محبوبیت گوشت گوساله به دلایل مختلفی برمیگردد، که هم به ویژگیهای تغذیهای و طعم آن مربوط است و هم به کاربردهای گستردهاش در آشپزی. در ادامه به مهمترین دلایل محبوبیت آن اشاره میشود:
1. طعم ملایم و بافت لطیف: گوشت گوساله نسبت به گوشت گاو بالغ، طعم ملایمتری دارد و بافت آن نرمتر و لطیفتر است، که آن را برای انواع پخت (کبابی، خورشتی، استیکی و ...) مناسب میکند.
2. هضم آسانتر: چون عضلات گوساله کمتر کار کردهاند، پروتئینهای آن آسانتر هضم میشوند و برای برخی افراد، بهویژه کودکان یا سالمندان، مناسبتر است.
3. مقدار پایینتر چربی: معمولاً گوشت گوساله نسبت به گوشت گاو چربی کمتری دارد و این برای افرادی که رژیم غذایی کمچرب دنبال میکنند، گزینه مناسبی است.
4. منبع غنی پروتئین، آهن و ویتامین B12: گوشت گوساله سرشار از مواد مغذی است که در رشد عضلات، خونسازی و سلامت سیستم عصبی نقش دارند.
5. تنوع در مصرف: از گوشت گوساله میتوان در تهیهی غذاهای مختلف بینالمللی استفاده کرد، از جمله خوراکهای ایتالیایی، فرانسوی، ایرانی، هندی و ..
«گوشت گوساله زابلی» معمولاً به گوشت گوسالهای اطلاق میشود که از منطقه زابل در استان سیستان و بلوچستان ایران تهیه شده باشد. این نوع گوشت بهدلیل تغذیه دامها از علوفه طبیعی و شیوههای پرورش سنتی، معمولاً از کیفیت خوبی برخوردار است. مردم محلی اعتقاد دارند که گوشت گوساله زابلی نرم، خوشطعم و کمچربی است و برای انواع خورشها، کباب و آبگوشت بسیار مناسب است.
له، گوشت کوسه قابل خوردن است و در بسیاری از کشورها مانند ژاپن، کره، چین، و حتی برخی نقاط اروپا و آمریکا مصرف میشود. با این حال، مصرف گوشت کوسه با چند نکته مهم همراه است:
1. محتوای بالای جیوه: برخی گونههای کوسه دارای سطح بالایی از جیوه هستند که مصرف زیاد یا مکرر آن میتواند برای سلامت، بهویژه برای کودکان، زنان باردار و شیرده، خطرناک باشد.
2. نگرانیهای زیستمحیطی: بسیاری از گونههای کوسه در معرض انقراض قرار دارند. صید بیرویه، بهویژه برای تهیه سوپ باله کوسه، باعث نگرانیهای جدی زیستمحیطی شده است.
3. روشهای آمادهسازی خاص: برخی گونههای کوسه دارای ادرار بالا در بافتهای بدنشان هستند که اگر به درستی آماده نشوند، میتوانند طعم ناخوشایند یا حتی مواد سمی داشته باشند. برای همین، گوشت کوسه معمولاً باید بهطور خاص خیسانده و آماده شود.
اگر به دلایل فرهنگی یا تغذیهای قصد مصرف دارید، مهم است که گوشت از منابع پایدار تهیه شده باشد و در مصرف آن اعتدال رعایت شود.
ستفاده کمتر از گوشت گوسفندی برای منجمد کردن (نسبت به گوشت گاو یا مرغ) به دلایل مختلفی مربوط است:
1. چربی بالاتر: گوشت گوسفندی بهویژه در بخشهایی مثل دنده و سردست، چربی بیشتری دارد. چربی زیاد در فرایند انجماد ممکن است باعث کاهش کیفیت بافت و طعم شود، بهویژه اگر برای مدت طولانی نگهداری شود، چون چربی سریعتر از گوشت اکسید میشود و طعم بد ایجاد میکند (اصطلاحاً «زخمزدگی چربی»).
