عماد جنانی

واویشکا (یا واویشگِه) یک غذای سنتی و محبوب گیلانیه که با گوشت چرخکرده، مرغ، میگو، جگر، بادمجان یا سیبزمینی تهیه میشه. اسم عجیبش منسوب به تأثیرات روسها پس از جنگ جهانی دومه و در گیلان بهعنوان «واویشکا»، در مازندران «بیجبیج» و در مشهد «شیشانداز» هم شناخته میشه .
---
مواد اولیه اصلی (با گوشت چرخکرده)
سیر و پیاز
گوشت چرخکرده (حدود ۵۰۰ گرم)
گوجهفرنگی یا پورهاش
رب گوجهفرنگی
ادویهجات: نمک، فلفل، زردچوبه، گاهی غوره یا لیمو
سیبزمینی خردشده یا تخممرغ برای سرو
روغن و کمی آب
---
مراحل پخت ساده (مدل گوشت چرخکرده)
1. سیر و پیاز را نگینیریز تفت دهید تا نرم و طلایی شوند.
2. گوشت چرخکرده را اضافه کرده و همراه ادویهها تفت دهید.
3. رب را اضافه کنید و هم بزنید تا خامیاش گرفته شود.
4. گوجه یا پوره را افزوده، کمی تفت دهید.
5. نصف لیوان آب بریزید، بگذارید با حرارت ملایم یکساعت بپزد تا آباش کم شود.
6. وقتی آب خشک شد، میتوانید تخممرغ بشکنید یا سیبزمینی سرخشده را اضافه کنید. سپس کمی دیگر بپزید تا جا بیفتد .
---
انواع دیگر واویشکا
واویشکا فقط با گوشت چرخکرده نیست؛ مدلهای دیگه خیلی معروفن:
واویشکا با مرغ: معمولاً بدون تخممرغ، با کمی زعفران و مرغ تکهشده
واویشکا با جگر سفید یا دل و جگر قلوه: ادویهدار و خاص
واویشکا با بادمجان: گزینه گیاهی رایج شمال؛ حتی بدون گوشت
واویشکا با میگو: از گیلان تا جنوب هم پرطرفداره، با پوره گوجه و گاهی آبپرتقال
---
نکات مهم
اغلب با برنج سفید سرو میشه، اما با نان هم خوشمزهست
استفاده از غوره یا گرد لیمو مزه ترش گیلانی به غذا میده
مدلها و مواد قابل تنوعاند؛ از مرغ تا میگو و بادمجان امکانپذیر هستند
---
جمعبندی
واویشکا یک خوراک گیلانیست با تنوع فراوان که بسته به سلیقه میتونید از انواع آن استفاده کنید:
نوع مواد اصلی ویژگی
گوشت چرخکرده گوشت + رب + گوجه + تخممرغ یا سیبزمینی محبوبترین نسخهمرغ مرغ + ادویهها + زعفران سبکتر و ملایمتربادمجان بادمجان + گوشت/بدون گوشت گیاهی و خوشطعممیگو میگو + پوره گوجه + ادویهها فاصله شمال و جنوب
برچسبها:
منتشر شده در مجموعه
آموزش آشپزی
سیاه شدن گوشت چرخکرده معمولاً به دلایل زیر اتفاق میافتد:
۱. اکسید شدن میوگلوبین (پروتئین رنگی گوشت):
گوشت تازه به رنگ قرمز روشن است، اما با گذر زمان و در تماس با هوا، میوگلوبین موجود در آن اکسید میشود و رنگ آن به قهوهای تیره یا سیاه تغییر میکند. این فرآیند طبیعی است و همیشه به معنی فاسد شدن گوشت نیست.
۲. عدم دسترسی به هوا (داخل بستهبندی فشرده):
گاهی اوقات سطح بیرونی گوشت چرخکرده قرمز است اما داخل آن سیاه یا خاکستری تیره به نظر میرسد. این به دلیل نبود اکسیژن در مرکز بسته است. وقتی گوشت در معرض هوا قرار گیرد، ممکن است دوباره کمی روشن شود.
