آبگوشت یکی از غذاهای اصیل و مقوی ایرانی است که با دقت و توجه می توان آن را با طعم بسیار مطبوع تهیه کرد نکته ای که برای تهیه آبگوشت باید به آن توجه شود این است که بعد از جوش آمدن در ظرف را محکم بست و حرارت را ملایم نمود تا آبگوشت با بخار پخته شود و آب ان تبخیر نشود تا مجبور شویم به آن آب اضافه کنیم.

مواد لازم برای 6 نفر:

طرز تهیه:

گوشت را تیکه تیکه می کنیم و می شوئیم سپس با لوبیا و پیاز خرد کرده و 5 تا 6 لیوان آب در حرارت ملایم بار می کنیم تا کمی گوشت بپزد بعد هسته های لیمو را بیرون می آوریم و داخل آن می کنیم . سبزی تمیز شده را خرد و با روغن تفت می دهیم و داخل گوشت میریزیم و می گذاریم گوشت کامل بپزد در انتهای پخت 5 تا 6 عدد سیب زمینی پوست گرفته شده به همراه نمک و فلفل و زرچوبه به آن اضافه می کنیم.

 گوشت ژیگو باید نرم و از ران گوسفند یا گوساله جوان باشد. بریا پخت آن سیر حتما باید مصرف گردد فقط مقدار کم و زیاد بودن آن را مطابق دلخواه انتخاب کرد. به طور مدام در طول پخت می بایست آب اضافه کنیم و حتما کره به جای روغن طعم غذارا بهتر می کند.

مواد لازم:

طرز تهیه:

پس از شستن گوشت، پشت و روی آن را چندین سوراخ می کنیم و دانه های سیر را در گوشت فرو می بریم. داخل ظرفی مناسب 2 تا 3 قاشق روغن می ریزیم و گوشت را داخل آن ظرف قرار داده اطراف آن را سرخ می کنیم و به تدریج در آن آب میریزیم تا کامل پخته شود. سپس آن را از ظرف بر می داریم و سس گوشت را به آن اضافه می کنیم و روی حرارت ملایم می گذاریم. سپس زرده های تخم مرغ را خوب هم می زنیم به تدریج داخل این سس می ریزیم و مرتب به هم می زنیم یکی دوجوش زد بر می داریم. جعفری، ترخان و خامه را به آن اضافه می کنیم. بعد ژیگوی خود را در دیس قرار می دهیم و مقداری از سس تهیه شده را روی آن اضافه می کنیم سپس برای تزئین روی آن جعفری و لوبیا سبز اضافه میکنیم .

منبع بسیار خوبی از پروتئین، ویتامین ها و املاح می باشد و می تواند به عنوان یک وعده غذایی نیز استفاده شود. سفیده تخم مرغ از پروتئین (آلبومن) و آب تشکیل شده است و چربی زیادی در زرده آن اشباع شده است. از تخم مرغ به عنوان پایدار کننده در سس، کیک و بستنی استفاده می شود و از مواد جدا نشدنی در تهیه کیک و شیرینی هم می باشد.تخم مرغ نیز همانند سایر ماده غذایی نیازمند دقت و توجه در خرید و نگهداری است. اندازه تخم مرغ بر کیفیت آن تاثیری ندارد اما روی قیمت آن تاثیر می گذارد، باید در هنگام خرید دقت کرد که تخم‌ مرغ‌ ها غالبا از نظر کیفیت، وزن و درجه بندی مورد تقسیم قرار می گیرند. پوست تخم‌ مرغ باید کمی زبر باشد، سفیده تخم‌ مرغ به صورت سرد، منجمد یا خشک شده در بازار نیز موجود است. تخم مرغ تازه را اگر در ظربی پر از آب قرار دهیم زیر آب می رود در صورتیکه تخم مرغ فاسد شده روی آب قرار میگیرد. تخم مرغ قدیمی تر یک زرده صاف دارد که به راحتی می شکند و نازک است و سفیده اش هم آبکی می باشد.

