دزفول بهعنوان یکی از شهرهای تاریخی و فرهنگی خوزستان، غذاهای سنتی متنوع و خوشمزهای دارد که ریشه در فرهنگ بومی و مواد غذایی محلی این منطقه دارد. برخی از معروفترین غذاهای سنتی دزفول عبارتاند از:
1. شوُله دزفولی
یک نوع حلیم محلی که از گندم پوستکنده، گوشت (معمولاً گوشت گوسفندی یا مرغ)، ادویه و روغن حیوانی تهیه میشود. این غذا مخصوص ماه رمضان و ایام سرد سال است.
2. کلهجوش (کَلجوُش)
یک نوع خورش سبک که با کشک محلی، پیاز داغ، سبزیجات خشک (مثل نعنا و ترخون) و گاهی گردو درست میشود. معمولاً همراه با نان محلی سرو میگردد.
3. دال عدس (دال دزفولی)
خورشتی که از عدس قرمز، سیر، تمر هندی، پیاز و ادویههای جنوبی تهیه میشود. کمی طعم ترش و تند دارد.
4. آش دندونی
آشی که برای کودکان و نوزادان تهیه میشود و از گندم، گوشت، نخود و ادویه درست میشود. این آش در مراسم خاص مثل دندان درآوردن کودک نیز مرسوم است.
5. کوفته ریزه دزفولی
کوفتههای کوچک از گوشت چرخکرده با ادویهجات و سبزیجات محلی که معمولاً همراه با برنج یا نان خورده میشود.
6. شیر برنج محلی
یک دسر یا غذای ساده که از برنج محلی، شیر تازه، شکر یا خرما و گاهی گلاب تهیه میشود.
7. آش ارده
آشی مقوی با ترکیب ارده (کنجد ساییده)، عدس، نخود، و گاهی سبزیجات محلی که در فصل زمستان بسیار رایج است.
8. دوغ شلغم
یک نوع آش یا سوپ که از شلغم، دوغ محلی، سبزیجات و برنج تهیه میشود و خاصیت درمانی برای سرماخوردگی دارد.
9. کتلت و شامی محلی
شامی یا کتلت دزفولی با ترکیب گوشت، لپه یا سیبزمینی، پیاز و ادویه تهیه میشود که معمولاً در وعده شام یا کنار نان مصرف میگردد.
10. حلیم بادمجان دزفولی
شبیه حلیم بادمجان اصفهانی است اما با ذائقه و ادویههای جنوبی، گاهی همراه با گوشت یا حتی عدس طبخ میشود.
بله! غذایی بسیار خوشمزه به نام صندلی سلطون (یا “برونی”) وجود دارد که غذای محلی شهر دزفول در استان خوزستان ایران است . در ادامه درباره این غذا توضیح بیشتری میدهم:
---
معرفی صندلی سلطون (برونی)
منشاء و فرهنگ غذایی
صندلی سلطون یکی از غذاهای سنتی و گیاهی دزفول است. نام آن در برخی منابع به برونی نیز آمده است .
مواد اولیه اصلی
باقالی خشک با پوست
پیاز، سیر
ادویهجات: زردچوبه، فلفل، نمک
لیمو عمانی و آبلیمو برای طعم ترشیادانگیز
روش تهیه
1. باقالیها را خیس کرده، سپس پوست میگیرند و میپزند تا نرم شوند.
2. پس از پخت، باقالی را له میکنند تا یکدست شود.
3. در قابلمه، پیاز و سیر را در روغن تفت میدهند و سپس باقالی لهشده را اضافه میکنند.
4. با اضافه کردن آبلیمو، لیمو عمانی و ادویهجات، غذا را روی حرارت کم میپزند تا جا بیفتد .
نحوه سرو
غذا معمولاً با نان محلی سرو میشود و طعم ترش آن با لیمو تازه تکمیل میشود .
مناسب برای رژیم گیاهی
بدون گوشت یا محصولات حیوانی تهیه میشود؛ غذایی لذیذ و گیاهی با محبوبیت میان محلیهای دزفول .
---
نکات جالب
اسم این غذا ممکن است سُئوالبرانگیز باشد (صندلی سلطان!) و افراد را کنجکاو کند، ولی همان برونی محلی است .
به دلیل گیاهی بودن آن، گزینهای مناسب برای کسانی که رژیم گیاهی دارند محسوب میشود.
---
جمعبندی
صندلی سلطون، یا برونی، یک غذای گیاهی جنوب ایران و شهر دزفول است.
مواد اصلی: باقالی، پیاز، سیر، ادویه و لیمو عمانی.
بعد از پخت و له کردن، با تفت دادن و پخت مجدد همراه با آبلیمو و ادویه سرو میشود.
با نان صرف میشود و بسیار خوشمزه و سنتی است.
اگر مایل هستید دقیقتر روش درست کردن این غذا را یاد بگیرید یا دستور پخت مرحلهای بخواهید، خوشحال میشوم دستور آن را براتون آماده کنم 
گوشت تازه، برخلاف تصور عموم، لزوماً بهترین طعم یا بافت را ندارد. یکی از روشهایی که برای بهبود طعم، لطافت و کیفیت گوشت استفاده میشود، بیات کردن یا آجینگ (Aging) گوشت است. این فرآیند که از زمانهای قدیم توسط قصابان و آشپزهای حرفهای به کار گرفته میشده، امروز در بسیاری از رستورانهای سطح بالا و صنایع گوشت رایج است.
بیات کردن گوشت چیست؟
بیات کردن به فرآیندی گفته میشود که طی آن گوشت پس از ذبح حیوان، در شرایط کنترلشدهای نگهداری میشود تا بافت آن نرمتر و طعم آن غنیتر شود. این فرایند شامل تجزیهی آنزیمی طبیعی در عضلات گوشت است که باعث لطیفتر شدن بافت عضلانی و تقویت مزه میشود.
انواع روشهای بیات کردن
1. بیات کردن خشک (Dry Aging)
در این روش گوشت در محیطی کنترلشده از نظر دما، رطوبت و جریان هوا نگهداری میشود. در طول چند هفته، سطح خارجی گوشت خشک و تیره میشود، اما داخل آن بسیار لطیف و خوشطعم میگردد.
ویژگیها:
• زمانبر (از ۲ تا ۸ هفته)
• طعم قوی و خاص
• کاهش وزن گوشت به دلیل از دست دادن آب
• گرانتر
2. بیات کردن مرطوب (Wet Aging)
در این روش، گوشت در بستهبندی خلأ (وکیومشده) در یخچال نگهداری میشود. آنزیمها در محیط مرطوب داخل بسته کار خود را انجام میدهند.
ویژگیها:
• سریعتر (۵ تا ۱۴ روز)
• طعم ملایمتر
• حفظ رطوبت و وزن گوشت
• اقتصادیتر
مزایای بیات کردن گوشت
• لطافت بیشتر: تجزیهی فیبرهای عضلانی باعث نرم شدن بافت گوشت میشود.
• طعم بهتر: واکنشهای آنزیمی ترکیبات طعمدهنده ایجاد میکنند که مزهی گوشت را غنی میسازد.
• پخت بهتر: گوشت بیاتشده آب کمتری از دست میدهد و بهتر برشته میشود.
شرایط مناسب برای بیات کردن
برای بیات کردن ایمن و مؤثر، رعایت شرایط زیر ضروری است:
عامل | مقدار مناسب |
دما | 1 تا 3 درجه سانتی گراد |
رطوبت نسبی | 75 تا 85 درصد |
گردش هوا | مناسب برای جلوگیری از کپک زدگی |
مدت زمان | بسته به نوع روش،از 5 تا 8 روز هفته |
تفاوت بیات کردن با فساد گوشت
بیات کردن یک فرآیند کنترلشده و علمی است که تحت شرایط خاصی انجام میشود. اما اگر دما یا بهداشت رعایت نشود، گوشت ممکن است فاسد شود. گوشت فاسد معمولاً بوی زننده، رنگ غیرطبیعی و بافت لزج دارد، در حالی که گوشت بیاتشده بوی مطبوع (نه تند) و رنگ تیرهی طبیعی دارد.