۳. فساد گوشت:
اگر سیاهی همراه با:
بوی بد و ترش
چسبندگی غیرعادی
تغییر بافت یا کپک باشد، احتمال زیاد گوشت فاسد شده و باید دور ریخته شود.
۴. نگهداری نامناسب:
گوشت اگر در دمای نامناسب (مثلاً بالاتر از ۴ درجه سانتیگراد) یا برای مدت طولانی نگهداری شود، ممکن است تیره یا سیاه شود و خراب شود.
---
راههای پیشگیری:
نگهداری در یخچال با دمای مناسب (۰ تا ۴ درجه)
مصرف طی ۲ تا ۳ روز پس از خرید
بستهبندی مناسب و بدون هوا (وکیوم)
فریز کردن اگر مصرف در مدت کوتاه ممکن نیست
برچسبها:
منتشر شده در مجموعه
دانستنی های محصولات پروتئینی
بله، گوشت شتر میتواند در بسیاری از موارد جایگزین گوشت گوساله شود، اما این جایگزینی به هدف مصرف و ترجیحات فردی بستگی دارد. در ادامه مقایسهای از این دو نوع گوشت را میبینی:
---
شباهتها:
هر دو گوشت قرمز هستند و منبع خوبی از پروتئین، آهن، روی و ویتامینهای گروه B محسوب میشوند.
برای خورشت، آبگوشت، کباب و بریانی میتوان از هر دو استفاده کرد.
---
تفاوتها:
ویژگی گوشت شتر گوشت گوساله
چربی چربی کمتر، سالمتر برای قلب چربی متوسط، بستگی به بخش گوشت داردطبع گرم سردهضم نسبتاً آسانتر برای بعضی افراد ممکن است سنگینتر باشدطعم طعم خاص، کمی شیرینتر طعم ملایمتر و رایجترقیمت معمولاً گرانتر یا کمتر در دسترس قیمت متغیر، معمولاً ارزانترنرمی بافت کمی سفتتر، به زمان پخت بیشتر نیاز دارد نرمتر و زودپزتر
---
چه زمانی گوشت شتر گزینه بهتری است؟
برای افراد دارای کلسترول بالا یا مشکلات قلبی
کسانی که به دنبال طبع گرم در رژیم غذایی هستند
در رژیمهای لاغری یا دیابت (به دلیل چربی کمتر)
---
چه زمانی گوشت گوساله بهتر است؟
برای کودکان یا سالمندان که نیاز به گوشت نرمتر دارند
در غذاهایی که پخت سریعتر لازم است
برای کسانی که به طعم خاص شتر عادت ندارند
برچسبها:
منتشر شده در مجموعه
دانستنی های محصولات پروتئینی
فرق اصلی بین ران گوساله و مغز ران گوساله در موارد زیر است:
---
۱. محل قرارگیری در بدن گوساله:
ران گوساله:به کل عضلات بزرگ پشت پا (از مفصل لگن تا زانو) گفته میشود. بخشهایی مانند "سرسینهران"، "ماهیچه"، "کفران"، "مغز ران" و... را شامل میشود.
مغز ران گوساله:یکی از نرمترین و درونیترین عضلات ران است که در وسط ران قرار دارد. به آن در انگلیسی گاهی eye of round یا knuckle گفته میشود.
---
۲. بافت و نرمی گوشت:
ران گوساله:معمولاً بافتی سفتتر و عضلانیتر دارد. مناسب برای پختهای طولانی مثل خورش و قیمه است.
مغز ران گوساله:لطیفتر و نرمتر از سایر قسمتهای ران است، با بافتی منسجم و بدون چربی و رگ زیاد. برای خوراک، بیفاستراگانف، شنیسل، بیف رول، یا گوشت چرخکرده درجهیک مناسب است.
---
۳. کاربرد در آشپزی:
قسمت مناسب برای
ران کامل خورشها، گوشت چرخکرده، آبگوشت، گوشت کوبیدهمغز ران بیفاستراگانف، رول گوشت، شنیسل، سرخکردنی و تفتی
---
۴. قیمت:
مغز ران به دلیل نرمی، بیچربی بودن و کاربرد خاص، معمولاً از ران کامل گرانتر است.
