اصفهان یکی از استان‌های پیشرو در صنعت دامپروری ایران است که به دلیل شرایط اقلیمی مناسب، منابع آبی قابل‌قبول و زیرساخت‌های کشاورزی و دامداری توسعه‌یافته، میزبان واحدهای دامداری بزرگ و بازارهای فعال در این حوزه است.
شرکت‌های بزرگ دامپروری در اصفهان
از جمله شرکت‌های برجسته در این حوزه می‌توان به شرکت کشت و دام قیام اصفهان اشاره کرد که با ظرفیت پرورش ۱۰٬۰۰۰ رأس دام مولد و تولید سالانه ۶۳٬۰۰۰ تن شیر، یکی از بزرگ‌ترین واحدهای دامداری کشور محسوب می‌شود. این شرکت از فناوری‌های پیشرفته‌ای مانند سیستم‌های خودکار شیردوشی و کارخانه خوراک دام بهره می‌برد .
بازارهای دام در اصفهان
در سطح استان، بازارهای متعددی برای خرید و فروش دام زنده و محصولات مرتبط وجود دارد. یکی از این بازارها، بازار دام شهرداری کوچصفهان است که در شهرستان رشت، بخش کوچصفهان واقع شده و به‌عنوان مرکز ارائه خدمات مرتبط با صنعت کشاورزی و دامداری شناخته می‌شود .
فعالیت‌های عشایری و کوچ دام
عشایر استان اصفهان نقش مهمی در تأمین دام و فرآورده‌های دامی دارند. در سال‌های اخیر، بیش از ۲۲۵٬۰۰۰ رأس دام عشایر این استان شناسایی و هویت‌گذاری شده‌اند که نشان‌دهنده اهمیت و گستردگی فعالیت‌های عشایری در منطقه است .
منابع آنلاین برای خرید و فروش دام
برای خرید و فروش دام در اصفهان، پلتفرم‌های آنلاین متعددی وجود دارند. وب‌سایت‌هایی مانند دیوار و نیاز روز آگهی‌های متنوعی از فروشندگان دام در مناطق مختلف استان، از جمله کوچصفهان، ارائه می‌دهند. این آگهی‌ها شامل انواع دام‌های سبک و سنگین، پرندگان و سایر حیوانات مزرعه هستند .

گوشت گوسفندی هم مانند گوشت گوساله دارای بخش‌های مختلفی است که هرکدام طعم، بافت و کاربرد خاصی در آشپزی دارند. در ادامه تنوع بخش‌های گوشت گوسفند را معرفی می‌کنم:

---
1. راسته (Loin)
گوشت نرم و لطیف.
مناسب برای کباب، استیک و گریل.
شامل راسته با استخوان و بی‌استخوان.

2. فیله (Tenderloin)
لطیف‌ترین بخش گوشت گوسفند.
گران‌قیمت و مناسب برای غذاهای خاص و لوکس.

3. دنده (Rib/Chops)
چرب، خوش‌طعم و لذیذ.
برای چلوکباب، کباب برگ و کباب شیشلیک استفاده می‌شود.

4. ماهیچه (Shank)
دارای بافت ژلاتینی و طعم‌دار.
مناسب برای خورش ماهیچه، آبگوشت و بریانی.

5. سردست و راسته بالا (Shoulder)
گوشت پرکاربرد، با کمی چربی.
مناسب برای خورشت، گوشت چرخ‌کرده، و پخت آرام (slow cook).

6. گردن (Neck)
گوشت با استخوان، چرب و طعم‌دار.
برای خورش و آبگوشت بسیار مناسب است.

7. ران (Leg)
گوشت بدون چربی زیاد، کمی سفت‌تر.
مناسب برای خوراک، بریانی، یا چرخ‌کرده.

8. قلوه‌گاه (Flank/Skirt)
چرب، رگه‌دار و طعم‌دار.
مناسب برای کوبیده و غذاهای چرخ‌کردنی.

9. کله‌پاچه
شامل زبان، مغز، پاچه و صورت گوسفند.
غذای سنتی ایرانی، بیشتر برای صبحانه

تنوع گوشت گوساله به بخش‌های مختلف بدن حیوان بستگی دارد و هر بخش ویژگی‌ها، طعم و بافت متفاوتی دارد. در زیر به انواع رایج گوشت گوساله اشاره می‌کنم:
1. راسته (Loin)
گوشت نرم و لطیف، مناسب برای استیک، کباب و گریل.
از گران‌ترین و محبوب‌ترین بخش‌هاست.

2. فیله (Tenderloin)
نرم‌ترین قسمت گوشت گوساله.
برای استیک فیله مینیون، بیف استراگانف و غذاهای لوکس استفاده می‌شود.