نتیجهگیری
بیات کردن، روشی ارزشمند برای ارتقای کیفیت گوشت است. با استفاده از این فرآیند، گوشت لطیفتر، خوشطعمتر و مناسبتر برای پخت خواهد شد. آشنایی با روشهای بیات کردن میتواند به مصرفکنندگان، آشپزها و فعالان صنعت گوشت کمک کند تا محصولی با کیفیت بالاتر تولید و مصرف کنند.
تهیه بورک گوشت (به سبک ترکی) رو مرحلهبهمرحله برات نوشتم. این غذا یکی از محبوبترین پیشغذاها یا میانوعدههای ترکیهایه که با خمیر یوفکا درست میشه و داخلش با گوشت چرخکرده و ادویهجات پر میشه. هم خوشمزهست و هم شیک.
مواد لازم برای بورک گوشت (۴ نفره):
برای داخل بورک:
• گوشت چرخکرده: ۲۵۰ گرم
• پیاز: ۱ عدد متوسط (نگینی خرد شده)
• رب گوجهفرنگی: ۱ قاشق غذاخوری
• فلفل دلمهای سبز یا قرمز (اختیاری): ½ عدد نگینی
• نمک، فلفل سیاه، زردچوبه، پاپریکا: به مقدار لازم
• روغن مایع یا کره: ۲ قاشق غذاخوری
• جعفری خردشده: ۲ قاشق غذاخوری (اختیاری)
برای بستن بورک:
• خمیر یوفکا مثلثی یا گرد: ۸–۱۰ ورق
• تخممرغ: ۱ عدد (برای رومال)
• کنجد یا سیاهدانه: برای تزئین
• شیر یا ماست: ۲ قاشق غذاخوری (برای ترکیب با تخممرغ)
? طرز تهیه:
۱. آمادهسازی مایه گوشت:
• در یک تابه، کمی روغن بریز و پیاز را تفت بده تا سبک بشه.
• گوشت چرخکرده را اضافه کن و خوب سرخ کن تا تغییر رنگ بده.
• فلفل دلمهای، رب گوجه، ادویهها و در نهایت جعفری رو اضافه کن و کمی دیگه تفت بده تا مواد خوب مخلوط و پخته بشن.
• اجازه بده مایه کاملاً خنک بشه.
۲. پیچیدن بورکها:
• اگر از خمیر یوفکای مثلثی استفاده میکنی، مثل سمبوسه از مواد داخل خمیر بریز و رول کن.
• اگر از ورقهای گرد استفاده میکنی، اون رو به ۴ یا ۸ قسمت مثل پیتزا برش بده.
• هر تکه خمیر رو با کمی آب یا مخلوط شیر و روغن مرطوب کن، مایه گوشت وسطش بذار و لوله یا تا کن، شکل رول یا مثلث دربیار.
۳. پخت بورک:
? در فر:
• فر را با دمای ۱۸۰ درجه سانتیگراد روشن کن تا گرم بشه.
• بورکها رو توی سینی فر بچین، روی اونها با مخلوط تخممرغ و شیر رومال کن و کمی کنجد بپاش.
• حدود ۲۰–۳۰ دقیقه در فر بپز تا طلایی و برشته بشه.
? در ماهیتابه یا سرخکردنی:
• بورکها رو در روغن کم و حرارت ملایم سرخ کن تا دو طرفش طلایی بشه.
سرو:
بورک گوشت رو با ماست، سالاد شیرازی یا سس ماست-نعناع سرو کن. برای مهمونی یا افطار هم انتخاب عالیایه.
نوش جان!
کباب فیله گوسفندی یکی از نرمترین و خوشطعمترین انواع کباب است، چون فیله گوسفند بدون رگ و بافتهای سفت بوده و سریع آماده میشود.
مواد لازم:
فیله گوسفند: 500 گرم
پیاز: 1 عدد بزرگ (رنده یا خلالی)
روغن زیتون یا کره: 2 قاشق غذاخوری
زعفران دمکرده: 1 قاشق غذاخوری
فلفل سیاه و نمک: به مقدار لازم
آبلیمو یا آب نارنج: 1 قاشق غذاخوری (اختیاری)
---
طرز تهیه:
1. برش گوشت: فیلهها را به قطعات هماندازه (حدود 3-4 سانتیمتر) ببرید تا هنگام کباب کردن یکنواخت بپزند.
2. مرینیت کردن: در کاسهای پیاز رنده شده، کمی روغن زیتون، فلفل سیاه، زعفران و آبلیمو را مخلوط کرده و گوشتها را حداقل 2 ساعت (ترجیحاً یک شب) در این سس بخوابانید.
3. سیخ کردن: گوشتها را از پیاز جدا کرده و به سیخ بکشید.
4. کباب کردن: روی ذغال یا گریل، هر طرف گوشتها را حدود 2 تا 3 دقیقه کباب کنید. فیله خیلی زود میپزد، پس مراقب باشید خشک نشود.
5. نمک: نمک را بهتر است در آخر پخت اضافه کنید تا گوشت آبدار بماند.
---
نکات حرفهای:
برای آبدار ماندن کباب میتوانید کمی کره روی گوشتها حین پخت بمالید.
فیله را زیاد ورز ندهید، چون لطافت خود را از دست میدهد.
سرو آن با نان تازه، سبزی خوردن و گوجه کبابی بسیار خوشمزه است.
آیا دوست داری یک دستور ویژه "کباب فیله گوسفندی با سس مخصوص کره و زعفران" بهت بدم که طعم رستورانی پیدا کنه؟
رازهای پنهان کالری گوشت گوسفندی؛ آیا باید نگران باشیم؟
کالری گوشت گوسفندی یکی از بحثهای همیشگی در دنیای تغذیه است. برخی آن را بمب انرژی و پروتئین میدانند و برخی دیگر نگران تأثیرات چربی آن بر سلامت قلب و وزن هستند. اما آیا واقعاً باید نگران میزان کالری این گوشت باشیم؟ در این مقاله، از زاویهای متفاوت به این موضوع نگاه میکنیم و نکاتی را بررسی میکنیم که شاید کمتر به آن توجه کرده باشید.
آیا گوشت گوسفندی دشمن رژیم غذایی شماست؟
وقتی صحبت از کاهش وزن یا تناسباندام میشود، بسیاری تصور میکنند گوشت گوسفندی گزینه مناسبی نیست، زیرا نسبت به گوشتهای دیگر چربی و کالری بیشتری دارد. اما آیا این حقیقت دارد؟
واقعیت این است که کالری گوشت گوسفندی بسته به قسمتهای مختلف بدن، روش پخت و میزان چربی آن میتواند متغیر باشد. درحالیکه بخشهایی مانند دنده و قلوه گاه کالری بالایی دارند، قسمتهایی مانند ران یا سردست چربی و کالری کمتری دارند. بهعلاوه، اگر از روشهای سالم پخت؛ مانند گریل یا آبپز کردن استفاده کنید، میزان چربی اضافی کاهشیافته و گوشت سبکتری خواهید داشت.
پس پاسخ این سؤال ساده است: گوشت گوسفندی، دشمن رژیم شما نیست، اما نحوه مصرف آن میتواند تعیینکننده باشد.
چرا گوشت گوسفندی طعم بهتری دارد؟
شاید متوجه شده باشید که گوشت گوسفندی در مقایسه با گوشت گاو یا مرغ ، طعم غنیتر و قویتری دارد. دلیل این موضوع ترکیب خاصی از چربی و پروتئین در این گوشت است که هنگام پخت، عطر و طعمی منحصربهفرد ایجاد میکند.
