طرز تهیه بیف استروگانف (Beef Stroganoff)
مواد لازم برای ۴ نفر:
گوشت راسته گوساله: ۵۰۰ گرم (نواری خرد شده)
پیاز: ۱ عدد بزرگ (نگینی خرد شده)
قارچ: ۲۰۰ گرم (اسلایس‌شده)
خامه: ۲۰۰ گرم
کره: ۲ قاشق غذاخوری
روغن مایع: ۱ قاشق غذاخوری
آرد سفید: ۱ قاشق غذاخوری (اختیاری، برای غلظت بیشتر)
نمک و فلفل: به مقدار لازم
سس خردل یا سس ورچسترشایر (اختیاری): ۱ قاشق غذاخوری
سیب‌زمینی سرخ‌شده یا پاستا: برای سرو
طرز تهیه:
سرخ‌کردن گوشت: در تابه‌ای، کمی روغن بریزید و گوشت‌های نواری را با حرارت بالا سرخ کنید تا آب نیندازد و قهوه‌ای شود. سپس کنار بگذارید.
سرخ‌کردن پیاز: در همان تابه، پیاز را با کمی کره تفت دهید تا طلایی شود.
افزودن قارچ: قارچ‌ها را اضافه کرده و تا زمانی که آب آن کشیده شود و سرخ شود، تفت دهید.
ترکیب مواد: گوشت را به مخلوط پیاز و قارچ برگردانید، نمک، فلفل و سس خردل یا ورچسترشایر را اضافه کنید. اگر می‌خواهید خوراک غلیظ‌تر شود، آرد را اضافه کرده و ۱ دقیقه تفت دهید.
افزودن خامه: خامه را اضافه کنید و اجازه دهید با حرارت ملایم حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه بپزد تا مواد خوب با هم ترکیب شوند. مراقب باشید خامه نبُرد.
سرو: بیف استروگانف را با سیب‌زمینی سرخ‌شده، پوره سیب‌زمینی یا پاستا سرو کنید.
منشأ بیف استراگانف و ابداع‌کننده آن:
بیف استروگانف یک غذای اصالتاً روسی است. این غذا در قرن ۱۹ میلادی در روسیه‌ی تزاری رواج یافت.
ابداع‌کننده:نام «استروگانف» از خانواده‌ای اشرافی و بسیار ثروتمند در روسیه به نام استروگانُف (Stroganov) گرفته شده است. طبق یکی از روایت‌های معتبر، آشپز شخصی کنت پاول استروگانف (Count Pavel Stroganov) این غذا را ابداع کرد. این آشپز قصد داشت غذایی بین‌المللی با سبک فرانسوی (به‌دلیل محبوبیت آشپزی فرانسوی در میان اشراف روس) و طعم روسی تهیه کند.
اولین ثبت رسمی دستور بیف استروگانف در کتاب آشپزی روسی متعلق به سال ۱۸۷۱ دیده شده است.

فیله گوساله یکی از نرم‌ترین و لذیذترین بخش‌های گوشت گوساله است که از قسمت زیر کمر و پشت گوساله (در امتداد ستون فقرات و در پشت قلوه‌گاه) جدا می‌شود. این بخش، عضله‌ای کم‌تحرک است و به همین دلیل بافتی بسیار نرم و لطیف دارد. به این قسمت در زبان انگلیسی Tenderloin گفته می‌شود.
غذاهایی که می‌توان با فیله گوساله تهیه کرد:
چون فیله گوساله بسیار لطیف است، برای غذاهایی مناسب است که به پخت طولانی نیاز ندارند:

1. بیف استراگانف
ورقه‌های نازک فیله با قارچ و خامه و پیاز، همراه با سیب‌زمینی سرخ‌شده یا پوره سیب‌زمینی.

  2. بیف مدالیون (Beef Medallion)
  تکه‌های گرد کوچک فیله که گریل یا در ماهیتابه سرخ می‌شوند، معمولاً با سس مخصوص (مثل سس فلفل یا سس قارچ) سرو می‌گردند.