3. ران (Round)
گوشت بدون چربی و سفت‌تر.
مناسب برای خورش، آب‌پز یا گوشت چرخ‌کرده.

4. سینه (Brisket)
گوشت پرچرب و طعم‌دار.
مناسب برای خوراک، بریانی و غذاهای دودی.

5. گردن (Neck)
گوشت نسبتاً سفت و چرب.
مناسب برای خورشت یا آبگوشت.

6. ماهیچه (Shank)
دارای بافت ژلاتینی، مناسب برای آبگوشت و خورش‌هایی مانند خورش ماهیچه.

7. دنده (Rib)
شامل گوشت بین دنده‌ها که چرب و لذیذ است.
مناسب برای باربیکیو و کباب.

8. چرخ‌کرده گوساله
از بخش‌های مختلف تهیه می‌شود.
مناسب برای کتلت، کباب تابه‌ای، برگر و لازانیا.

خمیر مرغ بیشتر در صنعت غذاهای فرآوری‌شده استفاده می‌شه؛ به‌خصوص در محصولاتی که گوشت چرخ‌کرده یا بافت نرم نیاز دارن. چون ارزون و قابل‌فرم‌گیریه، انتخاب خوبی برای تولید انبوهه.

---
کاربردهای رایج خمیر مرغ:
1. سوسیس و کالباس ارزان‌قیمت
پایه‌ی اصلی بسیاری از سوسیس‌های اقتصادی و کالباس‌های مرغ با درصد پایین گوشت.
با ادویه و افزودنی طعم‌دار می‌شه.


2. ناگت مرغ
بخش زیادی از ناگت‌های صنعتی، مخصوصاً مدل‌های اقتصادی، با خمیر مرغ درست می‌شن.
برای شکل‌دهی و چسبندگی بهتره.


3. برگر مرغ (همبرگر مرغی)
در ترکیب با سویا، ادویه، چربی و آرد برای تولید برگرهای ارزان.


4. کنسروها و خوراک‌های آماده
در برخی کنسروهای خوراک مرغ یا پاته‌ها استفاده می‌شه چون بافت نرم و قابل‌فرم‌گیری داره.


5. کوفته، کتلت و شامی صنعتی
در کارخانه‌ها برای تهیه کوفته مرغ یا کتلت‌هایی که از گوشت خالص تهیه نمی‌شن.


6. غذاهای آماده فست‌فودی
مثل رول مرغ، شنیسل ارزان‌قیمت، توپک مرغ و...




---
چرا استفاده می‌شه؟
خیلی ارزونه
شکل‌پذیر و یک‌دسته
ماندگاری بالا
طعم‌پذیر با ادویه‌جات

خمیر مرغ (یا مکانیکال دی‌بون مرغ - MDM) یک ماده اولیه‌ی گوشتیه که بیشتر در صنعت فرآورده‌های گوشتی (مثل سوسیس، کالباس، ناگت و همبرگرهای ارزان‌قیمت) استفاده می‌شه.

---
خمیر مرغ دقیقاً چیست؟
خمیر مرغ حاصل جدا کردن گوشت‌های باقی‌مانده روی استخوان‌های مرغ با استفاده از دستگاه‌های صنعتی‌ست. این فرایند مکانیکی انجام می‌شه، نه دستی.

---
چطور تهیه می‌شه؟
1. بعد از جدا شدن قسمت‌های اصلی مرغ (سینه، ران و...)، استخوان‌ها با بقایای گوشت وارد دستگاه مخصوص می‌شن.

2. دستگاه با فشار بالا گوشت‌های نرم، پوست، چربی و تکه‌های باقی‌مونده رو از استخوان جدا می‌کنه.

3. خروجی دستگاه، یک ماده‌ی خمیری‌شکل، نرم و صورتی‌رنگه که بهش می‌گن خمیر مرغ.



---
ویژگی‌های خمیر مرغ:

---
آیا استفاده از خمیر مرغ مجازه؟
در مصارف صنعتی (تحت نظارت سازمان دامپزشکی و استاندارد) بله، مجازه.
در قصابی‌ها یا فروش خام به مصرف‌کننده ممنوعه.
بعضی از تولیدکننده‌ها کیفیت پایینی از خمیر مرغ استفاده می‌کنن، به همین خاطر مصرف زیادش برای سلامت توصیه نمی‌شه.

کباب دونر ترکیه‌ای (Doner Kebab) یکی از معروف‌ترین غذاهای خیابانی و سنتی ترکیه است.«دونر» در زبان ترکی به معنی "چرخیدن" است، چون گوشت این کباب به صورت عمودی روی سیخی بزرگ چرخانده و پخته می‌شود.
مواد اصلی دونر:
گوشت (معمولاً گوشت گوسفند، گوساله، مرغ یا ترکیبی)
ادویه‌های مخصوص (فلفل سیاه، زیره، پاپریکا، آویشن، نمک و ...)
پیاز
ماست یا روغن برای مرینیت کردن گوشت

طرز تهیه کلی:
1. مرینیت گوشت: برش‌های نازک گوشت با ماست، پیاز رنده‌شده، ادویه‌ها و روغن مخلوط و چندین ساعت (معمولاً یک شب) در یخچال خوابانده می‌شود.

