همچنین، این گوشت حاوی ویتامینهای گروه B است که برای متابولیسم انرژی و عملکرد صحیح سیستم عصبی ضروری هستند.
پروتئین بالا یکی از خواص گوشت بوقلمون نیز هست، بنابراین توصیه میشود این گوشت را نیز به برنامهی غذایی خود اضافه کنید.
خواص گوشت شترمرغ برای کودکان
گوشت شترمرغ یکی از سالمترین گزینهها در میان گوشتهای قرمز است که میتواند بخشی از رژیم غذایی کودک باشد. این گوشت طعمی شبیه به گوشت گوساله دارد، اما چربی و کلسترول آن بسیار کمتر است. در ادامه به مهمترین خواص گوشت شترمرغ برای کودکان اشاره میکنیم:
1. سرشار از پروتئین باکیفیت
پروتئین برای رشد عضلات و تقویت سیستم ایمنی کودک ضروری است. گوشت شترمرغ حاوی پروتئین کامل با تمام آمینواسیدهای ضروری است.
2. آهن بالا برای پیشگیری از کمخونی
آهن موجود در گوشت شترمرغ از نوع «آهن هم» است که بهتر از آهن گیاهی جذب بدن میشود. این مادهی معدنی نقش مهمی در خونسازی دارد و به پیشگیری از کمخونی فقر آهن در کودکان کمک میکند.
3. کمچرب و کمکلسترول
برای خانوادههایی که نگران چربی زیاد گوشت قرمز هستند، گوشت شترمرغ گزینهای مناسبتر است. چربی کم این گوشت، آن را به انتخاب سالمتری برای سلامت قلب و وزن کودک تبدیل میکند.
4. حاوی روی، فسفر و ویتامین B12
این مواد مغذی نقش مهمی در رشد مغز، تقویت حافظه، رشد جسمی و بهبود متابولیسم کودکان دارند.
5. هضم آسانتر نسبت به برخی گوشتها
گوشت شترمرغ بافتی نرم و سبک دارد و هضم آن برای کودکان سادهتر است، مخصوصاً اگر خوب پخته شود.
نکاتی برای مصرف گوشت شترمرغ در کودکان:
• از سن حدود ۸ ماهگی میتوان مقدار کمی از گوشت شترمرغ پورهشده را به کودک داد (با مشورت پزشک).
• برای کودکان بزرگتر، میتوان گوشت را به صورت خورشتی یا کبابی، همراه با سبزیجات تهیه کرد.
• از ادویههای تند و چربکردن زیاد غذا خودداری کنید.
گوشت قرمز حاوی مواد مغذی مهمی مانند ویتامین B12، آهن، روی و پروتئین است که برای سلامت مغز ضروریاند. با این حال، مصرف زیاد گوشت قرمز، بهویژه گوشتهای فرآوریشده (مثل سوسیس و کالباس)، با افزایش التهاب و خطر بیماریهای قلبی-عروقی مرتبط است که میتوانند تأثیر منفی بر سلامت مغز و افزایش خطر آلزایمر داشته باشند.
تأثیر گوشت قرمز بر آلزایمر:
مثبت: پروتئین و ویتامین B12 در گوشت قرمز میتوانند از کاهش عملکرد شناختی جلوگیری کنند.
منفی: مصرف زیاد چربیهای اشباع و آهن بیش از حد میتواند استرس اکسیداتیو و التهاب را افزایش دهد که با آلزایمر مرتبط است.
نتیجهگیری:
مصرف متعادل گوشت قرمز، در کنار یک رژیم غذایی سالم و سرشار از میوهها، سبزیجات، ماهی و چربیهای مفید (مانند روغن زیتون)، میتواند به حفظ سلامت مغز کمک کند. اما زیادهروی در مصرف آن، بهویژه گوشتهای فرآوریشده، ممکن است خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش دهد.
تصور کنید کرفسی ترد و تازه با گوشت نرم و آبدار در یک خورشت غلیظ و خوشرنگ با هم آمیخته شدهاند. این توصیف دقیقا شکل خورشت کرفس تبریزی است؛ یک غذای اصیل ایرانی که بدون استفاده از سبزیجات معطر، طعمی متفاوت و لذیذ را به شما هدیه میدهد. با ما همراه باشید تا طرز تهیه خورشت کرفس تبریزی خوشمزه را بیاموزید. این غذا را هم میتوانید با گوشت قرمز و هم گوشت مرغ تهیه کنید پس بسته به ذائقه خود از یکی از این دو نوع گوشت استفاده کنید.
خورشت کرفس یکی از خورشتهای خوشمزه و محبوب ایرانی است که طعمی بینظیر دارد. در اینجا طرز تهیه خورشت کرفس را برای شما آوردهام:
مواد لازم:
• کرفس تازه: ۴۰۰ گرم
• گوشت گوسفندی (ترجیحاً قلوهگاه یا مغز ران): ۳۰۰ گرم
• پیاز: ۱ عدد بزرگ
• سیر: ۲ حبه
• رب گوجهفرنگی: ۱ قاشق غذاخوری
• لیمو عمانی: ۲ عدد
• زردچوبه: ۱/۲ قاشق چایخوری
• نمک و فلفل: به مقدار لازم
• روغن: به مقدار لازم
• آب: به مقدار لازم
طرز تهیه:
1. آمادهسازی مواد:
• کرفسها را شسته و به قطعات متوسط خرد کنید.