2. قیمت بالاتر: گوشت گوسفندی معمولاً گرانتر از گوشت گاو یا مرغ است. برای تولید و عرضه محصولات منجمد که معمولاً در بازار انبوه و اقتصادی هدف قرار میگیرند، گوشت ارزانتر ترجیح داده میشود.
3. عرضه محدودتر: تولید و عرضه گوشت گوسفندی در بسیاری از کشورها (نسبت به مرغ یا گاو) کمتر است، بنابراین در زنجیره تامین منجمد جایگاه کمتری دارد.
4. ترجیح مصرف تازه: در بسیاری از فرهنگها، گوشت گوسفندی ترجیحاً بهصورت تازه مصرف میشود، چون طعم و عطر خاص آن بعد از انجماد ممکن است کاهش یابد یا تغییر کند.
گوشت گوسفندی استرالیایی به دلایل متعددی در سطح جهان معروف و پرطرفدار است:
1. کیفیت بالا و طعم طبیعی
دامهای گوسفندی در استرالیا عمدتاً در مراتع طبیعی و باز پرورش داده میشوند. این سبک پرورش باعث میشود گوشت طعمی طبیعیتر، بافت لطیفتر و چربی مناسبتری داشته باشد.
2. تغذیه سالم دامها
در استرالیا از هورمونها و آنتیبیوتیکها بهصورت محدود و تحت نظارت دقیق استفاده میشود. دامها بیشتر با علوفه طبیعی و در مراتع آزاد تغذیه میشوند.
3. ذبح حلال و استانداردهای بینالمللی
بخشی از صادرات گوشت گوسفندی استرالیایی به کشورهای اسلامی انجام میشود، به همین دلیل بسیاری از دامها با روش حلال ذبح میشوند. همچنین فرآوری و بستهبندی گوشتها با رعایت استانداردهای بهداشتی جهانی صورت میگیرد.
4. صادرات گسترده و شهرت جهانی
استرالیا یکی از بزرگترین صادرکنندگان گوشت در دنیاست و شهرتی دیرینه در تأمین گوشت باکیفیت برای بازارهای جهانی دارد.
5. پایداری زیستمحیطی
در استرالیا دامداری بهطور کلی با رویکردی پایدارتر و سازگار با محیط زیست اداره میشود، که در بازارهای جهانی امتیاز بزرگی محسوب میشود.
گوشت منجمد استرالیایی معمولاً به گوشت گاو یا گوسفندی گفته میشود که در کشور استرالیا تولید شده و پس از ذبح و پردازش، برای حفظ کیفیت به صورت منجمد صادر میشود. این گوشت به دلیل شرایط بهداشتی سختگیرانه، تغذیه طبیعی دامها، و سیستمهای مدرن فرآوری، در بسیاری از کشورها از جمله ایران، محبوبیت دارد.
ویژگیهای گوشت منجمد استرالیایی:
باکیفیت و دارای بافت یکنواخت
تغذیه دامها عمدتاً بر پایه علوفه طبیعی
ذبح طبق استانداردهای بینالمللی و اغلب با تأییدیه حلال
ماندگاری بالا به دلیل انجماد سریع پس از ذبح
گوشت سردست (چه در گاو، گوسفند یا شترمرغ) معمولاً چربتر از سایر بخشهاست به دلایل زیر:
1. فعالیت کمتر عضلات: عضلات سردست نسبت به ران یا بخشهای دیگر، تحرک کمتری دارند؛ این باعث میشود چربی بیشتری بین بافتهای آن ذخیره شود (چربی بینبافتی یا marbling).
2. وجود چربی بین عضلات: سردست ترکیبی از عضله و لایههای نازک چربی است که به طعم و لطافت گوشت کمک میکند.
3. نقش در طعم و پخت: این چربیها باعث میشوند گوشت سردست برای خورشت، کباب تابهای یا آبپز بسیار مناسب باشد، چون در طول پخت نرم و لطیف میشود.
اگر میخواهید گوشت سردست کمچربتری داشته باشید، میتوانید قبل از پخت، چربیهای قابلمشاهده را جدا کنید یا از قسمتهای دیگر گوشت مثل راسته یا فیله استفاده کنید.