این چربی خاص شامل اسیدهای چرب منحصربهفردی است که هنگام گرمشدن، ترکیباتی تولید میکنند که به عطروطعم عمیق گوشت کمک میکند. به همین دلیل، در بسیاری از غذاهای سنتی از گوشت گوسفندی استفاده میشود تا طعم بیشتری به غذا بدهد.
اما این موضوع روی کالری هم تأثیر دارد! هرچه گوشت خوشطعمتر باشد، احتمال اینکه مقدار بیشتری از آن بخورید نیز بیشتر میشود؛ بنابراین، کنترل حجم مصرف نکته کلیدی در مدیریت میزان دریافت کالری گوشت گوسفندی است.
رازهایی درباره کالری گوشت گوسفندی که شاید ندانید!
شاید همیشه تصور کردهاید که گوشت گوسفندی یک ماده غذایی پرکالری است، اما حقیقت پیچیدهتر از این حرفهاست. میزان کالری گوشت گوسفندی بستگی به عوامل مختلفی دارد:
- قسمتهای مختلف بدن گوسفند: برخی بخشها مانند ران چربی کمتری دارند، درحالیکه دندهها و گردن پرچربترند.
- روش پخت: سرخکردن در روغن کالری را به طرز چشمگیری بالا میبرد، درحالیکه کبابی کردن باعث خروج چربیهای اضافه میشود.
- نوع تغذیه گوسفند: گوسفندهایی که با علوفه طبیعی تغذیه شدهاند، چربی سالمتری دارند.
در این جدول بخشهای مختلف گوشت و کالری گوشت گوسفندی در ۱۰۰ گرم خام نشاندادهشده است:
بخش گوشت گوسفند | کالری (کیلو کالری) | چربی (گرم) | پروتئین (گرم) |
فیله گوسفندی | ۲۷۰ | ۲۱ | ۱۹ |
ران گوسفندی | ۲۵۰ | ۱۸ | ۲۰ |
سردست گوسفند | ۲۹۰ | ۲۲ | ۱۸ |
دنده گوسفندی | ۳۵۰ | ۳۰ | ۱۷ |
گردن گوسفندی | ۳۲۰ | ۲۷ | ۱۷ |
قلوهگاه گوسفند | ۳۷۰ | ۳۲ | ۱۶ |
جگر گوسفندی | ۲۰۰ | ۵ | ۲۷ |
پخت گوشت گوسفندی: چطور کالری را کاهش دهیم؟
روش پخت یکی از عوامل تأثیرگذار بر میزان کالری گوشت گوسفندی است. برخی روشها باعث حفظ چربیهای طبیعی گوشت شده و برخی دیگر میزان کالری را کاهش میدهند.
روشهای کمکالری:
· گریل کردن: باعث کاهش چربی اضافی و حفظ پروتئین میشود.
· آبپز کردن: یکی از بهترین روشها برای حذف چربیهای اشباع است.
· پخت در فر یا هوا پز بدون روغن: به شما امکان میدهد بدون افزایش چربی اضافی، گوشت نرم و خوشمزهای داشته باشید.
روشهای پرکالری:
· سرخکردن در روغن زیاد: باعث افزایش شدید کالری و چربی ناسالم میشود.
· خورشتهای چرب: مقدار زیادی از چربی در آب غذا حل میشود که معمولاً مصرف میشود و کالری را بالا میبرد.
گوشت گوسفندی در سفرههای ایرانی: سنتی اما مدرن!
اگر از مادربزرگهای ایرانی بپرسید، گوشت گوسفندی همیشه یکی از پایههای اصلی غذاهای سنتی بوده است. از چلوکبابهای معروف تا آبگوشت های جاافتاده، این گوشت نهتنها بهخاطر طعم بینظیرش بلکه به دلیل ارزش تغذیهای بالایش محبوب است. اما امروزه با تغییر سبک زندگی، خیلیها بهخاطر چربی و کالری گوشت گوسفندی، ترجیح میدهند گوشتهای کمچربتر مثل مرغ یا بوقلمون مصرف کنند. آیا این به معنای کنارگذاشتن این گوشت لذیذ و ارزشمند است؟
- گزینههای سالمتر: استفاده از گوشت گوسفندی در غذاهایی مثل سوپ یا خورشهای سبک، میتواند جایگزین مناسبی برای غذاهای پرچرب باشد.
- ترکیب با گیاهان: استفاده از سبزیجاتی مانند سیر، گشنیز و زیره میتواند به هضم بهتر و کاهش اثرات چربی آن کمک کند.
- پخت کمچرب: روشهایی مانند بخارپز کردن یا استفاده از فر باعث میشود تا چربی کمتری جذب شود.
درواقع، گوشت گوسفندی میتواند همزمان هم سنتی باشد و هم مدرن!
چربی گوشت گوسفندی؛ دوست یا دشمن؟
همیشه شنیدهایم که چربی دشمن سلامتی است، اما آیا این موضوع در مورد گوشت گوسفندی هم صادق است؟
چربیهای موجود در گوشت گوسفندی شامل چربیهای اشباع و غیراشباع است. اگرچه مصرف بیش از حد چربیهای اشباع میتواند کلسترول خون را افزایش دهد، اما این نوع چربی در مقادیر کم برای بدن ضروری است. بهعلاوه، برخی مطالعات نشان دادهاند که چربی طبیعی موجود در گوشتهای قرمز، به تعادل هورمونی و عملکرد مغز کمک میکند.
? چگونه تعادل را حفظ کنیم؟
- چربیهای اضافی را قبل از پخت جدا کنید.
- گوشت گوسفندی را با سبزیجات و حبوبات ترکیب کنید تا جذب چربی کاهش یابد و کالری گوشت گوسفندی تا حدی ثابت بماند.
- در هفته بیش از دو تا سه بار از گوشت گوسفندی استفاده نکنید.
گوشت گوسفندی یا گوشت گوساله؟ یک دوئل جذاب!
بسیاری از افراد هنگام خرید گوشت بین گوشت گوسفندی وگوساله تردید دارند. هر دو نوع گوشت، منبع عالی پروتئین هستند، اما از نظر میزان چربی، کالری و مواد مغذی تفاوتهایی دارند. در اینجا ما انتخاب را برای شما راحتتر میکنیم.
گوشت گوسفندی:
- طعم قویتر و چربی بیشتر
- سرشار از آهن و روی
- مناسب برای تأمین انرژی بالا
گوشت گوساله:
- چربی کمتر و پروتئین بیشتر
- هضم راحتتر برای برخی افراد
- کالری کمتر، مناسب برای رژیمهای کمچرب
کالری گوشت گوساله کمتر از کالری گوشت گوسفندی است. بنابراین؛ اگر به دنبال گزینهای کمکالری هستید، ممکن است گوشت گوساله انتخاب بهتری باشد، اما اگر طعم برایتان اولویت دارد و از انرژی بالاتر استقبال میکنید، گوشت گوسفندی برنده این دوئل خواهد بود!
گوشت گوسفندی و تناسباندام: آیا عضله ساز است؟
اگر ورزشکار هستید یا در تلاش برای افزایش حجم عضلانی هستید، گوشت گوسفندی میتواند یک گزینه فوقالعاده باشد. شاید بپرسید چرا؟ به این دلیل که:
- پروتئین موجود در گوشت گوسفند
- ی تمام آمینواسیدهای ضروری برای ساخت عضله را دارد.
- محتوای بالای آهن به افزایش سطح انرژی و کاهش خستگی کمک میکند.
- چربی طبیعی آن باعث افزایش تستوسترون و بهبود عملکرد ورزشی میشود.
