دلیل علمی اینکه زنان باردار نباید جگر مصرف کنند، به محتوای بالای ویتامین A در جگر مرتبط است. جگر به خصوص جگر گاو یا گوسفند غنی از ویتامین A است که در صورت مصرف بیش از حد، می‌تواند خطرناک باشد، به خصوص در دوران بارداری.


 

 ویتامین آ موجود در جگر، به شکلی است که حتی در مقادیر اندک هم می‌تواند به جنین صدمه بزند. کبد حاوی غلظت بالایی از ویتامین A فعال به اسم رتینول است. شما با خوردن جگر سفید در بارداری بیشتر از خوردن جگر مرغ در بارداری ویتامین آ فعال وارد بدنتان خواهید کرد. 

دلایل اصلی شامل موارد زیر است:

    1.    سمیت ویتامین A (رتینول):

ویتامین A به دو صورت در مواد غذایی وجود دارد: یکی به صورت پیش‌ساز (کاروتنوئیدها مانند بتاکاروتن که در سبزیجات و میوه‌ها یافت می‌شود) و دیگری به صورت فعال (رتینول که در جگر و منابع حیوانی یافت می‌شود).
مصرف بیش از حد ویتامین A فعال (رتینول) می‌تواند موجب مسمومیت شود و خطر نقایص جنینی مانند اختلالات عصبی، قلبی و اسکلتال را افزایش دهد.

    2.    اثرات بر رشد جنین:

در دوران بارداری، مصرف زیاد ویتامین A به خصوص در سه ماهه اول می‌تواند منجر به آسیب به جنین و افزایش احتمال نقص‌های مادرزادی در سیستم عصبی، قلب و استخوان‌ها شود. تحقیقات نشان داده است که دوزهای بالا ویتامین A در این دوره حساس می‌تواند منجر به بروز مشکلات جدی شود.

    3.    میزان ویتامین A در جگر:

جگر به‌ویژه جگر گاو، یکی از غنی‌ترین منابع ویتامین A است. به عنوان مثال، فقط یک وعده کوچک از جگر گاو ممکن است بیش از ۱۰ برابر نیاز روزانه بدن به ویتامین A را تأمین کند که می‌تواند به راحتی به مسمومیت ویتامین A منجر شود.
 

بهترین جایگزین جگر در بارداری چیست؟

همان‌طور که دیدید با وجود فواید جگر در بارداری شما نمی‌توانید جگر را لااقل به‌طور منظم، در رژیم غذایی بارداری خود مانند مصرف گوشت در بارداری قرار دهید.
با این وجود شما به ویتامین A برای حفظ سلامت پوست، چشم و سیستم ایمنی بدن خود و جنین نیاز دارید. شما می‌توانید از سایر منابع ویتامین آ در بارداری استفاده کنید که برای رشد کودک شما نیز مفید باشند؛ شامل: 

• هویج و آب هویج در بارداری
• سیب زمینی شیرین
• كدو حلوايی
• اسفناج
• شلغم
• چغندر
•  

همه این منابع برای سلامت چشم و تقویت سیستم ایمنی مفید هستند و به‌عنوان آنتی اکسیدان‌های مؤثر عمل می‌کنند. بهترین بخش آن این است که ویتامین A موجود در این سبزیجات به شکل بتاکاروتن است که برای بدن شما و جنین بسیار مفید است و مانند ویتامین آ جگر در بارداری ضرر دارد، نیست. مصرف بتاکاروتن ضرری برای مادر و جنین ندارد.
 

نتیجه‌گیری:

از آنجا که زنان باردار باید مراقب سلامت جنین خود باشند، مصرف جگر به دلیل خطرات ناشی از مصرف زیاد ویتامین A توصیه نمی‌شود. در صورتی که زنان باردار به هر دلیلی قصد مصرف جگر را دارند، باید حتماً با پزشک خود مشورت کنند.