گوشت شترمرغ برخلاف تصور رایج، گوشت چربی نیست؛ در واقع، این گوشت یکی از کمچربترین انواع گوشت قرمز محسوب میشود. ویژگیهای مهم گوشت شترمرغ عبارتاند از:
چربی کم: میزان چربی گوشت شترمرغ بسیار کمتر از گوشت گاو یا گوسفند است. در هر 100 گرم گوشت شترمرغ حدود 2 تا 3 گرم چربی وجود دارد.
کلسترول پایین: سطح کلسترول آن هم پایینتر از بسیاری از گوشتهای دیگر است.
پروتئین بالا: محتوای پروتئینی گوشت شترمرغ زیاد است، مشابه با گوشت گاو.
طعم مشابه گوشت گوساله: ولی با بافتی لطیفتر.
اگر احساس میکنید گوشت شترمرغ چرب است، ممکن است یکی از دلایل زیر باشد:
1. وجود چربیهای سطحی یا بینبافتی در بخشی از گوشت که جدا نشده.
2. نحوه پخت (مثلاً سرخ کردن در روغن زیاد یا همراه با چربیهای دیگر).
3. اشتباه در تشخیص نوع گوشت (ممکن است گوشت بخشهایی از بدن شترمرغ مانند ران که چربی بیشتری دارند، مصرف شده باشد).
در طب سنتی ایرانی، گوشتها بر اساس طبع (مزاج) خود به گرم یا سرد دستهبندی میشوند. گفته میشود که گوشت گوساله طبع سرد دارد به دلایل زیر:
1. رطوبت بالا و حرارت کم: گوشت گوساله نسبت به گوشت گوسفند دارای رطوبت بیشتر و چربی کمتر است، و همین باعث میشود طبع آن سرد و تر محسوب شود.
2. تأثیر بر بدن: در طب سنتی باور بر این است که مصرف زیاد گوشت سرد باعث ضعف گوارش، نفخ، و کاهش انرژی بدن میشود، مگر اینکه با مصلحات (مانند دارچین، زنجبیل، سیر یا فلفل) مصرف شود.
3. سن حیوان: گوساله هنوز به بلوغ نرسیده و گوشت آن لطیفتر و سبکتر از گوشت گاو بالغ است. در نتیجه سردی آن بیشتر به چشم میآید.
بله، خوراک گاو شیرده با گاو گوشتی تفاوت قابل توجهی دارد، زیرا اهداف پرورش و نیازهای تغذیهای آنها متفاوت است:
۱. هدف اصلی تغذیه
گاو شیرده: هدف افزایش تولید شیر است، پس نیاز به انرژی، پروتئین و مواد معدنی خاص برای حفظ تولید شیر بالا و سلامت دام دارد.
گاو گوشتی: هدف افزایش وزن و توده عضلانی است، بنابراین تغذیه روی رشد سریع و ذخیره چربی تمرکز دارد.
۲. ترکیب جیره غذایی
گاو شیرده:
انرژی بالا (نشاستهدار مثل ذرت)
پروتئین بالا (کنجاله سویا، یونجه)
مکملهای معدنی (کلسیم، فسفر، منیزیم)
فیبر کافی برای سلامت شکمبه
گاو گوشتی:
انرژی بالا (ولی با کنترل پروتئین نسبت به شیرده)
فیبر کمتر (برای تسریع رشد)
افزودنیهایی برای افزایش ضریب تبدیل خوراک به گوشت
۳. تأثیر بر بدن دام
خوراک گاو شیرده اگر به گاو گوشتی داده شود، ممکن است باعث چاقی بیشازحد و اسراف هزینه شود.
خوراک گاو گوشتی اگر به گاو شیرده داده شود، میتواند باعث کاهش تولید شیر و بروز مشکلات متابولیک شود
اصفهان یکی از استانهای پیشرو در صنعت دامپروری ایران است که به دلیل شرایط اقلیمی مناسب، منابع آبی قابلقبول و زیرساختهای کشاورزی و دامداری توسعهیافته، میزبان واحدهای دامداری بزرگ و بازارهای فعال در این حوزه است.