اما نکتهای که باید در نظر داشته باشید، این است که زیادهروی در مصرف گوشت قرمز میتواند باعث التهاب و افزایش چربی بدن شود. بنابراین؛ توصیه میشود مصرف گوشت گوسفندی را متعادل کنید و آن را با سایر منابع پروتئین مانند ماهی، مرغ و تخم مرغ ترکیب کنید.
نتیجهگیری: گوشت گوسفندی بخوریم یا نه؟
گوشت گوسفندی یک منبع غنی از پروتئین و انرژی است که اگر بهدرستی مصرف شود، میتواند بخشی از یک رژیم غذایی سالم باشد. نکته کلیدی این است که:
- قسمتهای کمچرب را انتخاب کنید.
- روشهای پخت سالم را به کار ببرید.
- تعادل را در مصرف گوشت قرمز حفظ کنید.
در نهایت، اگر عاشق طعم گوشت گوسفندی هستید، نیازی به حذف آن از رژیم غذایی خود ندارید. فقط کافی است آگاهانه انتخاب کنید و از مزایای این گوشت لذیذ و مغذی لذت ببرید.
گوشت گوسفندی از کجا و چه طور بخریم؟
با مراجعه به صفحه مستر قصاب (mr.ghasab..com)میتوانید این محصول جذاب را ازمستر قصاب تهیه کنید.( ارسال این محصول در بستهبندی بهداشتی و وزن دقیق برای شما ارسال میشه)
غدههای ران گوسفند کجا قرار دارند؟
غدههای ران گوسفند و باقی ماندن آن در گوشت ران خطری جدی است. در بدن گوسفند و سایر حیوانات، غدههای لنفاوی (Lymph Nodes) بهصورت پراکنده در نقاط مختلف بدن وجود دارند و بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند. در ناحیه ران گوسفند، چند غده لنفاوی مهم وجود دارد که معمولاً در زیر پوست، اطراف عضلات بزرگ ران و بین بافتهای چربی و عضلانی پنهان شدهاند.
معروفترین غدههای این ناحیه:
- غده لنفاوی اینگوینال (Inguinal Lymph Node): این غده در قسمت داخلی ران و نزدیک کشاله ران (بین ران و شکم) قرار دارد.
- غدههای پوپلیتئال (Popliteal): این غدهها در پشت زانو و بالای ساق پا (در پایین ران) قرار دارند.
- غدد کوچکتر فرعی: گاهی در میان بافت عضلانی یا در نزدیکی استخوان ران هم غدههای کوچک دیگری یافت میشود.
این غدهها اغلب به شکل برجستگیهای کوچک، گرد یا بیضی، به رنگ سفید یا خاکستری تا سبز، و بافتی نسبتاً سفتتر از گوشت معمولی قابل شناساییاند.
چرا نباید این غدهها را مصرف کرد؟
غدههای لنفاوی بخشی از سیستم دفاعی بدن هستند و مسئول جمعآوری و دفع مواد زائد، سلولهای مرده، باکتریها، ویروسها و سایر عوامل بیماریزا هستند که وارد بدن حیوان میشوند.
دلایل علمی منع مصرف:
تجمع سموم و عوامل بیماریزا:
غدههای لنفاوی به عنوان فیلتر عمل میکنند و ممکن است در طول زندگی حیوان، انواع میکروب، سم، ویروس، بقایای دارو، انگل یا حتی فلزات سنگین را در خود جمع کرده باشند.
ریسک بهداشتی و انتقال بیماری:
مصرف غدههای آلوده (به ویژه اگر حیوان بیماری پنهان یا عفونت مزمن داشته باشد) میتواند عامل انتقال بیماریهای انگلی، باکتریایی یا حتی بیماریهای نادر مانند تب مالت (بروسلوز) باشد.
عدم هضم و مزه نامناسب:
بافت غدهها با گوشت متفاوت است. اغلب طعم مطلوبی ندارند، سفت هستند و هضم آنها برای انسان دشوار است.
ضوابط شرعی و بهداشتی:
طبق ضوابط کشتار اسلامی و دستورالعملهای بهداشتی اغلب کشورهای جهان (از جمله ایران، اتحادیه اروپا، آمریکا و …)، باید غدههای لنفاوی عمده پیش از بستهبندی و فروش گوشت حذف شوند.
چرا بعضی غدهها سفید، بیبو و بعضی سبز و بدبو هستند؟
- غده سفید و بیبو:
این غدهها معمولاً سالم و غیرملتهباند و فقط سلولهای لنفاوی طبیعی را در خود دارند. اغلب کوچک و کمخطرترند اما همچنان مصرف آنها توصیه نمیشود. - غده سبز یا زرد و بدبو:
این غدهها نشانه التهاب (عفونت) یا تجمع چرک و مواد زاید در غده است. عفونتهای باکتریایی، انگلی یا حتی تجمع صفرا و مواد سمی میتواند رنگ و بوی غده را تغییر دهد. این نوع غدهها حتی برای حیوان هم نشاندهنده بیماری است و مصرف آنها بهشدت خطرناک و غیربهداشتی است.
یا در همه جای دنیا این غدهها را درمیآورند؟
- در کشورهای پیشرفته و صنعتی (مثل کشورهای اتحادیه اروپا، آمریکا، استرالیا و …)، طبق استانداردهای کشتار و بستهبندی گوشت، موظفاند تمام غدههای لنفاوی قابل مشاهده و بهویژه غدههای بزرگ را پیش از عرضه به بازار جدا کنند. این یک الزام بهداشتی است.
- در ایران و کشورهای اسلامی:
مطابق با دستورالعملهای دامپزشکی و ضوابط ذبح شرعی، غدهها و اعضای غیرخوراکی باید پیش از توزیع جدا شوند. - در بعضی کشورهای آفریقایی یا مناطق محروم:
گاهی بهدلیل پایین بودن استانداردهای بهداشتی یا آگاهی کمتر، این غدهها جدا نمیشوند و متاسفانه موارد بیماری مرتبط با مصرف غده هم گزارش میشود.
تیجهگیری و توصیهها
- هرگز غدههای موجود در ران یا سایر نقاط گوشت گوسفند را مصرف نکنید، حتی اگر ظاهر سالمی دارند.
- هنگام خرید گوشت، حتماً از فروشگاهها و قصابیهای معتبر خرید کنید که غدهها را بهدرستی جدا میکنند (مانند تهران پروتئین).
- اگر خودتان در خانه گوشت تکه میکنید، غدهها را با دقت شناسایی و جدا کنید و دور بیندازید.
- مصرف تصادفی این غدهها معمولاً در مقدار کم مشکلی ایجاد نمیکند، اما عادت به مصرف آنها خطرناک است و میتواند باعث مشکلات گوارشی و حتی انتقال بیماریهای جدی شود.
سوالات رایج
آیا حرارت و پختن، باکتریها و سموم غده را از بین میبرد؟
خیر، بسیاری از سموم و مواد مضر در غدهها با حرارت از بین نمیروند. باکتریها تا حدودی با پختن نابود میشوند، اما تجمع سموم یا فلزات سنگین یا بقایای دارو از بین نمیرود.
هر ران گوسفند چند غده دارد؟
معمولاً یک یا دو غده اصلی در قسمت کشاله ران و یکی در پشت زانو قرار دارند. گاهی غدههای کوچکتری هم یافت میشود.
چه افرادی بیشتر باید دقت کنند؟
کودکان، سالمندان و افرادی با بیماریهای زمینهای گوارشی یا نقص ایمنی باید حتماً از مصرف این غدهها خودداری کنند.
گوشتهای چرب هم مزایا دارند و هم معایب، و میزان مصرف آنها تعیینکننده سلامت یا ضررشان است.
---
فواید گوشت چرب:
1. منبع انرژی: چربیهای طبیعی گوشت منبع کالری و انرژی هستند.
2. ویتامینهای محلول در چربی: مثل ویتامینهای A، D، E و K که بدون چربی جذب نمیشوند.