برچسبها:
منتشر شده در مجموعه
دانستنی های محصولات پروتئینی
«دمار گوشت» یک اصطلاح قدیمی و سنتی در زبان فارسی است که بیشتر در زمینه پخت گوشتهای سخت یا دیرپز به کار میرود.
---
معنی «دمار گوشت درآوردن» چیست؟
اصطلاح "دمار گوشت رو درآورد" یعنی:
> گوشت آنقدر پخته شده و زمان زیادی صرف پختش شده که کامل نرم شده و از استخوان جدا شده است.
در زبان عامیانه، وقتی میگویند:
> «دمار گوشتو درآوردیم تا پخت»یعنی:
گوشت خیلی سفت بود
زمان زیادی طول کشید تا بپزد
با زحمت فراوان، آن را به حالت نرم و خوشخوراک رساندیم
---
ریشه واژه «دمار»
در فارسی، «دمار» به معنی:
نابودی یا از بین بردن چیزی
یا فشار و زحمت زیاد برای خستهکردن یا نرمکردن چیزی
در اینجا هم یعنی آنقدر گوشت جوشانده و پخته شده که حالت اولیۀ خودش را از دست داده و نرم شده.
---
کاربرد:
مثلاً در مورد گوشت بز، گاو پیر یا شتر که دیرپز هستند، ممکن است بگویند:
> «برای این خورشت، باید دمار گوشتو دربیاری تا خوب جا بیفته.»
برچسبها:
منتشر شده در مجموعه
دانستنی های محصولات پروتئینی
گوشت بز معمولاً دیرپزتر از گوشت گوسفند یا گوساله است، و این موضوع به دلایل زیر برمیگردد:
---
۱. کم بودن چربی
گوشت بز چربی کمی دارد، و همین باعث میشود:
بافت آن سفتتر باشد.
هنگام پختن، آب و روغن کمتری آزاد کند.
نرم شدن آن زمان بیشتری ببرد.
---
۲. فعالیت زیاد عضلات بز
بزها معمولاً بسیار فعال هستند و زیاد راه میروند، مخصوصاً اگر در مناطق کوهستانی یا روستایی پرورش یافته باشند. این موضوع باعث میشود:
گوشتشان ماهیچهایتر و دارای الیاف عضلانی سفتتری شود.
در نتیجه زمان پخت بیشتری نیاز داشته باشد.
---
۳. سن حیوان
اگر بز سن بالاتری داشته باشد (مثلاً بز بالغ یا پیر)، گوشت آن:
دیرپزتر است.
طعم قویتری دارد.
به پخت آرام و طولانیتری نیاز دارد تا نرم شود.
---
۴. کمبود کلاژن محلول
کلاژن نوعی پروتئین است که در گوشت وجود دارد و در زمان پخت آرام تبدیل به ژلاتین شده و گوشت را نرم میکند. اما در گوشت بز:
نسبت به گوسفند، مقدار کمتری کلاژن محلول وجود دارد.
در نتیجه، دیرتر نرم میشود.
---
نکته برای پخت بهتر گوشت بز:
استفاده از زودپز یا پخت طولانی با شعله ملایم.
مرینیت کردن (خواباندن) گوشت با ماست، آبلیمو، پیاز یا ادویهها برای چند ساعت قبل از پخت.
پخت با آب زیاد و زمان بیشتر.
برچسبها:
منتشر شده در مجموعه
دانستنی های محصولات پروتئینی
تفاوت گوشت بز و گوسفند از نظر طعم، بافت، ارزش غذایی و نوع مصرف در ادامه آورده شده:
---
۱. طعم و بوی گوشت
گوشت گوسفند: طعمی ملایم، چربتر، و برای اغلب مردم خوشطعمتر است. بوی آن نیز کمتر تند است.
گوشت بز: طعمی قویتر، کمی تندتر و برای برخی افراد بوی زننده دارد (مخصوصاً اگر گوشت کهنه باشد).
