دوران بارداری یکی از مهم‌ترین مراحل زندگی هر زن است که تغذیه صحیح در آن نقش حیاتی در سلامت مادر و رشد جنین دارد. در میان مواد مغذی ضروری، پروتئین جایگاه ویژه‌ای دارد؛ زیرا نقش اصلی در رشد سلول‌ها، بافت‌ها، عضلات و اندام‌های جنین ایفا می‌کند.
نیاز بدن به پروتئین در بارداری
در دوران بارداری، به دلیل رشد سریع جنین و تغییرات فیزیولوژیک بدن مادر، نیاز به پروتئین افزایش می‌یابد. این افزایش از سه‌ماهه دوم شدت می‌گیرد. به طور میانگین:
زنان باردار به حدود 75 تا 100 گرم پروتئین در روز نیاز دارند (بسته به وزن، سطح فعالیت و شرایط خاص بدنی).
این مقدار حدود 25 گرم بیشتر از نیاز روزانه‌ی زنان غیرباردار است.
چرا پروتئین در بارداری اهمیت دارد؟
رشد و توسعه جنین: پروتئین برای تشکیل اندام‌های حیاتی مانند مغز، قلب، عضلات و کبد جنین ضروری است.
افزایش حجم خون مادر: پروتئین در ساخت هموگلوبین و آنزیم‌های مهم نقش دارد.
تقویت سیستم ایمنی مادر و جنین: مصرف کافی پروتئین موجب مقاومت بیشتر بدن در برابر عفونت‌ها می‌شود.
پیشگیری از کم‌وزنی هنگام تولد: تحقیقات نشان داده‌اند که دریافت ناکافی پروتئین در بارداری می‌تواند منجر به زایمان زودرس یا وزن کم نوزاد شود.
منابع مناسب پروتئین در بارداری
پروتئین می‌تواند از منابع حیوانی و گیاهی تأمین شود. مصرف ترکیبی از این دو نوع، بهترین نتیجه را برای مادر و جنین به همراه دارد.
منابع حیوانی:
گوشت‌های کم‌چرب (مرغ، بوقلمون، گوشت گاو بدون چربی)
ماهی‌های کم‌جیوه (مثل سالمون، ساردین، ماهی آزاد)
تخم مرغ
لبنیات (شیر، ماست، پنیر)
منابع گیاهی:
حبوبات (عدس، نخود، لوبیا چیتی، لوبیا سیاه)
سویا و محصولات آن (توفو، تمپه، شیر سویا)
مغزها و دانه‌ها (بادام، گردو، تخمه آفتابگردان، تخم کتان)
غلات کامل (جو دوسر، گندم کامل، کینوا)
نکاتی برای مصرف ایمن پروتئین در بارداری
از مصرف گوشت یا تخم‌مرغ خام یا نیم‌پز پرهیز کنید.
ماهی‌های دارای جیوه بالا مانند کوسه، اره‌ماهی و شاه‌ماهی نباید مصرف شوند.
حبوبات را خوب بپزید تا گوارش آسان‌تری داشته باشند.
لبنیات باید پاستوریزه باشند تا خطر عفونت کاهش یابد.
نتیجه‌گیری
مصرف کافی و متعادل پروتئین در دوران بارداری برای سلامت مادر و رشد سالم جنین ضروری است. زنان باردار باید با مشورت پزشک یا متخصص تغذیه، رژیم غذایی حاوی منابع متنوع پروتئینی را دنبال کنند تا از تمامی مزایای این ماده حیاتی بهره‌مند شوند.