در سال‌های اخیر، رژیم‌های پرپروتئین مانند کتو و اتکینز محبوبیت زیادی یافته‌اند، به‌ویژه میان ورزشکاران، بدنسازان و افرادی که به دنبال کاهش وزن هستند. اما همواره این پرسش مطرح بوده که آیا مصرف زیاد پروتئین می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند؟ در این مقاله به بررسی علمی این موضوع می‌پردازیم.
عملکرد کلیه‌ها در بدن
کلیه‌ها اندام‌هایی حیاتی هستند که وظیفه‌ی فیلتر کردن مواد زائد، تعادل الکترولیت‌ها، تنظیم فشار خون و تولید برخی هورمون‌ها را بر عهده دارند. آن‌ها همچنین مواد زائد حاصل از متابولیسم پروتئین، مانند اوره و کراتینین، را دفع می‌کنند.
رابطه پروتئین و کلیه‌ها
مصرف پروتئین باعث افزایش تولید مواد دفعی در بدن می‌شود که توسط کلیه‌ها تصفیه می‌گردند. برخی از پژوهش‌ها نشان داده‌اند که مصرف زیاد پروتئین می‌تواند باعث افزایش "فشار گلومرولی" در کلیه‌ها شود؛ به‌عبارتی، کلیه‌ها برای دفع مواد زائد حاصل از پروتئین بیشتر کار می‌کنند.
آیا این موضوع نگران‌کننده است؟
در افراد سالم، شواهد علمی کافی برای اثبات اینکه مصرف زیاد پروتئین باعث آسیب دائمی به کلیه‌ها می‌شود، وجود ندارد. بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که بدن انسان قادر است با افزایش حجم کاری کلیه‌ها در رژیم‌های پرپروتئین سازگار شود، بدون اینکه به بافت یا عملکرد کلیه آسیب وارد شود.
اما در افراد دارای مشکلات کلیوی (مانند نارسایی مزمن کلیه یا دیابت)، وضعیت متفاوت است. در این افراد، رژیم غذایی پرپروتئین می‌تواند باعث تسریع پیشرفت بیماری کلیوی شود. به همین دلیل، پزشکان معمولاً رژیم‌های کم‌پروتئین را برای بیماران کلیوی تجویز می‌کنند.
منابع مناسب پروتئین
در صورت تمایل به افزایش مصرف پروتئین، بهتر است از منابع متنوع و باکیفیت مانند تخم مرغ، ماهی، گوشت بدون چربی، حبوبات، لبنیات کم‌چرب و آجیل استفاده شود. همچنین نوشیدن آب کافی برای کمک به دفع مواد زائد بسیار مهم است.
نتیجه‌گیری
در افراد سالم، مصرف زیاد پروتئین در حد متعادل و با رعایت تنوع غذایی، معمولاً مشکلی برای کلیه‌ها ایجاد نمی‌کند. اما در افرادی که دچار مشکلات کلیوی هستند، مشورت با پزشک و پیروی از رژیم غذایی خاص الزامی است. تعادل، کلید سلامتی است.