 شاید از ظاهر خارجی این بی‌مهرگان خوب به نظر نرسد، ولی در صورت طبخ و پخت درست فوق‌العاده خوش طعم و لذیذ خواهند بود. تهیه و درست کردن صدف خوراکی آسان تر از ماهی است، صدف های خوراکی که در ایران دو نوع هستند: صدف دو کفه ای و اویستر.  انواع مختلفی از گونه‌های صدف خوراکی در بازار در دسترس قرار دارند. استفاده‌ غذایی از صدف خوراکی فواید زیادی دارد، مختصر به برخی از این خواص در زیر اشاره میکنیم:

• کمک به جذب آنتی اکسیدان
• کاهش فشار خون
• کمک به کاهش وزن
• کمک به التیام زخم ها
• تقویت استخوان ها
• افزایش سطح انرژی بدن

طرز طبخ صدف خوراکی:

برای اینکه بدانیم صدفی که برای استفاده تهیه کردیم سالم است یا خیر می بایست در هنگام شستن بررسی کنیم که آیا پوسته صدف باز است یا ترک خورده یا شکسته است. ابتدا صدف ها را با آب سرد شسته و برای پاک کردن هرگونه شن ،برس سفتی روی آنها می کشیم.در قابلمه ای در دار، کره را حرارت می دهمیم و پیاز را به کره اضافه می کنیم تا پیاز ها طلایی شوند، سیر را اضافه کرده و تفت می دهیم، ادویه ها از قبیل نمک، فلفل را به مواد اضافه می کنیم و مخلوط می کنیم.  ماءشعیر را به محتویات قابلمه اضافه می کنیم درب آن را می بندیم و به مدت پنج دقیقه حرارت می دهیم تا صدف ها باز شوند. برای سرو جعفری اضافه می نمائیم.

گوشت، در غذا ها به عنوان ماده اصلی استفاده می گردد، اما چگونگی طبخ گوشت در لطافت و طمع خوب آن تاثیر بسیاری دارد. مرینیت گوشت به معنی مزه دار کردن و طمع دار کردن آن است. برای مزه دار کردن گوشت می بایست گوشت برای مدتی در مواد خوابانده شود. جهت مزه دار کردن گوشت آن را در موادی که اغلب شامل ادویه و چاشنی های مختلف هستند قرار میدهیم، این کار طعم گوشت را بسیار لذیذ می کند. حتی پس از مرینیت گوشت می توان آن را به مدت 3 ماه در فریزر هم نگهداری نمود. برخی اوقات که زمان کافی را برای مزه ­دار کردن گوشت به روش خوابانیدن در مواد مرینیت ندارید، میتوان کلیه مواد مرینیت را به همراه گوشت در کیسه پلاستیکی ریخته و با تکان دادن محتوبات، گوشت مزه­ دار می گردد. این مدل برای مرینیت کردن گوشت های خردشده کاربرد بیشتری دارد. یکی از راه های مزه کردن از طریق رنده انجیر می باشد که مزه خوبی به گوشت میدهد. روش دیگر خواباندن گوشت در سرکه است که این راه نه­ تنها گوشت را طعم­ دار و مرطوب می­کند، همچنین بخاطر اسید، پروتئین­های سطحی گوشت تغییر کرده و فیبرهای آن نرم می شود. سعی شود در این مدل مرینیت،ظروف شیشه ای یا چینی برای خواباندن مواد استفاده شود. برگ بو تاثیر بسیار زیادی در از بین بردن بوی زهم گوشت و خوشمزه شدن آن دارد سپس بعد از پخت آن‌ها را خارج کنید. افزودن آب قلم به گوشت باعث خوشمزه تر غذا می شود حتی می توان مقداری آب قلم همیشه در فریز داشت.‎ برای گرفتن بوی زهم گوشت استفاده از پیاز فراوان، سیر و ادویه‌‌هایی مثل فلفل و زنجبیل و دارچین استفاده کنید.همچنین افزودن پوست مرکبات، شنبلیله، فلفل، گیاهان تازه و ادویه مانند زیره، گشنیز، انیسون و دارچین نیز می تواند گوشت را طعم دار کند.