شرکتهای بزرگ دامپروری در اصفهان
از جمله شرکتهای برجسته در این حوزه میتوان به شرکت کشت و دام قیام اصفهان اشاره کرد که با ظرفیت پرورش ۱۰٬۰۰۰ رأس دام مولد و تولید سالانه ۶۳٬۰۰۰ تن شیر، یکی از بزرگترین واحدهای دامداری کشور محسوب میشود. این شرکت از فناوریهای پیشرفتهای مانند سیستمهای خودکار شیردوشی و کارخانه خوراک دام بهره میبرد .
بازارهای دام در اصفهان
در سطح استان، بازارهای متعددی برای خرید و فروش دام زنده و محصولات مرتبط وجود دارد. یکی از این بازارها، بازار دام شهرداری کوچصفهان است که در شهرستان رشت، بخش کوچصفهان واقع شده و بهعنوان مرکز ارائه خدمات مرتبط با صنعت کشاورزی و دامداری شناخته میشود .
فعالیتهای عشایری و کوچ دام
عشایر استان اصفهان نقش مهمی در تأمین دام و فرآوردههای دامی دارند. در سالهای اخیر، بیش از ۲۲۵٬۰۰۰ رأس دام عشایر این استان شناسایی و هویتگذاری شدهاند که نشاندهنده اهمیت و گستردگی فعالیتهای عشایری در منطقه است .
منابع آنلاین برای خرید و فروش دام
برای خرید و فروش دام در اصفهان، پلتفرمهای آنلاین متعددی وجود دارند. وبسایتهایی مانند دیوار و نیاز روز آگهیهای متنوعی از فروشندگان دام در مناطق مختلف استان، از جمله کوچصفهان، ارائه میدهند. این آگهیها شامل انواع دامهای سبک و سنگین، پرندگان و سایر حیوانات مزرعه هستند .
تنوع گوشت گوساله به بخشهای مختلف بدن حیوان بستگی دارد و هر بخش ویژگیها، طعم و بافت متفاوتی دارد. در زیر به انواع رایج گوشت گوساله اشاره میکنم:
1. راسته (Loin)
گوشت نرم و لطیف، مناسب برای استیک، کباب و گریل.
از گرانترین و محبوبترین بخشهاست.
2. فیله (Tenderloin)
نرمترین قسمت گوشت گوساله.
برای استیک فیله مینیون، بیف استراگانف و غذاهای لوکس استفاده میشود.
3. ران (Round)
گوشت بدون چربی و سفتتر.
مناسب برای خورش، آبپز یا گوشت چرخکرده.
4. سینه (Brisket)
گوشت پرچرب و طعمدار.
مناسب برای خوراک، بریانی و غذاهای دودی.
5. گردن (Neck)
گوشت نسبتاً سفت و چرب.
مناسب برای خورشت یا آبگوشت.
6. ماهیچه (Shank)
دارای بافت ژلاتینی، مناسب برای آبگوشت و خورشهایی مانند خورش ماهیچه.
7. دنده (Rib)
شامل گوشت بین دندهها که چرب و لذیذ است.
مناسب برای باربیکیو و کباب.
8. چرخکرده گوساله
از بخشهای مختلف تهیه میشود.
مناسب برای کتلت، کباب تابهای، برگر و لازانیا.
خمیر مرغ بیشتر در صنعت غذاهای فرآوریشده استفاده میشه؛ بهخصوص در محصولاتی که گوشت چرخکرده یا بافت نرم نیاز دارن. چون ارزون و قابلفرمگیریه، انتخاب خوبی برای تولید انبوهه.
---
کاربردهای رایج خمیر مرغ:
1. سوسیس و کالباس ارزانقیمت
پایهی اصلی بسیاری از سوسیسهای اقتصادی و کالباسهای مرغ با درصد پایین گوشت.
با ادویه و افزودنی طعمدار میشه.
2. ناگت مرغ
بخش زیادی از ناگتهای صنعتی، مخصوصاً مدلهای اقتصادی، با خمیر مرغ درست میشن.
برای شکلدهی و چسبندگی بهتره.
3. برگر مرغ (همبرگر مرغی)
در ترکیب با سویا، ادویه، چربی و آرد برای تولید برگرهای ارزان.