3. اسیدهای چرب ضروری: برخی چربیهای موجود در گوشت (بهویژه گوشت گوسفندی و ماهی) حاوی اسیدهای چرب مفید مثل امگا-۳ و CLA هستند.
4. افزایش طعم و بافت: چربی باعث خوشطعم و آبدار شدن گوشت میشود.
---
معایب مصرف زیاد گوشت چرب:
افزایش کلسترول بد (LDL): مصرف زیاد میتواند خطر بیماریهای قلبی و عروقی را بالا ببرد.
چاقی: کالری بالای چربیها باعث افزایش وزن میشود.
مشکلات گوارشی: هضم گوشت خیلی چرب برای برخی افراد دشوار است.
خطر التهابات و دیابت: مصرف زیاد چربی اشباع میتواند التهابهای مزمن را تشدید کند.
---
چه مقدار مناسب است؟
مصرف ۲-۳ وعده گوشت قرمز در هفته (حدود 300 گرم) توصیه میشود.
بهتر است گوشت نیمهچرب یا ترکیب با گوشت کمچرب مصرف شود.
استفاده از روشهای سالم پخت (آبپز، بخارپز، کبابی) بهتر از سرخکردن با روغن است.
---
اگر خواستی میتوانم یک لیست از سالمترین گوشتهای چرب (مثل ماهیهای چرب یا گوسفند) و مقایسه آنها از نظر فایده و ضرر برایت بنویسم. میخوای این رو آماده کنم؟
سیاه شدن گوشت چرخکرده در فصل تابستان معمولاً به دلیل افزایش دما و رشد سریع باکتریها اتفاق میافتد. در ادامه دلایل اصلی این پدیده را توضیح میدهم:
---
دلایل اصلی سیاه شدن گوشت چرخکرده در تابستان
1. گرمای زیاد و فساد سریعتر:
دمای بالا باعث میشود که سرعت رشد میکروارگانیسمها در گوشت بالا برود.
گوشت چرخکرده نسبت به گوشت تکهای سطح بیشتری برای تماس با هوا دارد و زودتر فاسد میشود.
2. اکسیداسیون میوگلوبین (رنگدانه عضله):
در اثر تماس با هوا و دمای بالا، میوگلوبین به متمیوگلوبین تبدیل میشود که رنگ تیره یا قهوهای مایل به سیاه ایجاد میکند.
این پدیده میتواند حتی در یخچال هم اتفاق بیفتد، اگر گوشت تازه نباشد یا زیاد مانده باشد.
3. نگهداری نامناسب:
اگر زنجیره سرد در مسیر فروش (از کشتارگاه تا فروشگاه و منزل) رعایت نشود، گوشت سریعتر خراب میشود.
بستهبندی نامناسب که اجازه ورود هوا را بدهد، فرآیند سیاه شدن را تسریع میکند.
4. رطوبت و تعریق گوشت:
در دمای بالا، سطح گوشت مرطوب میشود و این شرایط مناسب برای رشد باکتریها و تغییر رنگ است.
---
پیشنهادها برای جلوگیری از سیاه شدن گوشت چرخکرده:
بلافاصله پس از خرید، در یخچال یا فریزر نگهداری شود.
در صورت عدم استفاده فوری، آن را بستهبندی و فریز کنید.
از فروشگاههای معتبر با شرایط نگهداری سرد مطمئن خرید کنید.
گوشت را در معرض مستقیم هوای گرم یا نور خورشید قرار ندهید.
---
اگر خواستی، میتونم راههای تشخیص گوشت فاسد یا نحوه نگهداری صحیح در تابستان رو هم برات بنویسم.
طرز تهیه فیله استیک با سس بلوچیز خوشمزه
استیک تکه گوشت گوساله است که به صورت کبابی طبخ شده و با انواع سس میل میکنند. برای تهیه استیک گوشت را در خلاف جهت ماهیچه برش میزنند. در ادامه میخواهیم با طر تهیه فیله استیک با سس بلوچیز همراه شما باشیم.
مواد لازم برای تهیه استیک با سس بلوچیز
- کره:دو قاشق غذاخوری
- فیله گوساله :با ضخامت دو سانتیمتربه مقدار لازم
- پیاز ساطوری شده:یک سوم پیمانه
- سیر ساطوری شده:یک حبه
- آب گوشت:نصف پیمانه
- آویشن ساطوری شده:یک چهارم پیمانه
- خامه:دو سوم پیمانه
- پنیر بلوچیز:نصف پیمانه
- نمک و فلفل سیاه:به مقدار لازم
طرز تهیه استیک با سس بلوچیز
مرحله اول
قبل از آنکه استیک را گریل کنید، با یک دستمال تمیز دو طرف گوشت را خوب خشک کنید. سپس فیلههایی که با قطر دو سانتیمتر برش زدهاید را به خوبی با نمک و فلفل سیاه مزهدار کنید. برای درست کردن استیک خوشمزه، نیازی به ادویههای متنوع و خواباندن گوشت در آبلیمو یا پیاز ندارید. کافی است گوشت گرم و تازه تهیه کنید تا استیک شما خوب از کار در بیاید.
مرحله ودم
کره را روی حرارات قرار دهید تا خوب داغ شود. هر طرف آن را به مدت ۴ دقیقه در تابه قرار دهید تا رنگ بگیرد.
مرحله سوم
در تابه کمی کره بریزید و روی حرارت ملایم قرار دهید. پیاز و سیر ساطوری شده را به مدت دو دقیقه در روغن زیتون تفت دهید سپس آب گوشت و آویشن را اضافه کرده و اجازه دهید بجوشد تا کمی غلیظ شود.
خامه را به آب گوشت اضافه کنید و هم بزنید تا سس قوام پیدا کند. بلوچیز رنده شده را در این مرحله بیفزایید. زمانی که پنیر کامل ذوب شد و سس یکدست و یکنواخت شد، کمی نمک و فلفل سیاه به آن اضافه کنید از روی حرارت بردارید.
استیک را با سس بلوچیز سرو کنید و در صورت تمایل پوره سیب زمینی، سبزیجات گریل و قارچ تفت داده شده را هم کنارش قرار دهید.
نوش جان!
ماهی کولی یکی از خاصترین ماهیهای شمالی مخصوصاً در بندرانزلی، آستارا و رشت است. ماهی کوچکی است که طعم بینظیری دارد و در دو روش معروف آماده میشود:
---
۱. ماهی کولی سرخشده (ساده و خوشطعم)
مواد لازم:
ماده مقدار
ماهی کولی تازه ۵۰۰ گرمآرد برنج یا آرد گندم ۲ قاشق غذاخوریزردچوبه، نمک، فلفل به مقدار لازمسیر رندهشده (اختیاری) ۲ حبهروغن برای سرخ کردن
طرز تهیه:
1. شستوشو:ماهیها را تمیز بشوی و اگر خواستی شکم آنها را هم خالی کن (در شمال گاهی با شکم سرخ میکنند).
2. مزهدار کردن:روی ماهیها نمک، زردچوبه، فلفل و کمی سیر رندهشده بزن. ۱۵ دقیقه استراحت بده.
3. غلتاندن در آرد:آرد برنج یا گندم را روی بشقاب بریز و ماهیها را در آن بغلتان.
4. سرخ کردن:در روغن داغ با شعله متوسط رو به کم، ماهیها را سرخ کن تا کاملاً طلایی و برشته شوند.
5. سرو:با نان و سبزی محلی، یا کنار برنج کته و سیر ترشی، فوقالعاده میشود.
---
۲. ماهی کولی دودی (سنتی و مجلسی)
ماهی کولی دودی از دیرباز روش نگهداری سنتی در شمال بوده؛ طعم آن دودی، شور و لذیذ است.
مراحل کلی تهیه (در خانه یا توسط ماهیفروش):
1. شستوشو و نمکسود کردن:ماهی کولی را با آب سرد بشوی و در نمک فراوان بخوابان. چند ساعت تا یک شب در نمک بماند.