از مهمترین نکات در آشپزی، آشنایی با  انواع برش گوشت و محل آن‌ برش ها روی لاشه گوشت است، که این روش ها در مناطق و کشورهای مختلف تفاوت دارد که عناوین مختلفی نیز به آنها داده می شود.برای مثال در کشور ایالت متهده آمریکا، محبوبترین نوع گوشت، گوشت گاو است، در بریتانیا دنده کباب را بهترین نوع گوشت می دانند. هر قسمتی از عضلات حیوان که بیشتر در معرض فعالیت است، طعم بهتری دارد.اما سایر قسمتها که دارای حرکت کمتر باشند، نرم تر هستند. برخی گوشت ها نیز به صورت آب پز پخته می شوند،که این نوع گوشت ها اغلب در خورشت ها و  در غذاهای ترکیبی مورد استفاده قرار میگیرند.اما اگر نحوه برش گوشت با شیوه پخت متناسب نباشد، هرگز طعم مورد نظر را نخواهد یافت. برای مثال می بایست برای کوتاه و سفت نشدن گوشت آن را در جهت متقاطع رگه‌ ها، ببُرید و برای ترد ماندن گوشت آن‌ را در جهت عمود به رگه‌ ها برش دهید.

انواع برش گوشت:

1- برش های نیم شقه خلفی: به شرح ذیل است:

• ناحیه کوچک کمر (Short loin)
• پیش ناف (Flank)
• کمر (Loin)
• راسته (Sirloin)
• پایین راسته (Bottom Sirloin)
• بالای راسته (Top Sirloin)
• فیله (Tenderloin)
• ران (Leg)

2- برش های نیم شقه قدامی گوشت: به شرح ذیل است:

• کف سر دست یا گوشت بالای شانه (Chuck)
• سر سینه (Brisket)
• گردن (Neck)
• دنده (Rib)
• سینه (Plate)
• ماهیچه دست و پا (Shank)

3- برش های استیک گوشت: به شرح ذیل می باشد:

4- برش عمود بر ریشه گوشت

5- برش در جهت ریشه گوشت

6- برش مکعبی (قیمه ای)

مهمترین نکته در خصوص گوشت، آشنایی از انواع برش گوشت و محل آن‌ ها روی لاشه است، بطوریکه اگر گوشتی از نظر کیفیت و مرغوب باشد، اما نحوه برش آن با روش پخت تناسب نداشته باشد، هرگز طعم مورد نظر را نخواهد یافت. برای مثال اگر بعضی گوشت‌ ها را در جهت متقاطع رگه‌ ها، ببُرید، کوتاه و سفت می‌ شوند، اما بعضی از گوشت‌ ها به‌ طور طبیعی ترد هستند.

برای تهیه برخی غذا ها  مانند خورش که گوشت مصرفی آن‌ ها بافت درشتی دارد، برش باید در جهت عمود به رشته‌ های بافت ایجاد شود، تا باعث نرمی، تردی و خوش‌ طعم‌ شدن گوشت شود.

دل گوسفند، تقویت‌ کننده‌ی قلب

قلب گوسفند به نوعی گوشت خالص است. از نوع مزاج گرم بوده و برای افرادی که طبع سرد دارند و ساختار ماهیچه ای آنها ضعیف است بسیار مفید می باشد. کمی دیر هضم بوده ، بنابراین توصیه می شود که با حرارت کافی و به مدت زمان مناسب پخته شود. در بعضی از کتب طب سنتی آمده خوردن قلب و خونابه ی آن شب کوری را رفع مینماید. این قسمت را بهتر است همراه با آبلیمو و ادویه جاتی مانند فلفل و زیره استفاده کنید.