4. کنسروها و خوراکهای آماده
در برخی کنسروهای خوراک مرغ یا پاتهها استفاده میشه چون بافت نرم و قابلفرمگیری داره.
5. کوفته، کتلت و شامی صنعتی
در کارخانهها برای تهیه کوفته مرغ یا کتلتهایی که از گوشت خالص تهیه نمیشن.
6. غذاهای آماده فستفودی
مثل رول مرغ، شنیسل ارزانقیمت، توپک مرغ و...
---
چرا استفاده میشه؟
خیلی ارزونه
شکلپذیر و یکدسته
ماندگاری بالا
طعمپذیر با ادویهجات
خمیر مرغ (یا مکانیکال دیبون مرغ - MDM) یک ماده اولیهی گوشتیه که بیشتر در صنعت فرآوردههای گوشتی (مثل سوسیس، کالباس، ناگت و همبرگرهای ارزانقیمت) استفاده میشه.
---
خمیر مرغ دقیقاً چیست؟
خمیر مرغ حاصل جدا کردن گوشتهای باقیمانده روی استخوانهای مرغ با استفاده از دستگاههای صنعتیست. این فرایند مکانیکی انجام میشه، نه دستی.
---
چطور تهیه میشه؟
1. بعد از جدا شدن قسمتهای اصلی مرغ (سینه، ران و...)، استخوانها با بقایای گوشت وارد دستگاه مخصوص میشن.
2. دستگاه با فشار بالا گوشتهای نرم، پوست، چربی و تکههای باقیمونده رو از استخوان جدا میکنه.
3. خروجی دستگاه، یک مادهی خمیریشکل، نرم و صورتیرنگه که بهش میگن خمیر مرغ.
---
ویژگیهای خمیر مرغ:
---
آیا استفاده از خمیر مرغ مجازه؟
در مصارف صنعتی (تحت نظارت سازمان دامپزشکی و استاندارد) بله، مجازه.
در قصابیها یا فروش خام به مصرفکننده ممنوعه.
بعضی از تولیدکنندهها کیفیت پایینی از خمیر مرغ استفاده میکنن، به همین خاطر مصرف زیادش برای سلامت توصیه نمیشه.
کباب دونر ترکیهای (Doner Kebab) یکی از معروفترین غذاهای خیابانی و سنتی ترکیه است.«دونر» در زبان ترکی به معنی "چرخیدن" است، چون گوشت این کباب به صورت عمودی روی سیخی بزرگ چرخانده و پخته میشود.
مواد اصلی دونر:
گوشت (معمولاً گوشت گوسفند، گوساله، مرغ یا ترکیبی)
ادویههای مخصوص (فلفل سیاه، زیره، پاپریکا، آویشن، نمک و ...)
پیاز
ماست یا روغن برای مرینیت کردن گوشت
طرز تهیه کلی:
1. مرینیت گوشت: برشهای نازک گوشت با ماست، پیاز رندهشده، ادویهها و روغن مخلوط و چندین ساعت (معمولاً یک شب) در یخچال خوابانده میشود.
2. آمادهسازی: گوشتهای مرینیتشده به صورت لایهلایه روی سیخ عمودی چیده میشوند.
3. پخت: سیخ در کنار آتش یا المنت میچرخد تا گوشت آرامآرام پخته شود. لایههای سطحی که برشته شدهاند با چاقوی بزرگ و تیز تراشیده میشوند.
4. سرو: گوشت دونر را معمولاً در نان مخصوص (لواش، پیتا یا ساندویچی) همراه با سبزیجات تازه (گوجه، خیارشور، کاهو، پیاز) و سسهای مخصوص سرو میکنند.
انواع محبوب دونر:
اسکندر کباب (Iskender Kebab): دونر با نان برشته، سس گوجه، کره و ماست سرو میشود.
دونر با برنج (Pilav Üstü Döner): گوشت دونر روی برنج سرو میشود.