---
۲. میزان چربی
گوسفند: چربتر است، بهویژه در قسمتهایی مانند سردست، دنده و قلوهگاه.
بز: چربی بسیار کمتری دارد. گوشت آن خشکتر است و برای رژیم غذایی کمچرب مناسبتر است.
---
️ ۳. ارزش غذایی
گوشت بز:
پروتئین بالا
چربی و کالری پایینتر
آهن و پتاسیم بالا
کلسترول کمتربرای افراد با بیماری قلبی یا اضافه وزن مناسبتر است.
گوشت گوسفند:
پروتئین بالا
چربی و کلسترول بیشتر
ویتامین B12 بالا
---
۴. بافت و نوع پخت
گوشت گوسفند: نرمتر، برای خورشت، کباب، آبگوشت مناسبتر است.
گوشت بز: سفتتر و دیرپزتر است، معمولاً برای آبگوشت، خوراک یا قورمه استفاده میشود، ولی نیاز به پخت طولانیتر دارد.
---
۵. ذائقه عمومی
در بیشتر فرهنگها (مثل ایران)، گوشت گوسفند محبوبتر است.
گوشت بز بیشتر در مناطق روستایی یا عشایری مصرف میشود.
---
جمعبندی:
ویژگی گوشت گوسفند گوشت بز
طعم ملایم و چرب تند و قویچربی زیاد کمبافت نرم سفتمناسب برای کباب، خورشت آبگوشت، خوراککلسترول بالاتر کمتر
اگر دنبال گوشت رژیمی و سالمترید، بز گزینه بهتری است. ولی اگر به دنبال طعم بهتر هستید، گوشت گوسفند پیشنهاد میشود.
برچسبها:
منتشر شده در مجموعه
دانستنی های محصولات پروتئینی
فرآوردههای گوشتی شترمرغ شامل محصولات مختلفی هستند که از گوشت شترمرغ تهیه میشوند و معمولاً بهعنوان گزینههای سالمتر نسبت به گوشت قرمز گاو یا گوسفند مطرح هستند. در ادامه فهرستی از مهمترین فرآوردههای گوشتی شترمرغ آورده شده است:
---
فرآوردههای خام یا نیمهآماده:
1. فیله و استیک شترمرغ:
بسیار لطیف، کمچرب و سرشار از پروتئین
مناسب برای کباب، گریل، یا سرخکردن
2. چرخکرده شترمرغ:
برای تهیه کوفته، کتلت، همبرگر یا ماکارونی
3. کباب لقمه یا جوجهکباب شترمرغ (مرینیت شده):
آماده طبخ، طعمدار با ادویهها و سس مخصوص
4. گوشت مخلوط شترمرغ:
ترکیبی از قسمتهای مختلف لاشه
مناسب برای خورشت، قورمهسبزی یا آبگوشت
---
فرآوردههای فراوریشده:
1. همبرگر شترمرغ:
آماده مصرف، طعم ملایم و بافت لطیف
چربی کمتر از همبرگر گوساله
2. سوسیس و کالباس شترمرغ:
در انواع 60% یا 90% گوشت
برخی برندها با ادویهجات و طعمدهندههای طبیعی تولید میکنند
3. ناگت شترمرغ:
فرآورده سوخاری آماده پخت
مناسب برای کودکان و میانوعدهها
---
سایر محصولات:
1. کنسرو گوشت شترمرغ:
ماندگاری بالا، مناسب برای مصرف فوری
مخصوص سفر یا کمپینگ
2. ژامبون شترمرغ:
نوعی کالباس کمچرب، برشخورده برای ساندویچ و پیتزا
---
مزایای فرآوردههای گوشتی شترمرغ:
چربی و کلسترول پایینتر نسبت به گاو و گوسفند
سرشار از آهن، روی (Zinc)، و ویتامین B12
مناسب برای افراد با رژیمهای خاص (مانند بیماران قلبی یا دیابتی)
برچسبها:
منتشر شده در مجموعه
دانستنی های محصولات پروتئینی
تفاوت بین شقه راست و شقه چپ لاشه گوسفند (یا بهطور کلی گوشت گوسفندی) در اصل از نظر محل قرارگیری در بدن گوسفند است، اما از نظر کیفیت و ویژگیهای گوشت، تفاوتهایی جزئی وجود دارد. در ادامه تفاوتهای اصلی را برایتان شرح میدهم:
---
۱. موقعیت شقهها
گوسفند پس از ذبح، به صورت طولی از ستون فقرات دو نیم میشود.
