بوی زُخم تخم‌مرغ معمولاً به دلایل زیر ایجاد می‌شود:
1. گوگرد موجود در سفیده: تخم‌مرغ سرشار از پروتئین‌هایی مثل آلبومین است که حاوی گوگرد هستند. وقتی تخم‌مرغ پخته می‌شود (به‌خصوص اگر زیاد جوشانده شود)، ترکیبات گوگردی آزاد می‌شوند و باعث بوی زُخم می‌شوند.

2. نگهداری طولانی یا نادرست: اگر تخم‌مرغ کهنه باشد یا در دمای نامناسب نگهداری شده باشد، ترکیباتی مثل سولفید هیدروژن در آن بیشتر تولید می‌شود که بوی بسیار تندی دارد.

3. تغذیه مرغ: اگر مرغ‌هایی که تخم گذاشتند، تغذیه‌ای با مواد حاوی گوگرد یا ماهی داشته باشند، تخم‌مرغ‌ها ممکن است بوی خاص و زُخمی پیدا کنند.

4. نیم‌پز بودن: گاهی هم وقتی تخم‌مرغ کاملاً نپخته باشه (مخصوصاً در املت یا نیمرو)، ترکیبات گوگردی بیشتر به مشام می‌رسن.

گوشت گوساله کم‌چربی است چون:
1. سن حیوان کمتر است: گوساله‌ها در سن پایین‌تر ذبح می‌شوند و بدن‌شان هنوز فرصت زیادی برای ذخیره چربی پیدا نکرده.

2. فعالیت بدنی بیشتر: گوساله‌ها نسبت به گاوهای مسن‌تر فعال‌ترند، که باعث میشه چربی کمتری در عضلاتشون تجمع پیدا کنه.

3. رژیم غذایی سبک‌تر: تغذیه گوساله معمولاً متعادل‌تر و سبک‌تر از گاوهای پروار شده است.


به همین دلایل، گوشت گوساله نسبت به گوشت گاو، رنگ روشن‌تر و چربی کمتری داره، و برای رژیم‌های غذایی کم‌چرب یا افراد با مشکلات قلبی توصیه میشه.

ماهی شیر طبع گرم دارد چون از دسته ماهی‌های چرب و پرانرژی است و در طب سنتی ایران، ویژگی‌های طبعی غذاها بر اساس تأثیرشان بر بدن (مانند افزایش حرارت یا رطوبت) سنجیده می‌شود. ماهی شیر به‌دلیل این موارد طبع گرم دارد:
1. چربی بالا: ماهی‌های چرب معمولاً طبع گرم‌تری نسبت به ماهی‌های خشک یا کم‌چرب دارند.

2. منطقه زیست: ماهی شیر معمولاً در آب‌های گرم جنوب ایران (خلیج فارس و دریای عمان) زندگی می‌کند. طبق طب سنتی، موجودات این مناطق، طبع گرم‌تری دارند.

3. پروتئین و انرژی زیاد: این نوع ماهی به‌خاطر ارزش غذایی بالا، انرژی زیادی به بدن می‌دهد، که در طب سنتی، به معنای گرم‌تر شدن بدن تلقی می‌شود.

4. عدم ایجاد سردی: برخلاف برخی ماهی‌ها که باعث رخوت یا سردی مزاج می‌شوند، ماهی شیر معمولاً چنین اثری ندارد.

اصطلاح "زرد کهربایی" وقتی برای گوشت مرغ استفاده می‌شه، معمولاً به رنگ چربی یا پوست مرغ اشاره داره، نه خود گوشت. این رنگ ممکنه به چند دلیل ظاهر بشه:
دلایل رنگ زرد کهربایی در مرغ:
1. نوع تغذیه مرغ:مرغ‌هایی که از ذرت، گلوتن ذرت، یونجه، یا گیاهان زردرنگ تغذیه می‌کنن، چربی و پوستشون زرد کهربایی می‌شه.

2. مرغ‌های بومی یا محلی:این نوع مرغ‌ها به دلیل رژیم غذایی طبیعی‌تر، اغلب رنگ زردتری در چربی و پوست دارن نسبت به مرغ‌های پرورشی صنعتی.

3. وجود رنگ‌دانه‌های طبیعی (مثل گزانتوفیل):این رنگ‌دانه‌ها در خوراک مرغ وجود دارن و در پوست و چربی تجمع پیدا می‌کنن، بدون اینکه ضرری داشته باشن.

4. سن مرغ:مرغ‌های مسن‌تر ممکنه چربی زردتری داشته باشن نسبت به مرغ‌های جوان.