3. بیف ولینگتون (Beef Wellington)
فیله کامل که در لایه‌ای از قارچ خردشده، ژامبون و خمیر هزارلا پیچیده شده و در فر پخته می‌شود.

4. استیک فیله گوساله (Tenderloin Steak)
ساده‌ترین و محبوب‌ترین روش؛ تکه‌ای از فیله که گریل یا سرخ می‌شود و با نمک، فلفل، کره و سبزیجات سرو می‌شود.

5. خوراک گوشت فیله با سبزیجات
تکه‌های مکعبی فیله با فلفل دلمه‌ای، قارچ، هویج و پیاز در سس سویا یا سس‌های مخصوص سرخ می‌شوند.

6. کباب برگ با فیله
هرچند سنتی‌تر است که کباب برگ با راسته تهیه شود، اما از فیله نیز می‌توان کباب بسیار نرم و آبداری درست کرد.

7. خوراک فیله با سس بالزامیک یا خردل
مناسب برای پذیرایی رسمی با پخت سریع و طعم متمایز.
نکتهٔ مهم:
چون فیله گران‌قیمت و کمیاب‌تر از سایر قسمت‌هاست، بهتر است با روش‌هایی پخته شود که لطافت آن حفظ شود و زیاد خشک نشود.

۱. محل قرارگیری در بدن گوساله

فیله (Tenderloin):

در قسمت داخلی پشت ستون فقرات قرار دارد، نزدیک کلیه‌ها و دور از استخوان‌ها و عضلات فعال.
چون این عضله زیاد فعالیت نمی‌کند، بسیار نرم و لطیف است.

راسته (Striploin or Sirloin):
در قسمت خارجی پشت، کنار ستون فقرات و بالای دنده‌ها قرار دارد.
بیشتر از فیله درگیر حرکت است، ولی باز هم جزء گوشت‌های نسبتاً نرم محسوب می‌شود.

 ۲. بافت و لطافت
فیله: نرم‌ترین گوشت گوساله است. هیچ چربی یا رگه‌ای ندارد و به اصطلاح «آبدار» و لطیف است.
راسته: کمی سفت‌تر از فیله است و گاهی دارای لایه‌های نازک چربی است که طعم بیشتری به گوشت می‌دهد.

 ۳. موارد مصرف و کاربرد در آشپزی

 ۴. طعم و چربی
فیله: چربی بسیار کمی دارد و برای کسانی که گوشت بدون چربی دوست دارند عالی است.
راسته: چربی بیشتری دارد، بنابراین طعم آن قوی‌تر و عطر آن بیشتر است.

 نتیجه‌گیری سریع

این جمله به این معنیه که تقریباً تمام قسمت‌های بدن گوسفند در فرهنگ‌های مختلف، به‌ویژه در کشورهای خاورمیانه، آسیا، و برخی کشورهای اروپایی، کاربرد خوراکی یا غیرخوراکی داره. در ادامه چند مثال از بخش‌های مختلف گوسفند و کاربردهای اون‌ها رو می‌گم:
قسمت‌های خوراکی:
1. گوشت عضلانی (ران، سردست، گردن، قلوه‌گاه و...) – برای خورشت، کباب، خوراک و...

2. کله پاچه – شامل مغز، زبان، بناگوش، چشم، گونه و پاها؛ یکی از غذاهای سنتی در ایران.

3. جگر، دل، قلوه (احشاء داخلی) – معمولاً برای جگرکی‌ها و کباب جگر.

4. سیرابی و شیردان – برای غذاهایی مثل "سیرابی‌ شیردون".

5. خون گوسفند – در برخی فرهنگ‌ها برای تهیه سوسیس یا غذاهای خاص مثل "خوناب" استفاده میشه.

6. چربی (دمبه) – برای طبخ غذا، تولید روغن، یا در برخی سوسیس‌ها.