دونر ساندویچ یا رول (Dürüm Döner): گوشت در نان رول میشود
یک مقاله تخصصی درباره بررسی گردن گوسفندی شامل برش، طعمدار کردن، پخت، و تحلیل میزان پروتئین و چربی برایت نوشتم:
بررسی تخصصی گردن گوسفندی
معرفی کلی
گردن گوسفندی یکی از بخشهای خوشمزه و پرطرفدار گوشت گوسفند است که بافتی نسبتاً چرب و لایهلایه دارد. این قسمت به دلیل میزان بالای کلاژن، پس از پخت طولانی، طعمی غنی و بافتی لطیف پیدا میکند. گردن گوسفند به ویژه برای خورشها، آبگوشت و بریان کردن بسیار مناسب است.
برش گردن گوسفندی
برای برش گردن گوسفند، ابتدا گردن را از بدن جدا کرده و سپس آن را به قطعات مدور ۲ تا ۳ سانتیمتری میبُرند. این قطعات شامل استخوان، مغز استخوان و لایههای گوشت هستند. در بعضی از موارد برای خورش یا آبگوشت، گردن را در اندازههای درشتتر و برای کباب کردن، به قطعات کوچکتر تقسیم میکنند.
نکات برش:
• استفاده از چاقوی تیز و سنگین یا اره مخصوص قصابی ضروری است.
• رعایت برشهای یکنواخت باعث پخت یکدست گوشت میشود.
طعمدار کردن گردن گوسفندی
طعمدار کردن گردن گوسفند به بهبود مزه طبیعی آن کمک زیادی میکند. ترکیبهای محبوب برای مرینیت کردن گردن شامل موارد زیر است:
• مواد اصلی: پیاز خرد شده، سیر، ماست یا آب لیمو برای لطافت بیشتر
• ادویهها: زردچوبه، فلفل سیاه، دارچین، زیره، فلفل قرمز، و مقداری گشنیز خشک
• چربی: کمی روغن زیتون یا روغن دنبه برای افزایش لطافت
روش طعمدهی:
گردن را باید حداقل ۴ تا ۱۲ ساعت در مخلوط مرینیت قرار داد تا ادویهها و طعمدهندهها به خوبی به بافت گوشت نفوذ کنند.
روشهای پخت گردن گوسفندی
گردن گوسفند نیاز به پخت طولانی مدت دارد تا کاملاً نرم و خوشمزه شود. روشهای متداول پخت شامل:
1. آبپز و خورشتی: گردن در ترکیب با پیاز، ادویه و آب، به مدت ۳ تا ۴ ساعت روی حرارت ملایم پخته میشود.
2. بریانی یا تنوری: پس از طعمدار شدن، گردن در فر یا تنور با دمای پایین (حدود ۱۵۰ تا ۱۷۰ درجه سانتیگراد) برای ۳ تا ۴ ساعت پخته میشود تا مغزپخت و کاراملی شود.
3. کبابی: قطعات کوچکتر گردن روی زغال یا گریل با دمای متوسط برای مدت کوتاهتری کباب میشوند؛ در این روش باید دقت کرد گوشت خشک نشود.
ارزش غذایی گردن گوسفندی
تحلیل ارزش غذایی گردن گوسفندی (در ۱۰۰ گرم گوشت پختهشده):مقدار تقریبی
انرژی
۲۵۰ تا ۳۰۰ کیلوکالری
پروتئین
۲۱ تا ۲۵ گرم
چربی
۱۸ تا ۲۲ گرم
کلسترول
۸۰ تا ۹۰ میلیگرم
آهن
۲.۵ تا ۳ میلیگرم
گردن گوسفندی نسبت به سایر قطعات گوسفند چربی بیشتری دارد که باعث طعم قویتر آن میشود. همچنین به دلیل میزان پروتئین بالا و وجود آهن، منبع خوبی برای تأمین انرژی و جلوگیری از کمخونی است.
جمعبندی
گردن گوسفندی به دلیل بافت منسجم، میزان چربی مناسب، و قابلیت جذب بالای طعمدهندهها یکی از بهترین گزینهها برای غذاهای سنتی ایرانی مانند آبگوشت، خورش گردن و حتی کباب است. با برش صحیح، طعمدهی مناسب و پخت اصولی، میتوان از این قسمت نهایت استفاده را برد.