قلوه

قلوه یا کلیه از قسمت های لذیذ گوسفند بوده که برای درد کمر مناسب است و البته دیر هضم می باشد. افرادی که طبع سرد دارند از مصرف زیاد آن خودداری کنند. این قسمت به دلیل اینکه خون چندان صالحی تولید نمی کند بهتر است از گوسفند جوان تهیه شود.

مغز

مغز از قسمت های بسیار چرب گوسفند بوده و هضم آن سخت می باشد. مصرف این قسمت فقط برای افرادی که با کمبود وزن مواجه هستند و میزان چربی بدن آنها سطح بسیار پایینی است مناسب است. از طرفی مصرف مغز اشتها را از بین می برد. به همراه آن بهتر است از ادویه جاتی مانند دارچین و خردل استفاده کرد همچنین نارنج یا آبلیمو فراموش نشود.

جگر سیاه یا کبد گوسفند

این قسمت خون زیادی در بدن تولید می کند بنابراین مصرف آن برای افرادی که دچار کم خونی می باشند بسیار مفید بوده همچنین منبع سرشاری از ویتامین A می باشد و در سلامت پوست و مو و بینایی نقش بسزایی دارد. در مقابل جگر سیاه دیر هضم است. از نمک ، دارچین ، زیره و سرکه برای هضم راحت  تر آن استفاده کنید. همچنین سعی کنید به طور کباب آن را مصرف نمایید زیرا سرخ کردن آن در روغن هضم این قسمت را مشکل تر و سخت تر می نماید.

جگر سفید یا ریه گوسفند

جگر سفید در گذشته به عنوان دارو تجویز میشده. میزان پروتئین و چربی آن به مراتب از جگر سیاه و همچنین گوشت قرمز کمتراست. بنابراین از آن در رژیم لاغری می توان استفاده نمود. همچنین برای افرادی که گوشت قرمز در رژیم غذایی آنها به دستور پزشک حذف شده است پرکاربرد می باشد. این قسمت در درمان پوکی استخوان مفید بوده و سرشار از ویتامین های E  و D می باشد. در درمان خشکی چشم نیز موثر است و مانع از ایجاد این مشکل می شود.

خوئک، افزایش دهنده‌ی کلسترول

خوئک از میزان چربی بسیار بالایی برخوردار بوده و به شدت میزان کلسترول خون را بالا می برد ینابراین در مصرف آن می بایست احتیاط نمود. از فواید آن میتوان به پتاسیم موجود در این قسمت اشاره کرد.

طحال را مصرف نکنید!!

کیسه طحال عضو سیاه رنگی است که در زیر معده قرار دارد و در اسلام حرام بوده و به هیچ عنوان این قسمت را نباید مصرف نمود. مصرف آن لکه های پوستی، کیست های چربی، اختلالات عصبی، موهای زائد و حتی ابتلا به سرطان را موجب می شود.

چشم

گوشت چشم، بناگوش، سرگوسفند بسیار گوشت سبک و نرم و لذیذی می باشد. همچنین هضم آن نیز راحت بوده و برای اغلب افراد با طبع مختلف مناسب می باشد.

زبان گوسفند

بسیار لذیذ است و میزان چربی بالایی دارد و در عین حال منبع خوبی از ویتامین ها ی B  و B12 می باشد.

پاچه گوسفند

موجب سفت شدن اندام ها ، عضلات ، تاندون ها  و استخوان ها شده  و از آنجایی که مزاج معمولی دارد برای اغلب افراد مناسب بوده ، همچنین برای افرادی که رژیم لاغری دارند مناسب است.

سیرابی و شیردان

سیرابی ارزش غذایی کمی دارد و از میزان چربی بسیار پایینی برخوردار است به همین دلیل در رژیم های لاغری پرکاربرد می باشد. در بدن ایجاد رطوبت می کند. دیر هضم بوده و برای افرادی که طبع سردی دارند مناسب نمی باشد یا بعد از مصرف گرمی جاتی مانند نمک، گردو ، زیره و آویشن و ....  استفاده شود.