نیمه سمت راست بدن گوسفند: شقه راست
نیمه سمت چپ بدن گوسفند: شقه چپ
---
۲. تفاوت در عضلهسازی (جزئی)
بیشتر دامها (مثل گوسفند) در سمت راست بدن خود بیشتر میخوابند، بنابراین عضلات سمت چپ کمی بیشتر درگیر فعالیت میشوند.
همین موضوع ممکن است باعث شود گوشت شقه چپ کمی سفتتر و گوشت شقه راست کمی نرمتر و خوشپختتر باشد، گرچه این تفاوت برای مصرفکننده معمولی زیاد محسوس نیست.
---
۳. تقاضا و قیمت بازار
در بازار ایران، شقه راست معمولاً محبوبتر است و گاهی قیمت آن کمی بالاتر است، مخصوصاً برای قسمتهای خاص مثل راسته، ران و سردست.
در برخی قصابیها ممکن است مشتری بخواهد حتماً شقه راست را بخرد.
---
۴. تفاوت خاص در ترکیب اجزای داخلی وجود ندارد
تمام قسمتهای هر دو شقه (مثل سردست، راسته، ران و گردن) در هر دو طرف بدن وجود دارند و از نظر ساختار یکسان هستند.
---
نتیجهگیری:
ویژگی شقه راست شقه چپ
موقعیت بدن سمت راست گوسفند سمت چپ گوسفندبافت عضله کمی نرمتر کمی سفتترمحبوبیت بازار بیشتر کمترتفاوت در اجزا ندارد ندارد
در گوشت گوسفندی، اصطلاح «قسمت شاهپسند» معمولاً به بخشهایی از لاشه گوسفند گفته میشود که بالاترین کیفیت، نرمی، طعم و ارزش غذایی را دارند و در گذشته یا حتی اکنون، برای افراد خاص مانند پادشاهان یا مهمانان ویژه استفاده میشدهاند.
قسمتهای شاهپسند گوشت گوسفندی شامل:
1. راسته گوسفندی
محل: دو طرف ستون فقرات، پشت دندهها
ویژگی: بسیار نرم، بدون چربی اضافه، مناسب برای کباب، استیک، یا چلوکباب سلطانی
2. فیله یا پشتمازه (فیله داخلی)
محل: داخل شکم، در کنار ستون فقرات (نزدیک به کلیهها)
ویژگی: لطیفترین بخش گوشت گوسفند، گرانقیمت، کمچرب، زودپز
3. ماهیچه
محل: ساق جلو یا عقب گوسفند
ویژگی: دارای بافت عضلانی قوی ولی بسیار خوشطعم، مناسب برای خورش، آبگوشت، و باقالیپلو
4. دنده (شیشلیک)
محل: قسمت دندهها
ویژگی: ترکیب گوشت و چربی، طعمدار و خوشخوراک، مخصوص شیشلیک مشهدی
---
جمعبندی:
اگر بخواهیم تنها یک قسمت را «شاهپسند» بدانیم، فیله داخلی و راسته اصلیترین گزینهها هستند. این قسمتها به دلیل نرمی، طعم لذیذ و پخت آسان، همیشه در صدر انتخابها برای غذاهای مجلسی و سلطنتی بودهاند.
برچسبها:
منتشر شده در مجموعه
دانستنی های محصولات پروتئینی
Warning: count(): Parameter must be an array or an object that implements Countable in /var/www/vhosts/mrghasab.com/httpdocs/templates/jsn_nuru2_pro/html/com_k2/templates/default/user.php on line 247