7. استخوان‌ها – برای تهیه آبگوشت یا عصاره.

 

قسمت‌های غیرخوراکی:
1. پشم – برای تولید نخ، پارچه، فرش و لباس.

2. پوست – برای تهیه چرم.

3. شاخ و سم – برای ساخت وسایل تزئینی، دکمه یا دسته ابزار.

4. روده‌ها – برای ساخت نخ بخیه طبیعی یا روکش سوسیس.

5. استخوان و غضروف‌ها – در برخی صنایع دارویی یا برای تهیه ژلاتین.


پس بله، واقعاً گوسفند یکی از حیواناتی‌یه که تقریباً هیچ بخشی از اون به هدر نمی‌ره، و از اون در صنایع مختلف غذایی، پوشاک، دارویی و حتی تزئینی استفاده می‌شه.

علت خراب شدن سوسیس و کالباس وقتی بیرون یخچال می‌مانند، اصلی‌ترین دلیل رشد سریع باکتری‌ها و میکروب‌هاست. چون این محصولات گوشتی فرآوری شده هستند و در دمای اتاق محیط مناسبی برای تکثیر باکتری‌ها می‌شود.

 وقتی سوسیس کالباس در دمای بالای 4 درجه سانتی‌گراد نگهداری شود، باکتری‌های فسادزا مثل سالمونلا یا   سودوموناس به سرعت رشد می‌کنند و باعث بوی بد، تغییر رنگ، طعم نامطبوع و در نهایت فاسد شدن   محصول  می‌شوند.

 همچنین قرار گرفتن در معرض هوا، رطوبت و نور هم می‌تواند روند فساد را سریع‌تر کند. به همین دلیل   توصیه می‌شود سوسیس و کالباس حتما در یخچال و در دمای پایین نگهداری شود و بعد از باز کردن بسته‌بندی، در کوتاه‌ترین زمان مصرف شود.

اگر سوسیس یا کالباس بوی بد گرفت یا رنگش تغییر کرد، بهتر است استفاده نشود چون ممکن است مسمومیت غذایی ایجاد کند.

طرز تهیه ژامبون سرخ‌شده
مواد لازم:
ژامبون (گوشت، مرغ یا بوقلمون) – به اندازه دلخواه، بهتر است ضخامت متوسط داشته باشد
کره یا روغن – ۱ قاشق غذاخوری
فلفل سیاه – به مقدار لازم
پودر سیر یا سیر له‌شده (اختیاری)
آبلیمو یا سرکه بالزامیک (اختیاری – برای عطر و طعم)

طرز تهیه:
در یک تابه نچسب، کره یا روغن را گرم کنید.
برش‌های ژامبون را در تابه بگذارید، اگر دوست دارید، کمی پودر سیر یا فلفل سیاه روی آن بپاشید.
هر طرف ژامبون را حدود ۱ تا ۲ دقیقه سرخ کنید، تا زمانی که کمی طلایی و برشته شود.
اگر دوست دارید، در آخر چند قطره آبلیمو یا سرکه بالزامیک روی آن بریزید.
پیشنهادهای سرو:
با تخم‌مرغ نیمرو یا املت: ژامبون سرخ‌شده در کنار تخم‌مرغ نیمرو یا املت، یک صبحانه یا شام سبک عالی است.
در ساندویچ: داخل نان تست یا باگت، همراه با پنیر، گوجه و خیارشور.
با سیب‌زمینی سرخ‌کرده یا پوره: ترکیب محبوب و سیرکننده برای ناهار یا شام.
روی پاستا یا ماکارونی: ژامبون خردشده سرخ‌شده را روی پاستای خامه‌ای یا پنه بریزید.
در کنار سبزیجات بخارپز یا سالاد: برای یک وعده سالم‌تر.