---
آیا خطرناک است؟
نه، رنگ زرد کهربایی نشانه فساد یا مشکل نیست؛ بلکه معمولاً نشونه طبیعی بودن رژیم غذایی یا نژاد خاص مرغه. فقط باید مطمئن بود که بوی غیرعادی یا علائم فساد نداشته باشه.

نگ قرمز گوشت به دلیل وجود میوگلوبین (Myoglobin) است؛ پروتئینی که در سلول‌های ماهیچه‌ای وجود دارد و نقش ذخیره و حمل اکسیژن را دارد.
وقتی گوشت تازه است و با اکسیژن در تماس قرار می‌گیرد، میوگلوبین به شکلی درمی‌آید که رنگ قرمز روشن یا گیلاسی ایجاد می‌کند. چند نکته در مورد این رنگ:
گوشت گاو و گوسفند چون میوگلوبین بیشتری دارند، قرمزتر هستند.
گوشت مرغ یا ماهی رنگ روشن‌تری دارند چون میوگلوبین کمتر دارند.
وقتی گوشت پخته می‌شود، رنگش به خاکستری-قهوه‌ای تغییر می‌کند چون ساختار میوگلوبین تغییر می‌کنه.
اگر گوشت مدت زیادی در فریزر یا یخچال بماند، ممکنه رنگ آن تیره‌تر یا قهوه‌ای شود، اما لزوماً خراب نشده.

مواد لازم برای ۴ تا ۶ نفر:
برنج: ۶ لیوان
گوشت گوسفندی (با استخوان): ۷۰۰ گرم
پیاز: ۱ عدد متوسط
رب گوجه‌فرنگی: ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری
گوجه‌فرنگی تازه (اختیاری): ۲ عدد رنده‌شده
آب جوش: حدود ۴ لیوان
نمک، فلفل سیاه، زردچوبه، ادویه پلویی: به میزان لازم
روغن: به میزان لازم
طرز تهیه چکدرمه:
آماده‌سازی برنج:برنج را شسته و چند ساعت در آب و نمک بخیسانید.
تفت دادن پیاز و گوشت:پیاز را نگینی خرد کرده و در روغن تفت دهید تا طلایی شود. گوشت را اضافه کنید و تفت دهید تا رنگش تغییر کند.
افزودن رب و ادویه‌ها:رب گوجه‌فرنگی و گوجه‌فرنگی رنده‌شده (در صورت استفاده) را اضافه کرده و خوب تفت دهید. سپس ادویه‌ها را اضافه کنید.
پخت گوشت:آب جوش را به قابلمه اضافه کرده و اجازه دهید گوشت با حرارت ملایم بپزد تا نرم شود.
افزودن برنج:برنج خیسانده‌شده را به گوشت اضافه کنید. اگر لازم بود، کمی آب جوش اضافه کنید تا روی برنج را بپوشاند. بگذارید آب به جوش آید، سپس درب قابلمه را گذاشته و حرارت را کم کنید تا برنج دم بکشد.
دم کشیدن:پس از تبخیر آب، حرارت را بسیار کم کنید و اجازه دهید چکدرمه حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه دم بکشد.

قلیه میگو یکی از غذاهای خوشمزه و سنتی جنوبی ایران، به‌خصوص خوزستان و بوشهره. ترکیبی از طعم ترش، تند و عطر سبزی‌های معطر که با میگو پخته می‌شه. در ادامه طرز تهیه‌اش رو برات می‌نویسم:
مواد لازم:
میگو پاک‌شده: ۵۰۰ گرم
گشنیز تازه: ۲۰۰ گرم
شنبلیله تازه (یا خشک): ۵۰ گرم (با احتیاط چون تلخ می‌شه)
سیر: ۵-۶ حبه
پیاز: ۱ عدد متوسط
تمر هندی: ۱ بسته کوچک (حدود ۱۰۰ گرم)
زردچوبه، فلفل قرمز، نمک: به مقدار لازم
روغن: به مقدار لازم

طرز تهیه:
1. آماده‌سازی تمر هندی: تمر هندی رو با یک لیوان آب ولرم مخلوط کن و چند دقیقه بذار بمونه، بعد از صافی رد کن تا هسته‌ها و پوستش جدا شه. فقط آب تمر رو نگه دار.

2. سرخ کردن پیاز و سیر: پیاز رو نگینی خرد کن و با کمی روغن تفت بده تا طلایی شه. سیر له‌شده یا ریزخرد‌شده رو اضافه کن و کمی تفت بده.

3. افزودن ادویه: زردچوبه، فلفل قرمز و نمک رو به سیر و پیاز اضافه کن.

4. اضافه کردن سبزی: گشنیز و شنبلیله‌ خردشده رو اضافه کن و خوب تفت بده تا آبش کشیده شه و سرخ شه.