همواره با این مسئله رو به رو بوده ایم که مصرف گوشت سفید بهتر است یا گوشت قرمز. این موضوع  برای سالمندان که نسبت به هضم و جذب غذا حساسیت بیشتری دارند، اهیمت پیدا می کند.

از لحاظ حجم مصرف، گوشت قرمز (گوسفند و گوساله) در رده اول قرار میگرد و بعد از آن گوشت سفید نظیر گوشت پرندگان و سپس ماهی و محصولات دریایی در رده های بعدی قرار میگیرند. به این نکته میبایست اشاره کرد که پروتئین گوشت ارزش غذایی به مرابت بالاتری نسبت به پروتئین گیاهی دارد. و املاح معدنی گوشت قرمز بیشتر از گوشت سفید است.

در این ماده غذایی انواعی از پروتئین ها و مواد مغذی که برای رشد و سلامت بدن و دستگاه عصبی همچنین رشد و نموجنین بسیار موثر می باشد قرار دارد. مانند منیزیم، کلیسم، روی و آهن که جلوگیری از کم خونی و فقر آهن می کند، ویتامین B12  و B6 و.......

آهن در گوشت قرمز به مراتب بیشتر از گوشت سفید می باشد و بدن انسان هم آهن گوشت قرمز را دو برابر بیشتر از آهن مواد غذایی دیگر مانند سبزیجات جذب می کند. افرادی که دارای کم خونی هستند (زنان، کودکان) موثرترین ماده غذایی در تامین آهن مورد نیاز ، مصرف جگر می باشد و بعد از آن استفاده از گوشت قرمز

مصرف روزانه مورد نیاز افراد از این گروه ماده غذایی حدودا 60 تا 90 گرم گوشت قرمز، مرغ و ماهی می باشد. اما در مصرف گوشت همواره میبایست به نکاتی توجه کرد از جمله:

اگر دارای وزن متعادل و یا اضافه ورزن هستید همواره از گوشت کم چرب استفاده نکنید و در زمان پخت چربی را از گوشت جدا کنید. همچنین گوشت سفید بدون پوست مصرف نمایید. ماهی و حبوبات در برنامه غذایی نقش بسیار موثری دارد.

از سرخ کردم گوشت و مواد غذایی پرهیز نمایید.

از مصرف زیاد مغز، کله و پاچه و غذاهای این چنینی خودداری نمایید. مخصوصا رعایت این مورد برای سالمندان حیاتیست.

گوشت سفید در مقایسه با گوشت قرمز چربی و در واقع انرژی و کالری کمتری دارد. به عنوان مثال 100 گرم گوشت مرغ حدودا دارای 190 کیلو کالری می باشد و کلسترول آن 89 میلی گرم است که در مقایسه با گوشت قرمز مقدار کمی است. از نظر پروتئین، گوشت مرغ و گوشت قرمز یکسان میباشند اما بدلیل چربی کمتر مرغ، انرژی دریافتی از آن کمتر می باشد.

 همچنین گوشت بوقلمون در مقایسه با گوشت سفید و گوشت مرغ از میزان کالری بسیار کمتری برخوردار است.

گوشت شتر مرغ در دسته گوشت های قرمز قرار میگیرد اما خصوصیات منحربه فردی داراست. گوشت آن بسیار نرم، ترد و زود هضم است. میزان چربی آن کم بوده 66% کمتر از گوشت گاو و حتی کمتر از گوشت مرغ می باشد. میزان مواد مغذی و آهن آن تقریبا هم سطح با گوشت قرمز است بنابراین برای افرادی که دچار مشکلات قلبی و عروقی هستند گزینه خوبیست.

استفاده مداوم از گوشت قرمز منجر به غلظت کلسترول، تری گلیسیرید و اسید اوریک شده و در پی آن بیماری های قلبی عروقی را به دنبال دارد. بنابراین زمانی که شما با کمبود ویتامین ها و مواد مغذی رو به رو نیستید و دچار لاغری مفرط نمی باشید سعی کنید در مصرف گوشت قرمز اعتدال را رعایت نمایید و در وعده های غذایی اتان گوشت مرغ و ماهی را قرار دهید.