2. خشککردن:ماهیها را به سیخ یا نخ آویزان کرده و در معرض هوای آزاد یا نور غیرمستقیم آفتاب خشک میکنند.
3. دود دادن (در روش سنتی):زیر ماهیها هیزم یا خاکاره روشن میکنند تا چند ساعت دود ببینند. این کار طعم دودی خاصی به ماهی میدهد.
4. مصرف:ماهی دودی را معمولاً با بخار یا سرخکردن سبک گرم کرده، سپس با برنج، رب انار، سیر ترشی یا آب نارنج سرو میکنند.
---
نکات مصرف:
ماهی کولی سرخشده: ترد و خوشعطر، محبوب در سفرههای روزمره.
ماهی کولی دودی: مجلسیتر و مناسب مهمانیها یا همراه با برنج و سبزیپلو.
در هر دو روش، سیر ترشی، باقلاقاتق یا زیتون پرورده کنار آنها عالیست.
---
اگر دوست داشتی، طرز تهیه کته زعفرانی با ماهی کولی دودی یا خوراک کولی ترش رو هم میتونم برات بنویسم. بگی؟
خوراک ماهی با رب انار و گردو یکی از غذاهای خوشعطر و اصیل گیلانیست، مخصوصاً در شهرهایی مثل بندرانزلی که در نزدیکی دریا هستند. این خوراک طعمی شبیه فسنجان اما با ماهی دارد، و ترکیب ماهی، گردو و رب انار طعمی ترش و خاص به آن میدهد.
---
طرز تهیه خوراک ماهی با رب انار و گردو (سبک گیلانی)
مواد لازم (برای ۳–۴ نفر):
ماده مقدار
ماهی سفید یا ماهی آزاد یا ماهی کولی ۲ عدد متوسط یا ۴ تکهگردوی آسیابشده ۲۰۰ گرمرب انار ترش ۳ قاشق غذاخوریپیاز ۱ عدد متوسطسیر ۴–۵ حبه (لهشده)زردچوبه، نمک، فلفل به مقدار لازمسبزی معطر محلی (دلخواه: چوچاق، خالواش) ۱ قاشق غذاخوری (در صورت دسترسی)روغن به مقدار لازمآب حدود ۱ لیوان
---
طرز تهیه:
1. آمادهسازی ماهی:
ماهی را تمیز و قطعهقطعه کن.
با کمی نمک، فلفل و زردچوبه مزهدار کن و اجازه بده ۲۰ دقیقه بماند.
اگر خواستی، میتونی ماهی را کمی سرخ کنی (اختیاری – باعث فرم بهتر و طعم غلیظتر میشه).
2. تفت دادن گردو:
گردوی آسیابشده را با کمی روغن در قابلمه تفت بده تا بوی خامیاش گرفته شود.
آب (حدود ۱ لیوان) و رب انار را اضافه کن. بگذار با حرارت ملایم حدود ۳۰–۴۰ دقیقه بپزد تا به روغن بیفتد.
3. افزودن پیاز، سیر و سبزی:
پیاز و سیر را خرد و جداگانه تفت بده، سپس به گردو اضافه کن.
اگر سبزی معطر (چوچاق یا خالواش) داری، در این مرحله اضافه کن.
4. اضافه کردن ماهی:
تکههای ماهی را داخل خوراک بگذار. اجازه بده با حرارت ملایم حدود ۲۰ دقیقه دیگر بپزد تا جا بیفتد.
در این مرحله اگر طعم خیلی ترش بود، کمی رب انار شیرین هم میتونی اضافه کنی.
---
سرو:
خوراک ماهی با رب انار و گردو معمولاً با برنج کته یا آبکش سرو میشود.
کنار آن زیتون پرورده، سیر ترشی و سبزیخوردن بسیار میچسبد.
---
نکات:
ماهیهایی مثل سفید، کپور، کولی، قزلآلا یا حتی ماهی شور هم قابل استفاده هستند.
طعم این خوراک باید ترش و خوشعطر باشه. رب انار خانگی طعمش عالیتره.
اگر رژیمی میخوای، میتونی از ماهی بخارپز یا بدون سرخ کردن استفاده کنی.
---
اگر خواستی این خوراک رو با ماهی دودی، ماهی شور، یا حتی مرغ درست کنی، نسخه مخصوصش رو هم برات دارم. بگی بفرستم؟
باقلاقاتق (در گویش گیلکی: باقالا قاتق یا «شوید قاتق») یکی از معروفترین و سادهترین غذاهای محلی گیلان است. غذایی گیاهی، خوشطعم، سبک و بسیار مقوی که با نان یا برنج خورده میشود و جایگاه ویژهای در سفرههای شمالی دارد.
---
طرز تهیه باقالاقاتق گیلانی
مواد لازم (برای ۳–۴ نفر):
ماده مقدار
باقلا سبز (پاچباقلا) یا لپهباقلا خشک ۲ پیمانهشوید خشک یا تازه ۲ قاشق غذاخوری (خشک) یا ۱ پیمانه (تازه خردشده)تخممرغ ۲ عددسیر ۳ تا ۴ حبه (خرد یا لهشده)زردچوبه ۱ قاشق
چایخورینمک و فلفل به مقدار لازمروغن به مقدار لازمآب به مقدار لازم
---
طرز تهیه:
1. آمادهسازی باقلا:
اگر از باقلای خشک استفاده میکنی، حتماً از شب قبل آن را بخیسان و پوست بگیر. اگر از باقلای تازه (پاچباقلا) استفاده میکنی، فقط پوست ضخیم آن را بگیر.
در مقداری آب آن را نیمپز کن (حدود ۱۵–۲۰ دقیقه).
2. تفت دادن سیر:
سیر خردشده را در کمی روغن تفت بده تا کمی طلایی شود.
زردچوبه و فلفل را اضافه کن و هم بزن.
3. اضافه کردن باقلا:
باقلای نیمپز را به سیر و ادویه اضافه کن. خوب تفت بده.
4. افزودن شوید:
شوید خشک یا تازه را به مواد اضافه کن و کمی با باقلا تفت بده تا عطر آن آزاد شود.
5. افزودن آب:
حدود ۱ لیوان آب اضافه کن، بگذار با حرارت ملایم ۱۵ دقیقه بجوشد تا جا بیفتد.
6. افزودن تخممرغ:
در انتها تخممرغها را درسته یا همزده (بسته به سلیقه) روی خورش بشکن. در قابلمه را ببند و اجازه بده تا تخممرغ ببندد (حدود ۵ دقیقه).
---
نکات مهم:
این خورش با برنج کتهشده شمالی بسیار لذیذ است.
اگر بخواهی بدون تخممرغ درست کنی، باز هم خوشطعم خواهد بود و کاملاً گیاهخواری محسوب میشود.
گاهی کمی آبغوره یا آب نارنج هم برای طعمدهی استفاده میشود.
---
اگر خواستی نسخه مخصوص رژیمی یا مخصوص دیابتیها هم برات دارم. همچنین طرز تهیه باقالاقاتق با تخم اردک هم در انزلی مرسومه. بگی برات بنویسم؟
اناربیج (یا اناربیجاق) یکی از اصیلترین و خوشطعمترین خورشهای گیلانیست که شبیه فسنجان هست، اما با سبزی معطر محلی و طعمی ترشتر و عطر و بویی خاص تهیه میشود. این غذا معمولاً در مناطق غرب گیلان مانند بندرانزلی، صومعهسرا و فومن پخته میشود.