2. آماده‌سازی: گوشت‌های مرینیت‌شده به صورت لایه‌لایه روی سیخ عمودی چیده می‌شوند.

3. پخت: سیخ در کنار آتش یا المنت می‌چرخد تا گوشت آرام‌آرام پخته شود. لایه‌های سطحی که برشته شده‌اند با چاقوی بزرگ و تیز تراشیده می‌شوند.

4. سرو: گوشت دونر را معمولاً در نان مخصوص (لواش، پیتا یا ساندویچی) همراه با سبزیجات تازه (گوجه، خیارشور، کاهو، پیاز) و سس‌های مخصوص سرو می‌کنند.


انواع محبوب دونر:
اسکندر کباب (Iskender Kebab): دونر با نان برشته، سس گوجه، کره و ماست سرو می‌شود.
دونر با برنج (Pilav Üstü Döner): گوشت دونر روی برنج سرو می‌شود.
دونر ساندویچ یا رول (Dürüm Döner): گوشت در نان رول می‌شود

گوشت مخصوص گوساله روسیه (که در بازار ایران هم بعضاً عرضه می‌شود) معمولاً چند ویژگی شاخص دارد:
1. سن کم دام: گوساله‌های روسیه برای گوشت مخصوص معمولاً در سن کمتر از ۱۲ ماهگی ذبح می‌شوند، بنابراین گوشت لطیف‌تر و نرم‌تری نسبت به گاوهای بالغ دارد.

2. رنگ و بافت: گوشت گوساله روسی رنگی نسبتاً روشن‌تر (قرمز متمایل به صورتی) دارد. چربی‌های آن سفید یا شیری‌رنگ است که نشانه کیفیت خوب چربی است.

3. میزان چربی و مرمری شدن (Marbling): گوشت‌های مرغوب روسی معمولاً چربی میان‌بافتی (مرمری) خوبی دارند که باعث آبدار بودن و طعم بهتر هنگام پخت می‌شود. البته بسته به نوع نژاد گوساله و شیوه تغذیه، این میزان می‌تواند متفاوت باشد.

4. روش پرورش: در روسیه، برخی گوساله‌ها با روش‌های نیمه صنعتی و طبیعی (مراتع باز و خوراک بدون افزودنی‌های شیمیایی زیاد) پرورش داده می‌شوند که کیفیت گوشت را بالاتر می‌برد.

5. مزه و عطر: گوشت گوساله روسیه معمولاً طعم ملایم‌تر و طبیعی‌تری نسبت به گوشت‌های پرورشی فشرده دارد. به ویژه برای استیک و غذاهای گریل‌شده خیلی محبوب است.

6. نوع نژاد: روسیه نژادهای مختلفی برای گوشت گوساله دارد، مانند Hereford، Angus یا نژادهای محلی اصلاح شده که بعضی‌شان به خاطر گوشت لذیذشان معروف‌اند.

گوشت وارداتی از روسیه معمولاً از نظر کیفیت متوسط تا خوب ارزیابی می‌شود، اما این موضوع بستگی زیادی به نوع گوشت (گوساله، گاو، مرغ)، برند، نحوه نگهداری و شیوه حمل‌ونقل آن دارد. در مورد گوشت گوساله و گاو روسی، معمولاً این نکات مطرح است:
شرایط پرورش دام‌ها: در روسیه دام‌ها اغلب در مراتع طبیعی پرورش می‌یابند، که باعث می‌شود گوشت از نظر طعم و بافت کیفیت قابل قبولی داشته باشد. البته در برخی مناطق صنعتی‌تر کیفیت پایین‌تر است.
شرایط بسته‌بندی و حمل‌ونقل: اگر زنجیره سرد (یعنی حمل در دمای کنترل‌شده) به درستی رعایت شده باشد، کیفیت گوشت خوب باقی می‌ماند. در غیر این صورت افت کیفیت یا حتی فساد گوشت ممکن است رخ دهد.
مقایسه با سایر کشورها: گوشت روسیه معمولاً از گوشت استرالیایی، اروگوئه‌ای یا برزیلی کمی ارزان‌تر است و کیفیتش هم در برخی موارد کمی پایین‌تر ارزیابی می‌شود.