انواع ژامبون‌هایی که می‌توان سرخ کرد شامل گزینه‌های متنوعی هستند که بسته به نوع گوشت، میزان چربی و نحوه تهیه، طعم و بافت متفاوتی دارند. در ادامه به چند نوع رایج اشاره می‌کنم:

 ۱. ژامبون گوشت قرمز (گوساله یا گاو)
 ژامبون گوساله دودیطعم قوی و بافت سفت‌تری دارد، هنگام سرخ کردن کمی خشک‌تر می‌شود اما   عطر خوبی ایجاد می‌کند.
 ژامبون ران گاو یا بیف هامگوشت خالص و کم‌چرب است، برای سرخ کردن نازک‌برش بهتر عمل می‌کند.

۲. ژامبون گوشت سفید (مرغ یا بوقلمون)
ژامبون بوقلمونسبک، کم‌چرب و مناسب افرادی‌ست که رژیم دارند. سرخ کردن آن باعث می‌شود طعم آن قوی‌تر شود.
ژامبون مرغلطیف و خوش‌پخت است و خیلی سریع سرخ می‌شود. برای ساندویچ گرم یا صبحانه مناسب است.

۳. ژامبون ترکیبی یا فرآوری‌شده
ژامبون تنوری (Smokehouse Ham)نوعی ژامبون دودی و پخته‌شده که سرخ کردن آن باعث ایجاد بافت ترد و طعمی قوی می‌شود.
ژامبون مخصوص صبحانه (Breakfast Ham)معمولاً برش‌های نازک و آماده برای سرخ شدن دارد و با طعم‌های خاص مثل فلفلی یا عسلی عرضه می‌شود.

نکات مهم برای سرخ کردن ژامبون:
ژامبون را در تابه‌ای بدون روغن یا با مقدار کمی روغن سرخ کنید چون خودش معمولاً چربی دارد.
حرارت متوسط رو به بالا استفاده شود تا ترد شود ولی خشک نشود.
می‌توان از کره برای خوش‌طعم‌تر شدن استفاده کرد.

بیات شدن گوشت به فرایندی گفته می‌شود که طی آن گوشت پس از ذبح حیوان، برای مدتی در شرایط خاص (دما و رطوبت کنترل‌شده) نگهداری می‌شود تا بافت آن نرم‌تر، طعم آن بهتر و قابلیت پخت آن افزایش یابد. این فرآیند معمولاً چند ساعت تا چند روز طول می‌کشد و به آن رسیدن یا آجی شدن (aging) گوشت نیز می‌گویند.

دلایل بیات شدن گوشت:
تجزیه آنزیمی بافت‌ها: پس از مرگ حیوان، آنزیم‌های طبیعی موجود در عضلات شروع به تجزیه پروتئین‌ها و بافت‌های پیوندی می‌کنند که باعث نرم شدن گوشت می‌شود.
افزایش طعم و عطر: در طی فرایند بیات شدن، ترکیبات شیمیایی در گوشت تغییر می‌کنند و طعم آن بهتر و مطلوب‌تر می‌شود.
کاهش سفتی اولیه (rigor mortis): بلافاصله پس از ذبح، گوشت برای چند ساعت سفت می‌شود، اما با گذشت زمان و ادامه تجزیه آنزیمی، این سفتی از بین می‌رود و گوشت دوباره نرم می‌شود.
آب‌گیری بهتر: گوشت بیات شده در زمان پخت بهتر رطوبت جذب می‌کند و آبدارتر باقی می‌ماند.
نکته: بیات شدن با فاسد شدن متفاوت است. بیات شدن در شرایط بهداشتی و کنترل‌شده انجام می‌شود، اما فاسد شدن به دلیل رشد میکروب‌ها و تخریب غیرقابل برگشت بافت گوشت است.