---
طرز تهیه خورش اناربیج گیلانی
مواد لازم (برای ۴ نفر):
ماده مقدار
گردو آسیابشده ۳۰۰ گرمگوشت چرخکرده (یا تکهای) ۲۵۰ گرمرب انار ترش ۳ تا ۴ قاشق غذاخوریسبزی محلی (چوچاق، خالواش، نعناع، جعفری، گشنیز) ۲۰۰ گرمسیر ۴ حبه (کوبیدهشده یا رندهشده)پیاز ۱ عددنمک، فلفل، زردچوبه به مقدار لازمآب به مقدار لازم
---
دستور پخت:
1. آمادهسازی سبزیها:
سبزیها (ترکیب چوچاق، خالواش، گشنیز، نعناع و...) را ساطوری خرد و در کمی روغن تفت دهید تا آب آنها کشیده شود و کمی سرخ شوند.
2. آمادهسازی گردو:
گردوی آسیابشده را با کمی آب و زردچوبه در قابلمه بریزید و روی حرارت ملایم بگذارید. حدود ۱ تا ۱.۵ ساعت بپزد تا روغن بیندازد.
3. افزودن سبزی به گردو:
بعد از اینکه گردو به روغن افتاد، سبزی تفتدادهشده را اضافه کنید و بگذارید حدود نیم ساعت با هم بپزند.
4. افزودن رب انار و سیر:
رب انار و سیر لهشده را اضافه کنید. مزه کنید، اگر خیلی ترش بود میتوان کمی رب انار شیرین هم اضافه کرد.
5. گوشت قلقلی:
گوشت چرخکرده را با نمک، فلفل، پیاز رندهشده مخلوط کرده و بهصورت کوفتهریزه درست کنید. آنها را کمی در روغن تفت دهید یا خام داخل خورش بریزید.
6. پخت نهایی:
کوفتهریزهها را داخل خورش بریزید و حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه دیگر با حرارت ملایم بپزید تا خورش جا بیفتد.
---
نکات:
خورش اناربیج باید غلیظ و روغنانداخته باشد.
حتماً از سبزیهای محلی استفاده شود تا عطر اصلی غذا حفظ شود.
کنار برنج ایرانی کته یا آبکش سرو میشود.
---
اگر خواستی نسخهای بدون گوشت یا با ماهی درست کنی، یا طبع خاصی داری (مثلاً کمچرب)، میتونم نسخه متناسب برات تنظیم کنم. دوست داری؟
کوفته ترکیهای (یا به زبان ترکی: Köfte) یکی از غذاهای معروف و پرطرفدار ترکیهای است که معمولاً با گوشت چرخکرده، ادویهجات و سبزیجات تهیه میشود. در ادامه طرز تهیه یک نوع کوفته ترکیهای سنتی را برایتان آوردهام:
مواد لازم برای کوفته ترکیهای (برای ۴ نفر):
برای کوفته:
• گوشت چرخکرده: ۵۰۰ گرم (ترجیحاً مخلوط گوسفندی و گوساله)
• پیاز: ۱ عدد بزرگ (رنده شده و آبگرفته)
• سیر: ۲ حبه (رنده شده)
• تخممرغ: ۱ عدد
• نان خشک خرد شده یا پودر سوخاری: ۴ قاشق غذاخوری
• جعفری خرد شده: ۳ قاشق غذاخوری
• نمک: ۱ قاشق چایخوری
• فلفل سیاه: ½ قاشق چایخوری
• زیره: ½ قاشق چایخوری
• پاپریکا (فلفل شیرین یا تند): ½ قاشق چایخوری (اختیاری)
برای سس (اختیاری ولی محبوب):
• رب گوجهفرنگی: ۱ قاشق غذاخوری
• گوجه فرنگی رنده شده یا خرد شده: ۲ عدد متوسط
• سیر: ۱ حبه
• روغن زیتون: ۲ قاشق غذاخوری
• نمک، فلفل، پاپریکا: به میزان لازم
• کمی آب
? طرز تهیه:
1. آمادهسازی مواد کوفته:
1. گوشت چرخکرده را در یک کاسه بزرگ بریزید.
2. پیاز، سیر، تخممرغ، نان خردشده یا پودر سوخاری، جعفری، و ادویهها را به آن اضافه کنید.
3. همه مواد را با دست خوب ورز دهید تا کاملاً یکدست شود (حدود ۵–۱۰ دقیقه).
4. روی مخلوط را بپوشانید و بگذارید ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت در یخچال استراحت کند.
2. شکل دادن کوفتهها:
• از مواد گلولههایی به اندازه گردو یا کمی بزرگتر بردارید و به شکل بیضی یا دایرهای پهنشده شکل دهید (مانند مینیهمبرگر).
3. سرخ کردن یا گریل کردن:
• کمی روغن در تابه بریزید و کوفتهها را از هر دو طرف سرخ کنید تا طلایی و پخته شوند.
• یا میتوانید آنها را در فر یا روی گریل کباب کنید.
4. (اختیاری) آمادهسازی سس:
• در یک قابلمه کوچک، سیر را با روغن زیتون تفت دهید.
• رب و گوجهفرنگی را اضافه کنید و حدود ۱۰ دقیقه بپزید.
• کمی آب، نمک و ادویهها را اضافه کنید تا سس غلیظ شود.
• کوفتههای پخته را در این سس قرار داده و ۵–۱۰ دقیقه دیگر بپزید تا طعم سس به آنها نفوذ کند.
سرو کوفته ترکیهای:
• همراه با برنج، نان، یا سیبزمینی سرخکرده سرو میشود.
• میتوانید با ماست یا سالاد تازه نیز میل کنید.
طرز تهیه کامل و سنتی مانتی با گوشت چرخکرده (نوعی غذای آسیای میانهای – ترکیهای – قفقازی) را برایت نوشتم. این غذا نوعی رشته یا خمیر پرشده بخارپز یا پخته است که با سس مخصوص سرو میشود.
طرز تهیه مانتی با گوشت چرخکرده (برای ۴ نفر)
مواد لازم:
برای خمیر:
• آرد سفید: ۳ لیوان
• تخممرغ: ۱ عدد
• نمک: ۱/۲ قاشق چایخوری
• آب: حدود ۱ لیوان (کمکم اضافه شود)
برای مواد داخل مانتی:
• گوشت چرخکرده: ۳۰۰ گرم (گوسفندی یا مخلوط)
• پیاز: ۱ عدد بزرگ، رندهشده
• نمک و فلفل سیاه: به میزان لازم
• زردچوبه و پاپریکا (اختیاری): کمی
برای سس:
• ماست: ۲ لیوان (ترجیحاً چکیده یا یونانی)
• سیر: ۲ حبه، لهشده
• نمک: به مقدار لازم
روغن قرمز یا کرهای:
• کره یا روغن: ۳ قاشق غذاخوری
• فلفل قرمز (پاپریکا یا فلفل ترکی): ۱ قاشق چایخوری
• نعناع خشک (اختیاری): کمی
?? مراحل تهیه:
مرحله ۱: آمادهسازی خمیر
1. آرد را در یک کاسه بریز و وسط آن را گود کن.
2. تخممرغ، نمک و نیمی از آب را اضافه کن.
3. کمکم بقیه آب را اضافه کن و خمیر را ورز بده تا یکدست و نرم شود (حدود ۸–۱۰ دقیقه).
4. خمیر را در نایلون یا حوله مرطوب بپیچ و بگذار ۳۰ دقیقه استراحت کند.
مرحله ۲: آمادهسازی مواد داخلی
1. گوشت چرخکرده، پیاز رندهشده، نمک، فلفل و ادویهها را خوب با هم مخلوط کن.
2. اگر بخواهی خوشعطرتر شود، کمی سماق یا سبزی معطر هم میتوانی اضافه کنی (اختیاری).
مرحله ۳: شکل دادن مانتی
1. خمیر را به ضخامت حدود ۲ میلیمتر باز کن و به مربعهای ۴×۴ سانتیمتر برش بزن.
2. در مرکز هر مربع، کمی از مواد گوشتی قرار بده.
