در علم طب سنتی ایران، مزاجها به چهار دسته اصلی تقسیم میشوند که هرکدام ویژگیهای خاصی دارند. این مزاجها به نوع ماده غذایی و تاثیر آن بر بدن بستگی دارند.
در مورد گوشت، مزاجها به شرح زیر هستند:
گوشت با مزاج گرم: این نوع گوشتها بیشتر برای افرادی که مزاج سرد دارند مناسب هستند. گوشتهای قرمز مثل گوشت گوسفند و گاو معمولاً مزاج گرمی دارند و میتوانند گرما و انرژی را به بدن اضافه کنند.
گوشت با مزاج سرد: گوشتهایی که مزاج سرد دارند برای افرادی که مزاج گرم دارند، مناسبتر هستند. این نوع گوشتها میتوانند به تعادل دمای بدن کمک کنند. گوشت مرغ، بوقلمون، و ماهی از این دستهاند.
گوشت با مزاج خشک: گوشتهایی که خشک و کم چرب هستند، مثل گوشت ماهی و گوشت بوقلمون، معمولاً مزاج خشکی دارند و برای افرادی که مزاج مرطوب دارند، مناسب هستند.
گوشت با مزاج مرطوب: گوشتهایی که چربتر هستند و رطوبت بیشتری دارند، مثل گوشت اردک یا مرغ با پوست، مزاج مرطوب دارند و برای افرادی که مزاج خشک دارند، مناسبترند.
این تقسیمبندیها بسته به ویژگیهای فردی و نیازهای بدن افراد، ممکن است متفاوت باشند.
طرز تهیه کباب چنجه تبریزی
کباب چنجه یکی از محبوبترین کبابهای ایرانی است که با تکههای گوشت گوسفندی تازه تهیه میشود. در تبریز، این کباب به شیوهای خاص مزهدار شده و با نان یا برنج سرو میشود.
مواد لازم:
گوشت راسته گوسفندی – ۵۰۰ گرم (به صورت مکعبهای ۳ سانتیمتری خرد شده)
پیاز – ۲ عدد (رنده یا خلالی شده)
ماست چکیده – ۲ قاشق غذاخوری (اختیاری، برای لطافت بیشتر گوشت)
روغن زیتون – ۳ قاشق غذاخوری
آب لیموترش تازه – ۲ قاشق غذاخوری
زعفران دمکرده – ۲ قاشق غذاخوری
فلفل سیاه – ۱ قاشق چایخوری
نمک – به مقدار لازم
کره – ۵۰ گرم (برای چرب کردن کباب پس از پخت)
طرز تهیه:
مرینیت کردن گوشت:
تکههای گوشت را در یک کاسه بزرگ بریزید.
پیاز رندهشده، روغن زیتون، آب لیموترش، زعفران دمکرده، فلفل سیاه و ماست (در صورت استفاده) را اضافه کنید.
مواد را کاملاً مخلوط کنید و روی کاسه را بپوشانید.
برای طعم بهتر، مخلوط را حداقل ۴ تا ۶ ساعت (ترجیحاً یک شب) در یخچال بگذارید.
سیخ کردن گوشت:
بعد از استراحت، گوشت را از مواد مرینیت جدا کرده و روی سیخهای فلزی بکشید.
اگر از سیخ چوبی استفاده میکنید، آنها را قبل از کار ۳۰ دقیقه در آب خیس کنید تا نسوزند.
کباب کردن:
روی زغال: سیخها را روی حرارت متوسط زغال قرار دهید و مدام بچرخانید تا گوشت یکدست پخته و آبدار بماند.
در فر: میتوانید فر را روی ۲۰۰ درجه سانتیگراد گرم کنید و گوشت را روی سینی چربشده بچینید. هر ۵ دقیقه یکبار برگردانید تا کامل گریل شود.
چرب کردن و سرو:
در حین پخت، کمی کره آبشده روی گوشت بمالید تا نرم و خوشطعمتر شود.
پس از پخت، کباب چنجه را با نان تازه، سبزی، گوجهکبابی، دوغ و پیاز سرو کنید.
نکته:
گوشت را تا لحظهی پخت نمک نزنید تا آب آن حفظ شود و سفت نشود.
برای لطافت بیشتر، میتوانید کمی کیوی رندهشده یا سرکه سیب به مرینیت اضافه کنید، اما نباید بیش از ۲ ساعت بماند، زیرا گوشت را له میکند.