1.     انتخاب درست

در مرحله اول میبایست در خرید گوشت قرمز، سفید و ماهی انتخاب درستی داشته باشیم و به چندین نکته توجه کنیم:

گوشت خریداری شده (قرمز، سفید یا ماهی) نباید زیاد به پاک‌کردن نیاز داشته باشد و کمترین میزان چربی را دارا باشد. هرچقدر زمان خرید تا انجماد کمتر باشد گوشت فریز شده کیفیت بهتری دارد. پس گوشت خریداری شده زمانی که به اندازه کافی پاک شده باشد مدت زمان فریز کردن آن نیز کاهش می یابد.

در خرید مواد گوشتی پاک شده، بسته بندی شده و یخ نزده را در اولویت قرار دهید. زیرا کیفیت این مواد بیشتر از گوشت های فاقد بسته بندی میباشد.

برای انتخاب انواع گوشت و ماهی باید به رنگ، بو و وضعیت ظاهری آن به دقت توجه کنیم. رنگ گوشت قرمز باید صورتی رنگ یا قرمز کم‌ رنگ، بدون کبودی یا رگه‌های بنفش باشد. گوشت سفید هم باید صورتی سفید باشد و هیچگونه کبودی، زرد شدگی یا تغییر رنگی در آن دیده نشود.

وضعیت ظاهری گوشت نکته مهمی در خرید میباشد. رنگ گوشت قرمز سالم و دارای کیفیت صورتی یا قرمز کم‌ رنگ، بدون کبودی یا رگه‌های بنفش میباشد. گوشت سفید هم میبایست صورتی سفید باشد و هیچگونه کبودی، زرد شدگی یا تغییر رنگی در آن مشاهده نشود. سفت بودن گوشت ماهی مخصوصا در ناحیه شکم، شفافیت پوست، چشم و فلس نشان دهنده سلامت گوشت میباشد. اگر از انواع گوشت های سفید و قرمز بوی تند چربی به مشام برسد نشان دهنده عدم سلامت محصول میباشد.

انتخاب درست در خرید گوشت باعث میشود کیفیت آن در حالت انجماد حفظ شود و همچنین در زمان استفاده سریع تر پخته شود.

2.     بسته بندی

بعد از خرید تمیز کردن گوشت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. یعنی جدا کردن چربی های گوشت قرمز، پوست مرغ و یا کندن فلس و تمیز کردن شکم ماهی. سپس با آب نیمه گرم و سرد گوشت را بشویید.

سپس زمان کوتاهی را اختصاص دهید تا آب ناشی از شست و شو خالی شود.

مرحله آخر تقسیم کردن و بسته بندی است. بهتر است گوشت قرمز و مرغ به اندازه ای که مورد مصرفتان برای انواع خورشت و کباب میباشد قطعه قطعه شود و ماهی به صورت قطعه نشده (سالم) تقسیم بندی شود. بعد از آن جهت بسته بندی از کیسه های پلاستیکی ضخیم استفاده کنید. دقت کنید در حین بسته بندی هوایی داخل کیسه نماند. و بسته بندی هیچ گونه منافذی نداشته باشد.

یکی دیگر از نکات مهم این است که نباید بسته‌های گوشت قرمز، مرغ یا ماهی‌ای را که از سوپر مارکت‌ها می خریم، به همان شکل فریز کنیم. حتما مواد گوشتی را از بسته بندی خارج کنید شستشو دهید و دوباره بسته بندی نمایید. چون پوشش پلاستیکی آنها نازک است و باعث از دست رفتن رطوبت ماده غذایی میشود. از طرفی مواد غذایی داخل بسته ها بهداشتی نیست و باعث آلوده شدن فریزر و سایر مواد غذای داخل فریز میشود.