3. گوشههای خمیر را به هم بچسبان (مثل بقچه یا ستاره)، و مطمئن شو که کاملاً بسته است تا باز نشود.
مرحله ۴: پخت
سه روش برای پخت مانتی وجود دارد:
الف) بخارپز (روش سنتی آسیای میانه):
• مانتیها را در ظرف بخارپز یا بخارپز برقی بچین.
• حدود ۳۰–۴۰ دقیقه با بخار بپز.
ب) پخت در فر (روش ترکیهای):
• مانتیها را در سینی چربشده بچین و با کمی روغن چرب کن.
• در فر ۱۸۰ درجه حدود ۲۰ دقیقه بپز تا کمی طلایی شود.
• سپس آب گوشت یا آب گرم روی آن بریز (تا نیمه خیس شود)، و دوباره ۱۵–۲۰ دقیقه دیگر بپز تا آب جذب شود.
ج) آبپز:
• مانتیها را داخل آب در حال جوش بریز و ۱۵–۲۰ دقیقه بپز تا روی سطح بیایند و مغزپخت شوند.
مرحله ۵: تهیه سس
• سیر را با ماست و نمک مخلوط کن و بگذار سرد بماند.
• کره را ذوب کن و پاپریکا (و نعناع خشک) را اضافه کن، تا سس روغنی قرمز شود.
? مرحله ۶: سرو
• مانتیهای گرم را در بشقاب بریز.
• روی آن سس ماست و سپس سس قرمز کرهای بریز.
• با نعناع خشک یا سماق تزئین کن.
✅ نکات:
• خمیر هرچه نازکتر باشد، مانتی خوشمزهتر است.
• در ترکیه، مانتیها را خیلی کوچکتر از مدل آسیای میانهای میپیچند.
• اگر بخارپز نداری، میتونی از آبکش فلزی داخل قابلمه استفاده کنی.
در ادامه طرز تهیه تالی هندی با کاری گوسفند و نان گارلیک نان را مرحلهبهمرحله برایتان مینویسم. تالی یک سینی کامل غذایی هندی است که شامل چند نوع خوراک، نان، برنج، و چاشنی میشود. در این نسخه، تمرکز بر خوراک گوشت گوسفند با کاری، نان گارلیک، و همراهی چند آیتم سنتی است.
مواد لازم برای کاری گوسفند
موادمقدارگوشت گوسفند بدون استخوان۵۰۰ گرم
پیاز نگینی خردشده۲ عدد متوسط
سیر لهشده۴ حبه
زنجبیل رندهشده۱ قاشق چایخوری
رب گوجهفرنگی۱ قاشق غذاخوری
گوجهفرنگی پورهشده۲ عدد
ماست۲ قاشق غذاخوری
ادویه کاری۱ قاشق غذاخوری
زردچوبه، زیره، گرام ماسالا، فلفل قرمزهر کدام نصف قاشق چایخوری
روغن ۴ قاشق غذاخوری
نمک به میزان لازم
برگ بو و چوب دارچین اختیاری برای عطر بیشتر
طرز تهیه کاری گوسفند
در قابلمهای روغن یا گھی بریزید و پیازها را طلایی کنید.
سیر و زنجبیل را اضافه کرده و تفت دهید تا عطر آزاد شود.
ادویهها را اضافه کنید و کمی تفت دهید.
گوشت گوسفند را اضافه کرده و حدود ۵ دقیقه تفت دهید تا رنگش عوض شود.
رب و پوره گوجه را افزوده، هم بزنید و اجازه دهید تا مواد خوب ترکیب شوند.
ماست را اضافه کرده، حرارت را کم کنید و اجازه دهید گوشت با درب بسته حدود ۱.۵ تا ۲ ساعت بپزد.
در آخر چاشنی نهایی (نمک و گرام ماسالا) را اضافه کنید.
مواد لازم برای گارلیک نان
موادمقدارآرد سفید۳ پیمانه
ماست۱ پیمانه
بیکینگ پودر۱ قاشق چایخوری
نمک نصف قاشق چایخوری
شکر۱ قاشق چایخوری
سیر لهشده۲ حبه
کره ذوبشده برای چرب کردن
جعفری یا گشنیز خردشده برای روی نان
طرز تهیه گارلیک نان
آرد، نمک، بیکینگپودر و شکر را مخلوط کنید.
ماست را اضافه کرده و ورز دهید تا خمیر نرمی حاصل شود. در صورت نیاز کمی آب یا آرد اضافه کنید.
خمیر را ۳۰ دقیقه استراحت دهید.
خمیر را به قسمتهای مساوی تقسیم کرده، باز کنید و روی آن کره، سیر و جعفری بزنید.
نانها را در تابه داغ بدون روغن یا در فر بپزید تا پف کند و طلایی شود.
چیدمان تالی هندی
در یک سینی فلزی یا بشقاب بزرگ، آیتمهای زیر را بچینید:
یک پیاله کاری گوسفند
۱ یا ۲ عدد گارلیک نان
برنج باسماتی ساده یا زعفرانی
ترشی انبه یا لیمو
سالاد پیاز و خیار با ماست
دال عدس (اختیاری)
یک شیرینی سنتی هندی کوچک مثل لدو یا گلاب جامون برای دسر
طرز تهیه استیک گوسفند با کره سیر و نعناع تازه
این استیک خوشعطر و خوشطعم با ترکیبی از کرهی سیر و نعناع تازه، طعمی متفاوت و دلانگیز دارد که برای مهمانیها یا یک شام خاص بسیار مناسب است.
مواد لازم:
برای استیک:
راسته یا فیله گوشت گوسفندی: ۲ عدد (هر کدام حدود ۲۰۰ گرم)
روغن زیتون: ۲ قاشق غذاخوری
نمک دریایی: به مقدار لازم
فلفل سیاه تازه آسیابشده: به مقدار لازم
برای کره سیر و نعناع:
کره: ۵۰ گرم (نرمشده در دمای محیط)
سیر: ۲ حبه (رنده یا لهشده)
نعناع تازه خردشده: ۲ قاشق غذاخوری
آبلیموی تازه: ۱ قاشق چایخوری
نمک و فلفل: به مقدار لازم
طرز تهیه:
1. آمادهسازی کره سیر و نعناع
در یک کاسه کوچک، کره نرمشده را با سیر لهشده، نعناع خرد شده، آبلیمو، نمک و فلفل مخلوط کنید.کاملاً هم بزنید تا ترکیب یکنواختی بهدست آید.در یخچال بگذارید تا کمی سفت شود.
2. آمادهسازی استیک
استیکها را از یخچال خارج کرده و اجازه دهید به دمای محیط برسند (حدود ۳۰ دقیقه).
دو طرف گوشت را با روغن زیتون چرب کرده و با نمک و فلفل مزهدار کنید.
3. پخت استیک
یک تابه چدنی یا گریل را کاملاً داغ کنید.
هر طرف استیک را حدود ۳ تا ۵ دقیقه (بسته به ضخامت و میزان پخت دلخواه) سرخ کنید تا برشته و کاراملی شود.
در دقایق پایانی، یک قاشق از کره سیر و نعناع را روی استیک بگذارید تا آب شود.
4. استراحت دادن استیک
استیک را از روی حرارت برداشته، روی آن فویل آلومینیومی بکشید و حدود ۵ دقیقه استراحت دهید تا آبگوشت در آن پخش شود.
سرو:
استیک را همراه با سبزیجات بخارپز، سیبزمینی تنوری یا نان تازه سرو کنید.روی آن کمی دیگر از کره سیر و نعناع بریزید تا طعم آن بیشتر شود.
نکته:
از نعناع تازه استفاده کنید، چون طراوت خاصی به طعم استیک میدهد.
میتوانید در کنار سیر، کمی پیازچه خردشده هم به کره اضافه کنید.