نوش جان!
گوشت مرغ یکی از محبوبترین انواع گوشت در سراسر جهان است و این محبوبیت دلایل متعددی دارد:
1. قیمت مناسب و در دسترس بودن
در مقایسه با گوشت قرمز، گوشت مرغ معمولاً ارزانتر است و در اکثر نقاط دنیا بهراحتی در دسترس قرار دارد.
2. سلامت و ارزش تغذیهای بالا
پروتئین بالا: گوشت مرغ منبع غنی از پروتئین است که برای رشد عضلات و سلامت بدن ضروری است.
چربی کم: بهویژه سینه مرغ، چربی کمی دارد و گزینه مناسبی برای رژیمهای کاهش وزن و سالمخوری است.
کمکلسترول بودن: در مقایسه با گوشت قرمز، میزان کلسترول پایینتری دارد و برای سلامت قلب بهتر است.
3. هضم آسان
گوشت مرغ نسبت به برخی گوشتهای دیگر سبکتر است و هضم راحتتری دارد، به همین دلیل برای کودکان، سالمندان و افراد دارای مشکلات گوارشی مناسبتر است.
4. تطبیقپذیری در آشپزی
گوشت مرغ را میتوان به روشهای مختلفی طبخ کرد: سرخکرده، آبپز، گریلشده، کبابی، تنوری و غیره. همچنین در انواع غذاهای سنتی و مدرن از آن استفاده میشود.
5. زمان پخت کوتاهتر
در مقایسه با گوشت گوسفند یا گاو، گوشت مرغ سریعتر میپزد، که این موضوع باعث میشود برای آشپزی روزمره و غذاهای فوری مناسبتر باشد.
6. عدم محدودیتهای مذهبی و فرهنگی
برخلاف گوشت خوک که در برخی ادیان (مانند اسلام و یهودیت) حرام است، یا گوشت گاو که در آیین هندو منع شده، گوشت مرغ در بیشتر فرهنگها بدون مشکل مصرف میشود.
7. تولید آسانتر و پایداری بیشتر
پرورش مرغ نسبت به دامهای بزرگتر نیاز به منابع کمتر (آب، غذا، فضا) دارد و تولید آن بهصرفهتر است، به همین دلیل در سراسر دنیا به میزان زیادی تولید و مصرف میشود.
به همین دلایل، گوشت مرغ یکی از پرمصرفترین انواع گوشت در جهان محسوب میشود.
گوشت شترمرغ را نمیتوان به همراه گوشت شتر در یک چرخ گوشت معمولی چرخ کرد، زیرا این دو نوع گوشت از نظر بافت، ترکیب و میزان چربی تفاوتهای زیادی دارند.
علتهای اصلی این مشکل:
بافت متفاوت:
گوشت شترمرغ بافتی نرمتر و کمچربتر دارد، در حالی که گوشت شتر زبرتر و دارای بافتی محکمتر است.
هنگام چرخ کردن، ممکن است گوشت شترمرغ کاملاً له شود، در حالی که گوشت شتر همچنان سفت باقی بماند.
میزان چربی و رطوبت:
گوشت شترمرغ بسیار کمچرب و خشک است، اما گوشت شتر میزان چربی بیشتری دارد.
این تفاوت در چربی باعث میشود که هنگام چرخ کردن، ترکیب آنها یکنواخت نشود و قوام متفاوتی پیدا کند.
ساختار فیبری گوشت:
فیبرهای گوشت شتر بلندتر و محکمتر هستند، ولی گوشت شترمرغ ساختار فیبری کوتاهتری دارد.
این تفاوت میتواند باعث مسدود شدن چرخگوشت یا عدم چرخ شدن یکدست آنها شود.
راهحل پیشنهادی:
اگر قصد مخلوط کردن این دو گوشت را دارید، بهتر است ابتدا هر یک را جداگانه چرخ کنید و سپس با هم ترکیب نمایید.
اضافه کردن کمی چربی (مثل دنبه) به گوشت شترمرغ میتواند به چرخ شدن بهتر و یکنواختتر شدن ترکیب کمک کند.
در نتیجه، چرخ کردن گوشت شتر و شترمرغ به طور همزمان توصیه نمیشود، اما میتوان آنها را به روشهای دیگر با هم ترکیب کرد.