برخی واردکنندگان و فروشندگان در ایران می‌گویند که گوشت روسی چربی بالاتری دارد و کمی بوی خاصی نسبت به گوشت داخلی یا سایر وارداتی‌ها حس می‌شود، که می‌تواند برای برخی مصرف‌کنندگان خوشایند نباشد.

بذار خیلی ساده و دقیق برات بگم فرق گوشت گاو هلندی (هلشتاین) با گوشت گاو ایرانی چیه:

---
۱. نژاد و هدف پرورش
گاو هلندی (هلشتاین):نژاد کاملاً شیریه. این گاوها رو برای تولید شیر زیاد پرورش می‌دن، نه برای گوشت.
گاو ایرانی:بیشتر گاوهای بومی ایران (مثل سرابی، سنگسری، سیستانی) چندمنظوره هستن؛ هم گوشت می‌دن، هم شیر. بعضی نژادها مثل سرابی یا سیمینتال ایرانی گوشت خوبی دارن.


---
2. کیفیت گوشت
هلندی:چون هدفش شیر بوده، عضله‌هاش زیاد کار کردن و گوشتش سفت‌تر و خشک‌تره. چربی کمتری هم داره (بافتش لُخت‌تره).
ایرانی:گوشت گاوهای ایرانی، مخصوصاً نژادهای گوشتی‌تر، معمولاً نرم‌تر، آبدارتر و بافتش بهتره. چربی مناسب‌تر هم داره.


---
3. طعم گوشت
هلندی:گاهی طعمش نسبت به گاو ایرانی کمتر دلچسبه، مخصوصاً اگه از گاوهای پیر گرفته شده باشه. نیاز به ادویه و پخت طولانی داره.
ایرانی:خوش‌طعم‌تره، مخصوصاً اگر دام خوب تغذیه شده باشه. برای خورشت، کباب، آبگوشت عالیه.


---
4. قیمت
هلندی:معمولاً ارزان‌تره چون گوشتش نسبت به بومی ارزش بازار پایین‌تری داره.
ایرانی:گران‌تره، مخصوصاً اگر نژاد گوشتی یا دام جوان باشه.


---
5. ظاهر گوشت
هلندی:رنگ گوشت ممکنه تیره‌تر باشه، بافت سفت‌تر و چربی کمتر پراکنده در گوشت دیده میشه.
ایرانی:رنگ گوشت معمولاً روشن‌تره، مرمری بودن (چربی داخل بافت) بیشتره و ظاهر خوشمزه‌تری داره.

سؤال خیلی خوبیه، چون واقعاً نوع گوشتی که کارخانه‌ها و شرکت‌های فرآوری استفاده می‌کنن فرق داره با گوشتی که مثلا توی قصابی‌های لوکس می‌بینی.در کل کارخانه‌ها برای محصولاتشون چند معیار دارن: قیمت مناسب، دسترسی بالا، دوام خوب، و سازگاری با فرآوری صنعتی. بر همین اساس، گوشت‌هایی که استفاده می‌کنن معمولاً این ویژگی‌ها رو دارن:

---
۱. گوشت دام‌های شیری یا صنعتی
بیشتر گوشت گاوهای شیری پیر (مثل گاو هلشتاین) رو می‌خرن، چون ارزون‌تره.
این گوشت‌ها سفت‌ترن اما بعد از چرخ‌کردن، طعم و سفتی دیگه چندان حس نمی‌شه.
مناسب برای محصولات فرآوری‌شده مثل: همبرگر، سوسیس، کالباس، ناگت، کوفته آماده و...


---
۲. گوشت وارداتی ارزان (مثل برزیلی، روسیه‌ای، هندی)
گوشت منجمد وارداتی، مخصوصاً از برزیل و روسیه، برای تهیه چرخ‌کرده صنعتی یا مواد اولیه سوسیس و کالباس زیاد مصرف میشه.
به دلیل قیمت کمتر و حجم بالاتر، برای تولید انبوه به‌صرفه‌تره.


---
۳. استفاده از چربی و اجزای فرعی گوشت
کارخانه‌ها معمولاً درصدی چربی، پیه، گوشت کله‌وپاچه، گوشت‌های استخوانی جداشده (M.D.M) رو هم با گوشت مخلوط می‌کنن (بسته به کیفیت محصول و قیمت نهایی).
برای تولید سوسیس‌های ارزان‌تر یا همبرگرهای صنعتی این کار رایجه.


---
۴. گوشت‌های مخصوص صادرات یا برندهای لوکس
بعضی برندهای معتبرتر، برای تولید محصولات گران‌تر، از گوشت‌های بهتری استفاده می‌کنن:
مثلاً گوشت گاو جوان، نژاد گوشتی مثل شاروله یا بلژین بلو.
این‌ها توی سوسیس و کالباس‌های ممتاز یا برگرهای Premium دیده میشه.



---