• پیاز را نگینی خرد کرده و سیر را ریز رنده کنید.
• گوشت را به قطعات کوچک تقسیم کنید.
2. سرخ کردن گوشت و پیاز:
• در یک قابلمه مقداری روغن بریزید و پیاز را در آن تفت دهید تا نرم و طلایی شود.
• سپس گوشت را به پیاز اضافه کرده و با زردچوبه و فلفل تفت دهید تا رنگ گوشت تغییر کند و کمی سرخ شود.
3. اضافه کردن رب گوجهفرنگی:
• رب گوجهفرنگی را به گوشت و پیاز اضافه کرده و چند دقیقه تفت دهید تا طعم خامی رب از بین برود.
4. پختن خورشت:
• به قابلمه آب اضافه کنید به طوری که سطح مواد را پوشش دهد. سپس لیمو عمانیها را با چنگال سوراخ کرده و به خورشت اضافه کنید.
• اجازه دهید خورشت روی حرارت متوسط به مدت ۱ ساعت و نیم تا ۲ ساعت بپزد تا گوشت نرم شود.
5. اضافه کردن کرفس:
• در اواخر پخت، کرفسهای خرد شده را به خورشت اضافه کنید و بگذارید برای ۲۰ دقیقه دیگر بپزد تا کرفسها نرم و طعمدار شوند.
6. چشیدن مزه:
• در انتها، نمک و فلفل را به خورشت اضافه کرده و مزه را تنظیم کنید.
خورشت کرفس آماده است. این خورشت را میتوانید با برنج ایرانی سرو کنید و از طعم و عطر بینظیر آن لذت ببرید.
نوش جان!
هنگام تلاش برای کاهش وزن بسیاری از افراد از خوردن نمک و شکر اجتناب میکنند، اما بسیاری از غذاها میتوانند شکر را وارد رژیم غذاییتان کرده و شما را به صورت مخفیانه چاق کنند. نان سفید، ماست طعمدار و حتی انواع خاصی از جوی دوسر میتوانند باعث افزایش وزن افراد شوند. اگرچه افراد فکر میکنند که برخی از این غذاها سالم هستند اما هنگام تلاش برای کاهش وزن باید از خوردن آنها اجتناب کرد. در این مطلب به معرفی این مواد غذایی میپردازیم.
برای کاهش وزن، برخی از مواد غذایی به دلیل کالری بالا، چربیهای ناسالم یا قند زیاد ممکن است مانع از کاهش وزن مؤثر شوند. در اینجا ۱۸ ماده غذایی که بهتر است از رژیم غذایی خود حذف کنید آورده شده است:
1. شیرینیها و کیکها: این محصولات سرشار از قند و چربیهای ناسالم هستند.
2. آبنباتها: قند افزوده در آبنباتها باعث افزایش کالری بدون مواد مغذی مفید میشود.
3. چیپس و اسنکهای بستهبندیشده: این غذاها معمولاً کالری بالا و مواد نگهدارنده دارند.
4. نوشابههای گازدار: این نوشیدنیها سرشار از قند هستند و هیچ ماده مغذی مفیدی ندارند.
5. نوشیدنیهای انرژیزا: اغلب این نوشیدنیها شکر و کافئین بالایی دارند که باعث افزایش وزن میشوند.
6. پیتزاهای آماده: پیتزاهای آماده معمولاً حاوی چربیهای ترانس و کالری زیاد هستند.
7. همبرگرها و ساندویچهای فستفود: این غذاها به دلیل روغنهای ناسالم و اندازههای بزرگشان کالری زیادی دارند.
8. غذاهای سرخشده: مصرف زیاد غذاهای سرخشده میتواند موجب چاقی و بیماریهای قلبی شود.
9. غذاهای فرآوریشده و کنسرو شده: این غذاها ممکن است حاوی سدیم، قند و چربیهای ناسالم باشند.
10. غلات سفید (مثل نان سفید): این غلات بیشتر کالری خالی دارند و قند خون را افزایش میدهند.
11. سسها و چاشنیهای پرکالری: سسهای آماده حاوی قند و چربی بالایی هستند.
12. آبمیوههای صنعتی: این نوشیدنیها اغلب حاوی قندهای افزوده هستند و مواد مغذی کمتری دارند.
13. آبنباتهای ژلهای: مانند سایر شیرینیها، این مواد غذایی قند بالا دارند.
14. کره و مارگارین: حاوی چربیهای اشباعشده و ترانس هستند که برای کاهش وزن مناسب نیستند.
15. غذاهای کمچرب و پروتئینهای فرآوریشده: این غذاها ممکن است حاوی قند و مواد افزودنی غیرضروری باشند.
16. پاستاهای با سس خامهای: این نوع غذاها سرشار از چربی و کالری هستند.
17. ماستهای طعمدار: ماستهای طعمدار اغلب حاوی قند زیادی هستند.
18. غذاهای آماده و بستهبندیشده: این غذاها معمولاً حاوی مواد نگهدارنده و چربیهای ناسالم هستند.
توجه به انتخاب مواد غذایی سالم و طبیعی، همچنین مصرف وعدههای غذایی کوچک و متعادل میتواند به شما در کاهش وزن کمک کند.