برای تشخیص اینکه گوشت قرمز خراب شده یا نه، می‌توانید به چند نشانه‌ی ظاهری، بویایی و لمسی توجه کنید:
1. بو
بوی بد و زننده: اگر گوشت بوی تند، ترش، گندیده یا مانند تخم‌مرغ فاسد دارد، احتمالاً خراب شده است.
گوشت تازه بوی خاصی ندارد یا بویی بسیار ملایم دارد.
 2. رنگ
 تغییر رنگ: گوشت تازه معمولاً قرمز روشن یا صورتی است. اگر رنگ آن به خاکستری،   قهوه‌ای تیره یا سبز مایل شد، نشانه‌ی فساد است.
 البته تغییر رنگ به تنهایی دلیل قطعی بر فساد نیست و باید با سایر عوامل بررسی شود.
 3. بافت و حالت سطح
 سطح لیز یا چسبناک: اگر سطح گوشت حالت لزج، چسبناک یا کف‌مانند دارد، نشانه‌ی رشد باکتری است.
 گوشت تازه باید نسبتا خشک و سفت باشد، نه نرم و آب‌دار و نه ژله‌ای.
4. تاریخ مصرف و نگهداری
اگر گوشت بیشتر از ۲-۳ روز در یخچال مانده و خوب بسته‌بندی نشده، ممکن است فاسد شده باشد.
در دمای اتاق حتی پس از چند ساعت می‌تواند خراب شود.
5. پختن
اگر هنگام پختن بوی بدی بلند شد یا بافت گوشت غیرعادی شد (خیلی نرم یا پودر شد)، بهتر است از خوردن آن صرف‌نظر کنید.
اگر شک دارید، بهتر است گوشت را دور بریزید. سلامت شما مهم‌تر است.

چه زمانی گوشت و مرغ یخ‌زده را باید پخت؟یخ‌زدایی و پخت صحیح گوشت و مرغ یخ‌زده نقش مهمی در حفظ سلامت مواد غذایی و جلوگیری از بیماری‌های ناشی از غذا دارد. بسیاری از افراد به اشتباه تصور می‌کنند که زمان پخت اهمیتی ندارد، اما واقعیت این است که انتخاب زمان مناسب پس از یخ‌زدایی، یکی از عوامل کلیدی در جلوگیری از رشد باکتری‌های مضر مانند سالمونلا و اشرشیا کلی است.

روش‌های یخ‌زدایی و زمان مناسب پخت:
یخ‌زدایی در یخچال:ایمن‌ترین روش است. گوشت یا مرغ یخ‌زده را شب قبل از پخت در یخچال قرار دهید. پس از یخ‌زدایی کامل، می‌توانید تا 24 تا 48 ساعت بعد آن را بپزید. این روش باعث حفظ بافت و طعم طبیعی گوشت می‌شود.

یخ‌زدایی با آب سرد:در این روش، گوشت در کیسه‌ای محکم قرار گرفته و در ظرفی از آب سرد غوطه‌ور می‌شود. آب باید هر 30 دقیقه تعویض شود. بعد از یخ‌زدایی، باید گوشت را بلافاصله پخت تا خطر آلودگی کاهش یابد.

یخ‌زدایی با مایکروویو:برای مواقعی که زمان کمی دارید. با این حال، این روش ممکن است باعث گرم شدن ناهمگون و شروع به پختن قسمت‌هایی از گوشت شود. بنابراین، باید بلافاصله پس از یخ‌زدایی با این روش، گوشت یا مرغ را بپزید.

پخت مستقیم از حالت یخ‌زده:برخی غذاها مانند تکه‌های کوچک مرغ یا همبرگرها را می‌توان مستقیماً از حالت یخ‌زده پخت، اما زمان پخت باید حدود ۵۰ درصد بیشتر از حالت معمول باشد.
نتیجه‌گیری:درک درست از نحوه یخ‌زدایی و زمان پخت گوشت و مرغ یخ‌زده، به شما کمک می‌کند غذایی سالم، خوش‌طعم و بدون خطر تهیه کنید. همیشه ایمنی غذایی را در اولویت قرار دهید تا از بیماری‌های ناشی از غذا پیشگیری کنید.