5. افزودن میگو: میگو رو به مواد اضافه کن و ۲-۳ دقیقه تفت بده (زیاد نپزه چون سفت می‌شه).

6. افزودن تمر هندی: آب تمر صاف‌شده رو اضافه کن و اجازه بده خورش با شعله ملایم حدود ۲۰-۳۰ دقیقه جا بیفته.


نکته:
می‌تونی کمی رب گوجه هم اضافه کنی، ولی در نسخه اصیل جنوبی، بیشتر تمر و سبزی طعم‌دهنده‌ هستن.
با برنج ایرانی سرو می‌شه، عالیه!

قلیه‌ماهی بندرعباسی یکی از اصیل‌ترین و پرطرفدارترین غذاهای جنوبی ایرانه که با طعمی ترش، تند و بسیار معطر دل خیلیا رو برده! این غذا در بندرعباس، بوشهر، خوزستان و قشم با کمی تفاوت درست میشه، ولی پایه‌ش یکیه: ماهی + سبزی معطر + تمرهندی + سیر و پیاز + ادویه جنوب.

---
مواد لازم برای قلیه‌ماهی بندرعباسی (۴ نفر):
ماهی بدون تیغ (مثل هامور، سنگسر، شوریده یا شیر): ۵۰۰ گرم
تمرهندی: ۱ بسته کوچک (۱/۲ لیوان خمیر رقیق‌شده)
پیاز: ۲ عدد
سیر: ۵–۶ حبه
سبزی: گشنیز تازه ۲۵۰ گرم + شنبلیله خشک یا تازه کمی (حدود ۲ قاشق غذاخوری)
رب گوجه‌فرنگی (دل‌خواه): ۱ قاشق غذاخوری
فلفل قرمز، زردچوبه، نمک، فلفل سیاه: به مقدار لازم
روغن: به مقدار لازم


---
طرز تهیه:
۱. آماده‌سازی ماهی:
ماهی رو به قطعات متوسط خرد کن، با زردچوبه و کمی نمک مزه‌دار کن. می‌تونی کمی هم سرخش کنی یا فقط خام استفاده کنی (بستگی به سلیقه داره).

۲. پیاز و سیر:
پیاز رو نگینی کن و خوب سرخ کن تا طلایی شه.
سیر له‌شده رو اضافه کن و کمی تفت بده تا عطرش بلند شه.

۳. سبزی:
گشنیز و شنبلیله رو ریز خرد کن. جداگانه با کمی روغن تفت بده تا سبز تیره و معطر بشه. بعد به مخلوط پیاز و سیر اضافه کن.

۴. تمرهندی:
تمرهندی رو تو ۱ لیوان آب گرم خیس کن، صافش کن و آبش رو اضافه کن. اگه دوست داشتی رب هم بریز تا رنگ و غلظت بیشتری بگیره.

۵. پخت خورش:
مخلوط سبزی و تمرهندی رو با ادویه‌ها بذار روی حرارت تا خوب جا بیفته (حدود ۲۰ دقیقه).
بعد تکه‌های ماهی رو با احتیاط اضافه کن.
حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بذار با حرارت ملایم بجوشه تا ماهی مغزپخت شه و خورش لعاب‌دار بشه.


---
نکات طلایی:
شنبلیله زیاد نریز چون تلخ می‌کنه.
قلیه باید تند و ترش باشه، اگه دوست نداری تندش کنی، فلفل قرمز رو کم کن.
بهترین سبزی برای قلیه، گشنیز فراوان و کمی شنبلیله‌ست.
بعضیا یه قاشق ادویه مخصوص قلیه یا کاری اضافه می‌کنن برای طعم جنوبی‌تر.


---
قلیه‌ماهی با برنج ساده یا زعفرونی + ترشی بندری و سبزی خوردن، یه تجربه ناب جنوبی می‌سازه.

هواری ماهی و هواری میگو دو تا از غذاهای محبوب و اصیل جنوبی هستن، مخصوصاً در بندرعباس، قشم، میناب و بوشهر. در واقع، "هواری" به نوعی پلو مخلوط با ماهی یا میگو و ادویه‌های تند جنوبی گفته میشه. غذایی آسون، خوشمزه، پرادویه و کاملاً محلی!

---
۱. هواری ماهی بندرعباسی
مواد لازم:
برنج: ۲ پیمانه
ماهی (ترجیحاً بدون تیغ مثل هامور، حلوا سفید، شیر یا سِلِک): ۳۰۰ گرم
پیاز: ۲ عدد
سیر: ۳ حبه
رب گوجه‌فرنگی: ۱ قاشق غذاخوری
ادویه: زردچوبه، فلفل سیاه، دارچین، پودر لیمو عمانی، ادویه ماهی، کمی هل
روغن: به مقدار لازم
زعفران دم‌کرده یا زردچوبه بیشتر (برای رنگ و عطر)
گاهی: گوجه‌فرنگی رنده‌شده، سیب‌زمینی نگینی یا کشمش

طرز تهیه:
1. ماهی رو با کمی نمک، زردچوبه و سیر بخارپز یا تفت بده و بعد تکه‌تکه کن.

2. پیاز رو نگینی خرد کن و سرخ کن تا طلایی شه. سیر رو هم اضافه کن.

3. رب گوجه‌فرنگی و ادویه‌ها رو اضافه کن و خوب تفت بده تا خوش‌عطر شه.

4. ماهی رو با مواد مخلوط کن.

5. برنج رو که از قبل خیساندی، بجوشون و آبکش کن.

6. ته‌دیگ بذار و لایه‌لایه برنج و مواد ماهی بریز. بذار با حرارت ملایم دم بکشه (حدود ۴۵ دقیقه).

7. با زعفرون یا پیازداغ تزئین کن.



---
۲. هواری میگو
مواد لازم:
برنج: ۲ پیمانه
میگو پاک‌شده: ۳۰۰ گرم
پیاز: ۲ عدد
سیر: ۲–۳ حبه
رب گوجه‌فرنگی: ۱ قاشق غذاخوری
زعفران یا زردچوبه زیاد
ادویه جنوبی (فلفل قرمز، پودر لیمو، کاری، دارچین)
روغن یا کره: به مقدار لازم

طرز تهیه:
1. میگو رو با زردچوبه و سیر کمی تفت بده تا بوی خامیش بره (زیاد نپز چون سفت میشه).

2. پیاز رو جداگانه سرخ کن، رب و ادویه‌جات رو اضافه کن.

3. میگو رو به پیاز اضافه کن و باهاش مخلوط کن.

4. برنج رو بجوشون و آبکش کن.

5. مثل هواری ماهی، دم بذار و در آخر با زعفران و پیازداغ تزئین کن.



---
نکات هواری اصل بندری:
تند بودنش طبیعیه! جنوبی‌ها فلفل قرمز و کاری زیاد می‌زنن.
تو بعضی مناطق بهش کشمش یا لپه هم اضافه می‌کنن.
بهترین ماهی برای هواری، ماهی‌های بدون استخوانه.
معمولاً با ترشی انبه، سالاد شیرازی یا ماست محلی سرو میشه.

سوراغ (یا به لهجه محلی: سورَخ) یکی دیگه از چاشنی‌های تخمیری و سنتی جنوب کشور، به‌ویژه بندرعباس و اطرافشه. مثل مهیاوه، از ماهی تخمیرشده درست می‌شه، ولی سوراغ غلظت بیشتر، طعم تندتر و بوی قوی‌تری داره. یه جور سس یا چاشنی مقوی و انرژی‌زاست که معمولاً با نون، خرما یا تخم‌مرغ مصرف میشه.

---
تفاوت سوراغ با مهیاوه چیه؟

---
مواد اولیه سوراغ سنتی:
ماهی ریز خشک (مثل ساردین، موتو یا شُور)
نمک فراوان (برای تخمیر و نگهداری)
ادویه‌هایی مثل:
رازیانه
خردل
سیاه‌دانه
فلفل سیاه
زیره

گاهی سیر یا تمرهندی برای عطر و طعم بیشتر


---
روش سنتی تهیه سوراغ:
1. ماهی‌ها رو خشک می‌کنن و پودر می‌کنن یا می‌کوبن.

2. با ادویه و نمک زیاد مخلوط می‌کنن.

3. داخل ظروف سفالی یا شیشه‌ای می‌ریزن و در هوای گرم جنوب (چند هفته تا چند ماه) می‌ذارن تا تخمیر شه.

4. نتیجه نهایی یه سس غلیظ قهوه‌ای تیره با بوی خاصه.



---
نحوه مصرف سوراغ:
با نان محلی داغ (مثل تموشی یا رُختی)
بعضی‌ها داخل غذاهای محلی کم‌کم اضافه می‌کنن (برای عطر و طعم)
کنار خرما، یا همراه پیاز، تخم‌مرغ و سبزی خوردن
با نون سرخ‌شده در تابه (نان سوراغی، خیلی پرطرفدار!)


---
نکته مهم:
سوراغ به خاطر بوی تند و تخمیرش ممکنه برای بعضیا سنگین باشه، ولی برای طرفداراش یه طعم ناب و اعتیادآوره!